Qozog'iston poytaxtidagi Nur Ostona masjidiga Sharqning atoqli olimi va mutafakkiri Abu Nosir al-Farobiy nomi berildi, deb xabar bermoqda Kazinform axborot agentligi.
Bu haqda 19 noyabr kuni masjid hududida o'tkazilgan tantanali marosimda ma'lum bo'ldi. Islam.ru xabariga ko'ra, juma kuni tadbir bo'lib o'tdi.
"O'tgan hafta Qozog'iston musulmonlari diniy idorasi raisi, oliy muftiy Navro'zbay hoji Tag'anuli raisligi ostidagi Prezidiumning yig'ilishida Olimlar Kengashidan "Nur Ostona" masjidini qayta nomlash taklifi tushgan edi. Diniy idoraning bo'lim boshliqlari, viloyat imomlari va markaziy idora xodimlari masjid nomini o'zgartirish uchun ovoz berdilar. Natijada 15 yillik tarixga ega bo'lgan masjidga endi mutafakkir olim Abu Nasr al-Farobiy nomi berilishiga qaror qilindi",-deydi Nur Sulton masjidi bosh imomi Yerbolat Jusipov.
Mustaqillikning 30 yilligiga bag'ishlab qabul qilingan qaror natijasida bugun sobiq masjid nomi yozilgan lavha rasman olib tashlandi va uning o'rniga yangi Abu Nasr al-Farobiy masjidi nomi yozilgan lavha o'rnatildi. Al-Farobiy Sharq faylasufi, matematigi va olimi. O'rta asrlar Sharq falsafasining yirik vakillaridan biri.
Fan va madaniyat olamida o'z o'rni va mavqeiga ega bo'lgan ulug' mutafakkir, zabardast olim, buyuk allomalardan biri, shubhasiz, Abu Nasr Muhammad ibn Muhammad ibn Uzlug' Tarxon Forobiydir (873—950). Abu Nasr Forobiy «Sharq Arastusi», «Ikkinchi muallim» nomlari bilan O'rta Osiyo madaniyatining asoschilaridan biriga aylanganligi bejiz emas edi, albatta. Forobiyning shaxsi va ijodi ko'pgina olimlarning diqqatini o'ziga jalb etgan bo'lib, u haqida ko'pdan-ko'p tortishuv va munozaralar bo'lib turar edi.
Uning so'nmas ilmiy va madaniy merosi ta'siri ostida dunyoning juda ko'p madaniyat vakillari, jumladan, Nizomiy Ganjaviy, Shota Rustaveli, Nosir Hisrav, Mirzo Ulug'bek, Abdurahmon Jomiy, Alisher Navoiy, Zahiriddin Muhammad Bobur, Grigor Tativatsi, Ioane Petritsi, Rodjer Bekon, Sicher Brabantskiy va boshqa yuzlab fan fidoyilari shakllangan, o'zligini anglab, mustaqil ijod yo'lini topib olganlar, desak mubolag'a bo'lmas. Abu Nasr Forobiy o'rta asr fani va madaniyatining barcha muhim sohalarini to'la egallagan buyuk allomadir. Uning 160 dan ortiq asar yozib qoldirganligi ma'lum. Taniqli forobiyshunos akademik M.Hayrullaev o'zining «Uyg'onish davri va Sharq mutafakkiri» asarida Forobiy asarlari turli mamlakatlardagi mashhur shaharlar: Sankt-Peterburg, Moskva, Toshkent, Boku, Qozon, Qohira, Bayrut, Damashq, Istanbul, Berlin, London, Parij, Madrid, Nyu-York, Haydarobod, Isfaxon, Bombey, Tehron va boshqa ko'plab shaharlarning katta kutubxonalarida, davlat va shaxsiy qo'lyozma fondlarida saqlanib, e'zozlanib kelayotganligi haqida yozadi.
Nur Ostona masjidining ochilishi 2005 yil 22 yil martda Navro'z bayrami sharafiga bo'lib o'tdi. "Hazrat Sulton" masjidi ochilishidan oldin Qozog'iston va Markaziy Osiyodagi eng yirik masjid bo'lgan. Masjidning balandligi 62 metr bo'lgan to'rtta minorasi bo'lib, asosiy gumbazining balandligi 43 metr, umumiy maydoni esa 3930 metrni tashkil etadi. Qurilish 2002 yildan 2005 yilga qadar amalga oshirildi.
O'zbekiston musulmonlari idorasi matbuot xizmati
Islomning barcha – beshala ruknini ham bajargan odam chinakam saodatlidir. Ayniqsa, hojilik – alohida mas’uliyat talab etadigan maqom. Bu yil yurtimizdan 15 mingdan ziyodroq fuqaro ana shunday sharafga ega bo‘ldi.
Bu yil yurtimizdan hajga borgan yurtdoshlarimiz Arafot vodiysida muftiy, Shayx Nuriddin Xoliqnazar hazratlari boshchiliklarida yurtga qaytgach, «Yangi O‘zbekistonning tinchlik va ma’naviyat targ‘ibotchilari bo‘lamiz» degan ezgu tashabbusni ilgari surgan edilar.
Bugun, 14 iyul kuni poytaxtimizdagi «Shayx Muhammad Sodiq Muhammad Yusuf» jome masjidi majlislar zalida poytaxtimizda faoliyat yuritayotgan imom-xatiblar, imom noiblari ishtirokida yig‘ilish o‘tkazildi.
Tadbirda O‘zbekiston Respublikasi Din ishlari bo‘yicha qo‘mitasi raisining birinchi o‘rinbosari Davronbek Maxsudov, Toshkent shahar hokimining jamoat va diniy tashkilotlar bilan aloqalar bo‘yicha o‘rinbosari Abdulvosid Xomitjonov, «Nuroniy« jamg‘armasi Toshkent shahar bo‘limi raisi Rustam Kalonov, Mahallalar uyushmasi Toshkent shahar hududiy boshqarmasi boshlig‘i Furqatxo‘ja Mahmudxo‘jayev, Toshkent shahar bosh imom-xatibi Abduqahhor domla Yunusov ishtirok etdi.
– Hojilarga katta ishonch bildirib, ular ma’naviyat targ‘ibotchilaridir, – deydi DIQ raisi birinchi o‘rinbosari Davron Maxsudov. – Hadisi sharifda: “Insonlarning Alloh taologa eng seviklisi odamlarga ko‘p manfaati yetkazadiganidir” (Imom Tabaroniy rivoyati), deyilgan. Shunday ekan, har bir hojiga o‘z hududidagi imom-xatib ko‘makchi bo‘lib, mahallama-mahalla yurib, aholiga, ayniqsa, yoshlarga pandu nasihatlar qilishlari zarur. Chunki hojilarning so‘zlari ta’sirchan bo‘ladi. Farzandlarimizning turli yot g‘oyalar ta’siriga tushib qolishining oldini olishda ularning xizmatidan foydalanishimiz kerak. Hojilarimizning sa’y-harakatlari bilan xalqimizning ma’naviyati, ma’rifati yanada oshadi.
Ana shunday ma’naviy-ma’rifiy tadbirlar orqali hojilarimiz jamiyatimizdagi mehr-oqibat muhitini yanada mustahkamlash, jaholatga qarshi ma’rifat bilan kurashish, yoshlar tarbiyasi va oilalar totuvligida ibrat bo‘lmoqdalar.