Sayt test holatida ishlamoqda!
08 Iyul, 2025   |   13 Muharram, 1447

Toshkent shahri
Tong
03:15
Quyosh
04:58
Peshin
12:33
Asr
17:41
Shom
20:02
Xufton
21:37
Bismillah
08 Iyul, 2025, 13 Muharram, 1447

Ko'chat ekib, bog' barpo etaylik!

24.11.2021   3004   6 min.
Ko'chat ekib, bog' barpo etaylik!

Ko'chat ekib bog' barpo etish, atrof-muhitni toza-ozoda saqlash xalqimizning asarlar sinovidan o'tgan milliy qadriyatlaridir. Zero, ajdodlarimiz oilada yangi tug'ilgan o'g'il bolaga atab erga nihol qadamagan. Chunki bu nihol kun kelib o'g'il bola uylanganishi arafasida uning uchun yangi uy qurishda ishlatilgan.

Bugun ana shu ezgu an'ana davom etib, muhtaram Prezidentimiz Shavkat Mirziyoev tashabbuslari bilan umummilliy harakatga aylandi. Ayni kunlarda yurtimiz bo'ylab “Yashil makon” umummilliy loyihasi doirasida daraxt ekish bo'yicha “dolzarb 40 kunlik” davom etyapti. Bu 10 dekabrgacha davom etadi.

Muqaddas dinimiz ham Yer yuzini obod qilishga buyurgan. Rasululloh sollallohu alayhi va sallam o'z ummatlariga ko'chat ekishga targ'ib qila turib, bunday deganlar: “Agar qiyomat bo'lib qolsa va birontangizning qo'lida xurmo daraxti bo'lsa, bas, uni ekib olsin” (Imom Buxoriy rivoyati).

E'tibor bering-a, hammamiz kirishib 40 kun ko'chat eksak, yurtimiz chamanzorga, bog'u bo'stonga aylanib ketadi. Bu aktsiyada faol qatnashib, ham dinimiz targ'ib qilgan ishni qilib, savob olamiz, ham o'zimiz va kelajak avlod uchun go'zal diyor qoldiramiz.

Anas ibn Molik roziyallohu anhu Rasululloh sollallohu alayhi va sallamdan rivoyat qiladi: “Agar bir muslim banda ko'chat o'tkazsa yoki ekin eksa, undan qushmi, insonmi yoki hayvonmi esa, buning uchun unga sadaqa (qilganlik savobi) bo'ladi” (Imom Muslim rivoyati).

Bu hadis ko'chat ekish, dehqonchilik qilish fazilati va ahamiyati nechog'li ulug' ekaniga dalolat qiladi va ko'chat ekuvchilarning Alloh dargohida erishadigan ajr-savoblardan xabar beradi. Ushbu amal insonga nafaqat tirikligida, balki vafotidan so'ng ham manfaat etkazib turadi, qiyomat kunigacha sadaqai joriya sifatida banda foydasiga xizmat qiladi.

Bunday ajr-savoblarga ega bo'lishimizga sabab shuki, biz hayot farovonligi, mo'minlar manfaat olishlari, qolaversa, tabiatning yanada ko'rkam bo'lishi uchun o'z hissamizni qo'shamiz.

Abu Dardo roziyallohu anhu rivoyat qiladi: «Bir kishi Damashq ko'chalarining biridan o'tayotsa, ko'chat ekayotgan odamga ko'zi tushibdi va unga: “Nega bu ishni qilyapsiz, axir, siz Rasululloh sollallohu alayhi va sallamning sahobalaridansiz-ku?” debdi. Shunda u kishi: “Shoshmagin, men Rasululloh sollallohu alayhi va sallam: “Kim bir ko'chat eksa, undan odam yoki Alloh yaratgan maxluqotlardan birontasi esa, buning evaziga o'sha (ko'chat ekkan banda)ga sadaqa bo'ladi”, deganlarini eshitganman”, debdi» (Imom Ahmad rivoyati).

Yerga nihol qadash bugun har qachongidan ham dolzarb ahamiyat kasb etayotganini davrning o'zi ko'rsatib turibdi. Chunonchi, shu yil noyabr' oyining 3–5 kunlari yurtimizda kuzatilgan chang bo'roni fikrimizni tasdiqlaydi.

Yana bir e'tibor berishimiz lozim bo'lgan jihat bu – atmosferaning ifloslanishidir. Tirik organizm suvsiz va ovqatsiz bir necha kun yashashi mumkin. Ammo havosiz 5 daqiqadan ortiq yashay olmaydi. Havo tarkibining o'zgarishi, ya'ni uning ifloslanishi nafaqat insonga balki barcha tirik jonzotlarga salbiy ta'sir ko'rasatadi. Shuning uchun ham atmosferani toza saqlash bugungi kunning dolzarb masalalaridan biri hisoblanadi.

Hozirda atmosfera  asosan, avtotransport vositalari,  turli zavod-fabrikalar va shu kabi qurilmalar  chiqarayotgan chiqindi gazlar sababidan ifloslanmoqda. Biz atmosferani tozalash uchun avtotransport vositalari, turli zavod-fabrikalar faoliyatini to'xtatib qo'yolmaymiz, albatta. Faqatgina ularning zararlarini kamaytirishimiz mumkin xolos.

Shunday ekan, atmosferani tozalaydigan, bizga qayta havo ishlab chiqarib beradigan tabiiy imkoniyatlardan keng foydalanishimiz lozim. Barchaga ma'lumki o'simlik va daraxtlar kislorod ishlab chiqaruvchi eng qulay va zararsiz vositadir. Demak, mevali va manzarali daraxtlarni ko'paytirish, bog'lar yaratish oldimizda turgan zarur ishlardan biri ekan.  Zero, dinimiz ham bunga targ'ib qiladi.

Aqlli odam faqat buguni bilan yashamaydi. Balki u kelajagi uchun, oxirati uchun sarmoya kiritadi. Oxirat sarmoyasi, ya'ni nomai a'molimizga savoblar qiyomatgacha to'xtamasdan borib turishi uchun sadaqai joriya qilishimiz kerak. Ko'chat ekib, bog' barpo qilish esa eng yaxshi sadaqai joriyadir.

 

Jasurbek domla RAUPOV,

Toshkent viloyati bosh imom-xatibi

Maqolalar
Boshqa maqolalar
Videolar

Ilm olish yo‘llari: Muqaddima - 1 son

08.07.2025   51   1 min.

Bismillahir Rohmanir Rohiym

#Ajdodlar_merosini_o‘rganamiz

Buyuk mutafakkir va faqih Burhoniddin Marg‘inoniyning yetuk shogirdi, hanafiy olim Imom Zarnujiy rahimahullohning "Ta’limul muta’allimi toriqot ta’allumi" kitobi asosida ilm olishning foydalari, odoblari, inson va jamiyat taraqqiyotida ilm-fanning o‘rni haqida so‘z boradi.

Sakkiz asrdan beri ilm ahli, talabalar va ziyolilar orasida keng foydalanib kelinayotgan mazkur asar haqida Alloma Laknaviy rahimahulloh haqida "Ko‘p foydalarga ega, nafis, manfaatli kitob", deya ta’rif bergan.


Abduvohid domla Ahmadaliyev
O‘zbekiston musulmonlari idorasi
Fatvo markazi mutaxassisi

Videolavhalar