Sayt test holatida ishlamoqda!
25 Iyul, 2025   |   30 Muharram, 1447

Toshkent shahri
Tong
03:35
Quyosh
05:12
Peshin
12:35
Asr
17:36
Shom
19:51
Xufton
21:20
Bismillah
25 Iyul, 2025, 30 Muharram, 1447

Insonni qadrlash – islomiy odob

26.11.2021   3776   3 min.
Insonni qadrlash – islomiy odob

 

Alloh taolo odamzotni azizu mukarram qilib yaratgan. Uning sha'nini ulug'lab, er yuzidagi barcha narsalarni uning manfaati uchun paydo qilgan. Insonning sha'niga, moliga, joniga nohaq tajovuz qilishni harom qilgan. Qur'oni karimda bunday deyiladi:

“Darhaqiqat, (Biz) Odam farzandlarini (aziz va) mukarram qildik va ularni quruqlik va dengizga (ot-ulov va kemalarga) mindirib qo'ydik hamda ularga pok narsalardan rizq berdik va ularni O'zimiz yaratgan ko'p jonzotlardan afzal qilib qo'ydik” (Isro surasi, 70-oyat).

Inson – hayot gultoji. Uning qadri, hurmati har doim e'zozga loyiq. Halqimizga xos xislatlar haqida gap ketsa, albatta, qadr-qimmat, mehr-oqibat kabi fazilatlar tilga olinadi. Keksalarni ardoqlash, ko'makka muhtojlarning hurmatini joyiga qo'yish qon-qonimizga singib ketgan fazilat. Rasululloh sallollohu alayhi vasallam: “Kichiklarimizga rahm-shafqatda va kattalarimizga hurmat va izzatda bo'lmaganlar bizdan emas”, — dedilar. (Imom Termiziy). Ushbu muborak hadisi sharif o'zbek xalqining ongu-shuuriga singib ketgan, urfu-odatiga aylanib bo'lgan. O'sib kelayotgan yosh avlodni ma'naviy muhitini sog'lomlashtira olsak, insonning qadr va sha'niga bo'lgan hurmatning asosini mustahkamlagan bo'lamiz. Islomda insonning qadr-qimmati qalbining pokligi, undagi iymon-ixlos va qilgan yaxshi amallari bilan o'lchanadi. Islom nazarida qalbi pok, iymonli inson dunyodagi barcha go'zal suratlardan go'zaldir, mo'min insonning solih amali dunyodagi barcha molu dunyodan ustundir. Alloh taolo insonni tashqi suratiga qarab emas, qalbining pokligiga qarab baholaydi. Alloh taolo insonni molu dunyosiga qarab emas, solih amaliga qarab taqdirlaydi. Inson qadrini o'lchashning ana shu ilohiy mezonlari ishga solingandagina insonlar o'zlarining haqiqiy qadrlarini topadilar. Ana shunda har bir inson iloji boricha qalbini poklashga, solih amal qilishga intiladigan bo'ladi. Turli o'tkinchi hoyu-xavaslar, molu dunyoga hirs qo'yishlar o'z ahamiyatini yo'qotadi. Ana o'sha ilohiy, odil o'lchov tufayli qora tanli qul Bilol Habashiy inson zoti musharraf bo'lmagan sharafga, ya'ni Ka'bai Muazzama ustiga chiqib, ilohiy madhiya − azon aytishga erishdi.

Shuning uchun ham, inson qadr-qiymatini o'lchashni shariat o'z zimmasiga olgan. Shariat o'lchovi bo'yicha inson qadr-qiymati uning molu-puliga qarab emas, mansabiyu nasabiga qarab emas, taqvosi va ahli solihligiga qarab o'lchanadi.

Bir dona taqvodor, ahli solih kambag'al Islom dini nazarida er yuzi to'la boyyu-badavlat fosiqlardan ko'ra afzal.

Inson o'z qadrini bilishi uchun ma'rifat soxibi bo'lishi kerak. Inson o'z qadriga nomunosib ishni o'zgaga xam ravo ko'rmasligi va o'z qadriga noloyiq sharoitga rozi bo'lmasligi kerak. Qadrlasang qadr topasan, qadrlanasan, - deydi xalqimiz. Bu dunyoda o'zgalarni qadrlab va qadrlanib yashash barchamizga nasib qilsin.

 

Yangiyo'l tumanidagi Imom sulton jome masjidi imom xatibi

Odiljon Narzullayev

Maqolalar
Boshqa maqolalar

Shayx Alijon qorining singlisi vafoti munosabati bilan ta’ziya

21.07.2025   8841   2 min.
Shayx Alijon qorining singlisi vafoti munosabati bilan ta’ziya

"AlQuran.uz" portali rahbari, O‘zbekiston musulmonlari idorasi "Qur’on va tajvidni o‘rgatish" bo‘limi boshlig‘i Ustoz Shayx Alijon qori Fayzulloh Maxdumning singlisi, "AlQuran.uz" portali xodimi Abdulloh qori Fayzulloh Maxdumning opasi, shuningdek, "AlQuran.uz" ilmiy xodimi Abdusamad qorining zavjalari vafoti munosabati bilan marhumaning yaqinlariga ta’ziya bildiramiz.

Marhuma al-Azhar universiteti talabasi bo‘lib, Osim qiroatining  Hafs va Shu’ba rivoyatlari hamda "al-Muqaddima al-jazariyya", "Tuhfatul-atfol" va "al-Arba’iyn an-nabaviyya" kabi ko‘plab asarlar bo‘yicha ijoza sohibasi sifatida 20 yildan beri Qur’onga xizmat qilib kelayotgan edi. Xususan, Qur’on ta’limi yo‘lida samarali mehnat qilib, ko‘plab shogirdlarni yetishtirdi.

Shuningdek, "AlQuran" mobil ilovasidagi "Al-Fatiha online" dasturining uztozalaridan bo‘lib, ko‘plab ayollarning qiroatini to‘g‘rilashga o‘z hissasini qo‘shganini alohida e’tirof etish lozim.

Turmush o‘rtog‘i Abdusamad qori bilan birga uch nafar qiz farzandni tarbiyalab, barchalarini hofizi Qur’on qilib yetishtirdi.

Uzoq vaqt og‘ir dard bilan kurashganiga qaramay, Qur’on xizmatida bardavom bo‘ldi. Bemorlik mashaqqatlariga sabr qilib, Allohdan savob umidida ilm tarqatishdan to‘xtamadi. Shubhasiz, bu go‘zal xotima, ya’ni shahidlikning bir belgisi. Zero, hadisi sharifda bunday deyilgan: "Kim bemor holatda vafot etsa, shahid holda vafot etadi, qabr fitnasidan saqlanadi va ertayu kech jannatdan rizqi kelib turadi" (Ibn Moja rahimhulloh rivoyati).

"Muslim.uz" portali marhumaning akasi Ustoz Shayx Alijon qori Fayzulloh Maxdum va ukasi Abdulloh qori Fayzulloh Maxdumga, shuningdek, turmush o‘rtog‘i Abdusamad qori va barcha oila a’zolariga hamdardlik bildiradi.

Alloh taolo marhumaning Qur’on yo‘lida qilgan xizmatlarini qabul aylab, Barzax hayotida va oxiratda Qur’oni karim shafoati bilan mukofotlasin! Qur’on bilan jannatdagi darajalarini yuksak qilsin! Bemorlikda chekkan mashaqqatlari jannatdagi martabasining baland bo‘lishiga sababchi bo‘lsin!

Janoza marosimi ertaga seshanba 22 iyul kuni asr namozida, soat 17:45 da Ustoz Shayx Alijon qorining Jizzax viloyati G‘allaorol tumani Boylarovul qishlog‘idagi xonadonida bo‘lib o‘tadi.

Alloh taolo musibat ahliga sabri jamil ato qilsin! Qazo va qadarga rozi bo‘lishlarida Allohning o‘zi madadkor bo‘lsin!

Marhumaga quyidagi hadisda zikr qilingan ulug‘ darajalarni tilaymiz: "Qur’on sohibiga o‘qi va ko‘taril va  dunyoda tartil qilganing kabi tartil qil. Albatta, sening manziling oxirgi o‘qigan oyatingdadir", deyiladi" (Abu Dovud, Termiziy va Nasoiy rahimahulloh rivoyati).