Shu kunlarda davlatimiz rahbari tashabbusi ostida mamlakatimiz bo'ylab davom etayotgan va keyin ham muntazamlik kasb etadigan “Yashil makon” umummilliy loyihasi mohiyati jihatidan kelajak avlod taqdiriga dahldorligi bilan ahamiyatli. 10 dekabrga qadar daraxt ekish bo'yicha e'lon qilingan dolzarb 40 kunlik doirasida Samarqand viloyati Payariq tumani Ho'ja Ismoil shaharchasida O'zbekiston musulmonlari idorasi viloyat vakilligi rahbarligida viloyat diniy soha vakillari tomonidan “Imom Buxoriy avlodlari bog'i” barpo etildi.
Mazkur bog' barpo etilishi munosabati bilan o'tkazilgan tadbir avvalida qo'y so'yilib, o'tgan alloma ajdodlarimiz xotirasiga bag'ishlab Qur'on tilovat qilindi. Viloyat hokimligi mutasaddilari, diniy tashkilot va idoralar xodimlari, viloyat jamoatchiligi vakillari, Imom Buxoriy xalqaro ilmiy tadqiqot markazi jamoasi, Hadis ilmi oliy maktabi pedagog xodim va talabalari ishtirok etgan marosimda viloyat hokimining diniy va jamoat tashkilotlar bilan aloqalar bo'yicha o'rinbosari D.Mamadqulov va viloyat bosh imom-xatibi o'rinbosari Hayrullo domla Sattarov so'zga chiqib, kelajakka bebaho sarmoya tariqasida yo'naltirilayotgan ezgu tashabbus – “Yashil makon” umummilliy loyihasining global murakkab ekologik vaziyatni yumshatish va atrof-muhit musaffoligini ta'minlash hamda inson salomatligini mustahkamlashdagi yuksak ahamiyatini qayd etdi. Tadbirda shuningdek, viloyatning diniy sohada faoliyat yuritayotgan uch avlod vakillari tomonidan mazkur loyiha doirasida yaratilayotgan bog' hayot farovonligiga, mo'minlar manfaat olishlariga, qolaversa, tabiatning yanada ko'rkam bo'lishiga munosib xizmat qilishi alohida ta'kidlandi.
Tadbirdan so'ng, bog' uchun ajratilgan hududda ko'chat o'tqazishga kirishildi. Jarayon davomida 600 nafarga yaqin ishtirokchi 1 gektar bo'lgan hududga 1500 dan ziyod mevali va manzarali daraxt ko'chati o'tqazishdi.
Ko'chat ekish jarayonida tuproq unumdorligiga alohida e'tibor qaratilib, er avvalo sug'orishga tayyor holatga keltirildi. Bog'da o'tqazilgan ko'chatlarni parvarish qilish bo'yicha alohida chora-tadbirlar belgilandi va mas'ullar biriktirildi. Mas'ullarga daraxtlarni parvarishlash bilan birga hududo bodligini ta'minlash vazifasi ham yuklatildi.
Mamlakatimiz bo'ylab “Yashil makon” umummilliy loyihasi doirasidagi amaliy tadbirlar davom etmoqda.
O'MI Samarqand viloyat vakilligi matbuot xizmati
Bismillahir Rohmanir Rohiym.
Alloh taologa bitmas-tuganmas hamdu sanolar bo‘lsin.
Payg‘ambarimizga mukammal va batamom salavotu durudlar bo‘lsin.
عَنِ ابْنِ عُمَرَ رَضِي اللهُ عَنْهُ ، عَنِ النَّبِيِّ صَلَّى اللهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ قَالَ: إِذَا أَكَلَ أَحَدُكُمْ فَلْيَأْكُلْ بِيَمِينِهِ، وَإِذَا شَرِبَ فَلْيَشْرَبْ بِيَمِينِهِ، فَإِنَّ الشَّيْطَانَ يَأْكُلُ بِشِمَالِهِ وَيَشْرَبُ بِشِمَالِهِ. رَوَاهُ مُسْلِمٌ وَأَبُو دَاوُدَ وَالتِّرْمِذِيُّ.
Ibn Umar roziyallohu anhudan rivoyat qilinadi. Nabiy sollallohu alayhi vasallam: «Qachon birortangiz yesa, o‘ng qo‘li bilan yesin. Qachon birortangiz ichsa, o‘ng qo‘li bilan ichsin. Chunki shayton chap qo‘li bilan yeb, chap qo‘li bilan ichadi», dedilar (Muslim, Abu Dovud, Termiziy rivoyat qilganlar).
Demak, chap qo‘li bilan yeb-ichgan odam Rohmanning amridan yuz o‘girib, shaytonga ergashgan va uning ishini qilgan bo‘ladi.
Shuning uchun bu masalaga katta e’tibor bilan qaramog‘imiz, farzandlarimizga ham o‘rgatmog‘imiz lozim.
عَنْ سَلَمَةَ بْنِ الْأَكْوَعِ رَضِي اللهُ عَنْهُ: أَنَّ رَجُلًا أَكَلَ عِنْدَ النَّبِيِّ صَلَّى اللهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ بِشِمَالِهِ، فَقَالَ: كُلْ بِيَمِينِكَ، قَالَ: لَا أَسْتَطِيعُ، قَالَ: لَا اسْتَطَعْتَ، مَا مَنَعَهُ إِلَّا الْكِبْرُ، قَالَ: فَمَا رَفَعَهَا إِلَى فِيهِ. رَوَاهُ مُسْلِمٌ.
Salama ibn al-Akva’ roziyallohu anhudan rivoyat qilinadi:
«Bir kishi Nabiy sollallohu alayhi vasallamning huzurlarida chap qo‘li bilan taom yedi. Bas, u zot:
«O‘ng qo‘ling bilan ye!» dedilar.
«Qodir emasman», dedi u.
«Qodir bo‘lmagin! Uni kibrdan boshqa narsa man qilmadi», dedilar u zot. Haligi odam qo‘lini og‘ziga ko‘tara olmay qoldi» (Muslim rivoyat qilgan).
Ushbu hadisi sharifdan dinimizda ovqatlanish madaniyatiga qanchalik ahamiyat berilganligini yorqin ko‘rib turibmiz. Albatta, gap ovqatlanishning islomiy madaniyati haqida ketmoqda. Ovqatlanishning islomiy madaniyatlaridan biri o‘ng qo‘l bilan yeyishdir. Har bir musulmon inson bu muhim ishga alohida e’tibor bilan qarashi lozim. Ba’zi bir kishilar bu islomiy madaniyatga rioya qilmasalar, ularni ogohlantirish kerak.
Ushbu rivoyatning qahramoni ham Payg‘ambar sollallohu alayhi vasallamning huzurlarida ovqatlanishning islomiy madaniyatiga rioya qilmay, chap qo‘li bilan taom yeyishga tutindi. Albatta, Payg‘ambar sollallohu alayhi vasallam bu holga beparvo bo‘lishlari mumkin emas edi. Shuning uchun mazkur odobsiz kishiga ta’lim berib:
«O‘ng qo‘ling bilan ye!» dedilar».
Bunday paytda har qanday odam ta’lim beruvchiga tashakkur aytib, o‘zini o‘nglab olishga urinadi. Odob-axloq taqozosi shu. Ammo haligi odam Payg‘ambar sollallohu alayhi vasallamga tashakkur aytib, o‘z xatosini tuzatib, o‘ng qo‘li bilan taom yeyishga o‘tish o‘rniga:
«Qodir emasman», dedi».
Ya’ni, bu «Ovqatni o‘ng qo‘li bilan yeya olmayman. Chap qo‘lim bilan yeyaveraman», degani edi. O‘zi noto‘g‘ri ish qila turib, unga mehr ko‘rsatib, xatosini to‘g‘rilab qo‘ygan zot Payg‘ambar sollallohu alayhi vasallamga nisbatan bunday betgachoparlik qilgan nobakor har qanday jazoga va qarg‘ishga loyiq edi. Shuning uchun ham Payg‘ambar sollallohu alayhi vasallam ochiq-oydin qilib:
«Qodir bo‘lmagin!» dedilar».
Ya’ni, «O‘ng qo‘ling bilan taom yeya olmasang, bir yo‘la yeya olmay qolgin», dedilar. Hamda u yerda hozir bo‘lganlarga tushuntirish uchun:
«Uni kibrdan boshqa narsa man qilmadi», deb, qo‘shib qo‘ydilar. Ya’ni, u odam yuqoridagi gapni haqiqatda o‘ng qo‘lida nuqson borligi uchun emas, kibr bilan xatosini tan olishdan bosh tortib aytgan edi.
Shuning uchun ham Payg‘ambar sollallohu alayhi vasallam uni duoibad qildilar. U zot sollallohu alayhi vasallamning duolari joyida qabul bo‘ldi.
«Haligi odam qo‘lini og‘ziga ko‘tara olmay qoldi».
Ajab bo‘ldi! Battar bo‘lsin! O‘z foydasini bilmagan, shariat hukmidan ko‘ra o‘zining kibrini ustun qo‘yadiganlar uchun bu ham kam!
Ushbu hadisi sharifdan olinadigan foydalar:
1. Chap qo‘l bilan taom yeb bo‘lmasligi.
2. Birovning chap qo‘l bilan yeganini ko‘rgan odam tanbeh berib, o‘ng qo‘l bilan yeyishini eslatib qo‘yishi kerakligi.
3. Diniy hukmlar bo‘yicha nasihat eshitgan odam mutakabbirlik qilmasligi kerakligi.
4. Payg‘ambar sollallohu alayhi vasallamning duolari darhol qabul bo‘lishi.
«Hadis va hayot» kitobi 16-juz