Ko'chat ekib bog' barpo etish, atrof-muhitni toza-ozoda saqlash xalqimizning asarlar sinovidan o'tgan milliy qadriyatlaridir. Zero, ajdodlarimiz oilada yangi tug'ilgan o'g'il bolaga atab erga nihol qadamagan. Chunki bu nihol kun kelib o'g'il bola uylanganishi arafasida uning uchun yangi uy qurishda ishlatilgan.
Bugun ana shu ezgu an'ana davom etib, muhtaram Prezidentimiz Shavkat Mirziyoev tashabbuslari bilan umummilliy harakatga aylandi. Ayni kunlarda yurtimiz bo'ylab “Yashil makon” umummilliy loyihasi doirasida daraxt ekish bo'yicha “dolzarb 40 kunlik” davom etyapti. Bu 10 dekabrgacha davom etadi.
Muqaddas dinimiz ham Yer yuzini obod qilishga buyurgan. Rasululloh sollallohu alayhi va sallam o'z ummatlariga ko'chat ekishga targ'ib qila turib, bunday deganlar: “Agar qiyomat bo'lib qolsa va birontangizning qo'lida xurmo daraxti bo'lsa, bas, uni ekib olsin” (Imom Buxoriy rivoyati).
E'tibor bering-a, hammamiz kirishib 40 kun ko'chat eksak, yurtimiz chamanzorga, bog'u bo'stonga aylanib ketadi. Bu aktsiyada faol qatnashib, ham dinimiz targ'ib qilgan ishni qilib, savob olamiz, ham o'zimiz va kelajak avlod uchun go'zal diyor qoldiramiz.
Anas ibn Molik roziyallohu anhu Rasululloh sollallohu alayhi va sallamdan rivoyat qiladi: “Agar bir muslim banda ko'chat o'tkazsa yoki ekin eksa, undan qushmi, insonmi yoki hayvonmi esa, buning uchun unga sadaqa (qilganlik savobi) bo'ladi” (Imom Muslim rivoyati).
Bu hadis ko'chat ekish, dehqonchilik qilish fazilati va ahamiyati nechog'li ulug' ekaniga dalolat qiladi va ko'chat ekuvchilarning Alloh dargohida erishadigan ajr-savoblardan xabar beradi. Ushbu amal insonga nafaqat tirikligida, balki vafotidan so'ng ham manfaat etkazib turadi, qiyomat kunigacha sadaqai joriya sifatida banda foydasiga xizmat qiladi.
Bunday ajr-savoblarga ega bo'lishimizga sabab shuki, biz hayot farovonligi, mo'minlar manfaat olishlari, qolaversa, tabiatning yanada ko'rkam bo'lishi uchun o'z hissamizni qo'shamiz.
Abu Dardo roziyallohu anhu rivoyat qiladi: «Bir kishi Damashq ko'chalarining biridan o'tayotsa, ko'chat ekayotgan odamga ko'zi tushibdi va unga: “Nega bu ishni qilyapsiz, axir, siz Rasululloh sollallohu alayhi va sallamning sahobalaridansiz-ku?” debdi. Shunda u kishi: “Shoshmagin, men Rasululloh sollallohu alayhi va sallam: “Kim bir ko'chat eksa, undan odam yoki Alloh yaratgan maxluqotlardan birontasi esa, buning evaziga o'sha (ko'chat ekkan banda)ga sadaqa bo'ladi”, deganlarini eshitganman”, debdi» (Imom Ahmad rivoyati).
Yerga nihol qadash bugun har qachongidan ham dolzarb ahamiyat kasb etayotganini davrning o'zi ko'rsatib turibdi. Chunonchi, shu yil noyabr' oyining 3–5 kunlari yurtimizda kuzatilgan chang bo'roni fikrimizni tasdiqlaydi.
Yana bir e'tibor berishimiz lozim bo'lgan jihat bu – atmosferaning ifloslanishidir. Tirik organizm suvsiz va ovqatsiz bir necha kun yashashi mumkin. Ammo havosiz 5 daqiqadan ortiq yashay olmaydi. Havo tarkibining o'zgarishi, ya'ni uning ifloslanishi nafaqat insonga balki barcha tirik jonzotlarga salbiy ta'sir ko'rasatadi. Shuning uchun ham atmosferani toza saqlash bugungi kunning dolzarb masalalaridan biri hisoblanadi.
Hozirda atmosfera asosan, avtotransport vositalari, turli zavod-fabrikalar va shu kabi qurilmalar chiqarayotgan chiqindi gazlar sababidan ifloslanmoqda. Biz atmosferani tozalash uchun avtotransport vositalari, turli zavod-fabrikalar faoliyatini to'xtatib qo'yolmaymiz, albatta. Faqatgina ularning zararlarini kamaytirishimiz mumkin xolos.
Shunday ekan, atmosferani tozalaydigan, bizga qayta havo ishlab chiqarib beradigan tabiiy imkoniyatlardan keng foydalanishimiz lozim. Barchaga ma'lumki o'simlik va daraxtlar kislorod ishlab chiqaruvchi eng qulay va zararsiz vositadir. Demak, mevali va manzarali daraxtlarni ko'paytirish, bog'lar yaratish oldimizda turgan zarur ishlardan biri ekan. Zero, dinimiz ham bunga targ'ib qiladi.
Aqlli odam faqat buguni bilan yashamaydi. Balki u kelajagi uchun, oxirati uchun sarmoya kiritadi. Oxirat sarmoyasi, ya'ni nomai a'molimizga savoblar qiyomatgacha to'xtamasdan borib turishi uchun sadaqai joriya qilishimiz kerak. Ko'chat ekib, bog' barpo qilish esa eng yaxshi sadaqai joriyadir.
Jasurbek domla RAUPOV,
Toshkent viloyati bosh imom-xatibi
Ayoli vafot etganidan keyin eri juda mayus bo‘lib qoldi. Bir kuni uning yaqin do‘sti uni koyidi:
– Haliyam uylanmadingmi?
– Yo‘q, – dedi u.
– Nega, nahotki boshqa ayollar ichida senga yoqadigani bo‘lmasa?
– Rahmatli ayolimga o‘xshagani topilmasa kerak...
– Qo‘ysang-chi, ayollarning bari bir-biriga o‘xshaydi-ku!..
– Men zohirini aytmayapman. Ichki olamini, botinini aytyapman.
Yigit hayron bo‘lib qarab turgan do‘stiga hayotida bo‘lgan birgina voqeani gapirib berdi:
“Bir kuni ayolim jahlimni chiqardi. Qattiq urishdim va uni ota uyiga haydadim. Jimgina ketdi. Oradan bir necha kun o‘tgach, qilgan ishimdan pushaymon bo‘ldim. Aslida ayb o‘zimdan o‘tganini angladim. Ming andisha bilan qaynotamnikiga bordim. Eshik oldida biroz turib qoldim. So‘ng eshikni taqillatdim. Ayolim ochdi va meni hayratda qoldirib, xuddi oramizda hech gap o‘tmaganday, baland ovozda:
– Assalomu alaykum dadajonisi, safaringiz yaxshi o‘tdimi? – deya tabassum bilan ko‘zini qisib qo‘ydi. Unga bir nimalar demoqchi bo‘lgan edim, u meni qattiq bag‘riga bosib, bunday dedi:
– Gapirmang, ota-onamga sizni “safarga ketdilar”, dedim...
Ana shunday fahmli, oqila edi ayolim. Shuning uchun ham unga hech birini o‘xshatolmay, uylanolmay yuribman, do‘stim”.
Ha, azizlar! Alloh taolo erkakni ayol uchun, ayolni erkak uchun ne’mat qilib bergan. To‘g‘ri, ba’zilar bir-birlarining kamchiliklaridan shikoyat qilib qolishadi. Ammo hech kim benuqson emas. Mukammal ayolni ham, erkakni ham axtarmang bu dunyoda. Hikoyada kelganidek, ba’zida er uchun bir jufti halol butun dunyodagi ayollardan afzal bo‘lishi mumkin. Shunday ekan, ahli ayolimizni qadrlaylik. Zero, u ham kimningdir farzandi, bolalarimizning onasi. Eng muhimi, Allohning bizga bergan omonatidir.
Akbarshoh RASULOV