Sayt test holatida ishlamoqda!
19 Iyun, 2025   |   23 Zulhijja, 1446

Toshkent shahri
Tong
03:04
Quyosh
04:50
Peshin
12:29
Asr
17:40
Shom
20:02
Xufton
21:41
Bismillah
19 Iyun, 2025, 23 Zulhijja, 1446

QUR_''ON SURA VA OYaTLARINI KIRILLChADA YoZIB YoDLASA BO'LADIMI?

30.11.2021   6083   3 min.
QUR_''ON SURA VA OYaTLARINI KIRILLChADA YoZIB YoDLASA BO'LADIMI?

❓392-CAVOL: Qur'on sura va oyatlarini birorta daftarga kirillchada yozib yodlasa bo'ladimi? Javob uchun rahmat. Alloh sizlardan rozi bo'lsin.

? JAVOB: Bismillahir Rohmanir Rohim. Avvalo Qur'on yodlashga bo'lgan intilishingiz maqtovga sazovor. Qur'oni karim Alloh taoloning buyuk kalomi bo'lib, uni yod olish naqadar ulkan savob ish ekani Payg'ambarimiz alayhissalomning hadislarida zikr qilingan:

اقرؤوا القران فانه ياتي يوم اقيامة شفيعا لاصحابه (رواه الامام مسلم عن ابي امامة الباهلي رضي الله عنه)

ya'ni: "Qur'on o'qinglar, chunki Qur'on qiyomat kunida o'z egalarini shafoat qiladi" (Imom Muslim rivoyatlari).

Qur'oni karim arab tilida nozil bo'lgan. Undagi ba'zi harflar borki, uni boshqa yozuvda, xususan, siz aytayotgan "kirill" yozuvida ifodalab bo'lmaydi. Natijada biz xato o'qiymiz va xato yodlaymiz, savob o'rniga gunohkor bo'lib qolishimiz ham hech gap emas.

Hanafiy mazhabining muhaqqiq ulamolardan Imom Shurunbuloliy bu mavzuda alohida kitob yozib, unda quyidagilarni ta'kidlagan:

إجماع الأئمّة الأربعة، واتفاق علماء مذاهبهم، على أنّ اتباع رسم خط المصحف العثماني واجب في كتابة القرآن الكريم، وأنّ كتابته بعبارة غير عربيّة: حرام، وكذا كتابته بغير خطّ عربيّ: ممنوع.

ya'ni: “To'rt fiqhiy mazhab imomlarining ijmosi va ularning mazhabidagi ulamolarning ittifoqiga ko'ra Qur'oni karim yozilishida Usmoniy mushaf xatiga ergashish vojibdir. Arab tilidan boshqa tilda yozish haromdir. Shuningdek, arab xatidan boshqada yozish ham man qilingandir” (“An-Nafhatul qudsiyya fi ahkami qiroatil-Qur'an va kitabatihi bil-farisiyya” kitobi).

Hozirgi kunda ko'plab, yirik fatvo uyushmalari tomonidan Qur'oni Karimni lotin yoki boshqa alifboda yozish harom ekaniga bir ovozdan qaror qabul qilganlar. Ular qatorida Saudiya Arabistonidagi “E'tiborli ulamolar hay'ati”, Misr Arab Respublikasi “Al-Azhar unversiteti fatvo qo'mitasi”, “Hindiston ulamolar jamiyati” (Dehli) kabi jami yigirmadan ortiq nufuzli tashkilot va hay'atlarning fatvo uyushmalarini ko'rish mumkin.

Shundan kelib chiqib Sizga Alloh taoloning Kalomini arab harfida, qanday nozil bo'lgan bo'lsa, shundayligicha yodlashga harakat qilishni tavsiya qilamiz. Zotan, hozirda buning uchun imkoniyatlar etarli. Qur'onga xizmat qilayotgan qorilarimiz, ulamolarimiz arab imlosini o'rgatuvchi turli xil risolalar va kitoblar nashr qildilar. Qolaversa, telegram kanallari va boshqa ijtimoiy tarmoqlar orqali Qur'oni karim va tajvid darslarini sodda uslubda ta'lim berib bormoqdalar. Shulardan foydalangan holda, darslarni muntazam o'zlashtirib borsangiz tez kunda Qur'oni karimni arab imlosida o'qiy boshlaysiz, inshaalloh. Buning uchun ozgina mehnat, sabr va eng asosiysi chin ixlos kerak bo'ladi. Vallohu a'lam.

O'zbekiston musulmonlari idorasi
Fatvo hay'ati

Maqolalar
Boshqa maqolalar

Jamoat namozini o‘tkazib yuborganning ta’ziyasi

13.06.2025   9152   2 min.
Jamoat namozini o‘tkazib yuborganning ta’ziyasi

O‘tgan solih zotlar jamoat bilan namoz o‘qiyolmay qolsalar, bir-birlariga ta’ziya izhor qilishar ekan. Shunday zotlardan biri Hotamul Asom aytadi: “Men jamoatga ulgurmay qoldim, shunda menga Abu Is'hoq Buxoriyning bir o‘zi ta’ziya bildirdi. Agarda o‘g‘lim o‘lib qolsa minglab odamlar ta’ziya izhor qilishadi. Buning sababi odamlar nazdida din musibati dunyo musibatlaridan ko‘ra arzimas sanalganidandir”.

Bugungi kunda oramizda qanchalab odamlar jamoat namozlarini o‘tkazib yuboradilar, jiddiy e’tibor qaratmaydilar. Ba’zida ish, g‘am-tashvishlarning ko‘pligini bahona qilamiz, to‘g‘rimi?! Yana ko‘plar tuni bilan uxlamasdan, bomdod namoziga yaqin uxlab qolishlari ham bor gap.

Rasululloh sollallohu alayhi vasallamning “Zimis­tonda masjidlar sari odim tashlovchilarga qiyomat kunidagi tamomiy nurning xushxabarini beringlar”[1] deganlarini nahot eshitmagansiz?!

Shayton sizning ustingizdan g‘alabaga erishib, namozda xotirjamligingizni ketkazishiga imkon bermang!

Omir ibn Abdulloh o‘lim to‘shagida yotganlarida azon ovozini eshitib: “Meni qo‘limdan tutinglar”, dedilar. Omir ibn Abdullohga “Axir siz betobsiz-ku”, deyishganida: “Allohning chaqirig‘ini eshitib turib, unga rioya qilmaymanmi”, dedilar. Keyin  u kishini qo‘lidan ushlab turg‘izishdi. Masjidda imom bilan shom namozining bir rakatini o‘qidilar va jon taslim qildilar.

Yana bir misol: Sufyon ibn Uyayna azon aytilishidan ilgari namozga borishga ishtiyoqmand bo‘lganlar va doim: “Namozga azon aytilmagunicha masjidga kelib turmaydigan yomon qul bo‘lma. Chunki yomon qul chaqirmaguningcha kelmaydi”, der edilar.

Oisha roziyallohu anho onamiz aytadilar: “Rasululloh sollallohu alayhi vasallam bilan suhbatlashib o‘tirardik, u zot ham biz bilan gaplashib o‘tirardilar. Bordi-yu, namoz vaqti kirib qolsa, bir-birimizni tanimaganday bo‘lib olardik”[2].

Shukrki, oramizda masjidda birinchi safga joylashish uchun g‘ayrat qiluvchilar ko‘payib bormoqda. Nabiy alayhissalom: “Agarda odamlar azonda va birinchi safda nimalar borligini bilishsa edi, unga erishish uchun qur’a tashlashdan boshqa chora bo‘lmasa, albatta, qur’a tashlagan bo‘lardilar”, deganlar.

 Said ibn Musayyab aytadi: “Men ellik yildan beri biror marta birinchi takbirni o‘tkazib yubormaganman. Ellik yildan buyon namozda birorta kishining boshining orqasiga qaragan emasman”.

 

Hasson Shamsiy Poshoning
“Jannat bo‘stonidagi oilaviy oqshomlar” nomli kitobidan
G‘iyosiddin Habibulloh, Ilhom Ohund, Abdulbosit Abdulvohid tarjimasi.


[1]  Imom Termiziy va Imom  Abu Dovud rivoyati.
[2]  Mursal hadis. Iroqiyning “Ihyo”ga yozgan taxrijiga qarang (1, 205).