Namoz Islom dinining ustunidir. Musulmonning xujjatidir. Qullikni ifodasidir. Namoz bu shunchaki odatga aylanib qolgan kundalik vazifa ham emas. Namoz musulmon kishining nafaqat oxiratini, balki, dunyosini ham obod qiladigan, hayotini, yashash tarzini tartibga soladigan ilohiy ko'rsatmadir. Namoz qiyomat kunida bandadan eng avvalo hisobi so'raladigan farz amaldir.
Haqiqiy namozxon kishi esa o'z hayotini Robbisining roziligi bilan muvofiq qilib olgan, Alloh taolo buyurgan namoz ibodatini bekamu ko'st ado qiladigan, namozi uni turli tuman faxsh va yomon amallardan to'sib turadigan kishidir.
Namozxonlarga dunyoda ham, oxiratda ham judayam ko'p yaxshiliklar va'da qilingan. Dunyodagisi halovat, baraka va hokazolar bo'lsa, oxiratdagisi baland daraja, engil hisob kitob hamda Alloh taoloning roziligidir.
Biroq, shunday namozxonlarni ko'ramizki, ularning namozlari faqatgina ma'lum bir vaqtda, ma'lum joylarda, bir xil holatdagi harakatlarni bajarishdangina iborat bo'lib qolganga o'xshaydi. O'qiyotgan namozining asari hayotida aks etmaydi. Kiyinishida, muomalasida va o'zgalar bilan bo'ladigan oldi-berdi yoki boshqa muomalasida ko'rinmaydi.
Ho'sh, Alloh taolo ta'riflagan, maqtagan namoz o'qiguvchini qanday sifatlarga ega bo'lishi kerak. Alloh taolo jannatlarda va'da qilgan darajotlarga, mukofotlarga ega bo'lish uchun namozxon qanday bo'lishi kerak? Namozxon faqat ibodat chog'ida mo'min bo'lishi kerakmi? Bu savollarning javobini ham Robbimizning kalomidan qidiramiz. Alloh taolo aytadi:
“Darhaqiqat inson betoqat qilib yaratilgandir. Qachon unga yomonlik (kambag'allik-kulfat) etib qolsa, u o'ta besabrlik qilguvchidir. Qachon unga yaxshilik (boylik, salomatlik) etsa u o'ta man' qilguvchi – baxildir. Faqat namoz o'qiguvchi zotlar (ya'ni musulmonlargina undoq emasdirlar)ki. Ular namozlarida doim – barqaror bo'lguvchi zotlardir. Ular (topgan) mol-mulklarida so'raguvchi va (mol-davlatdan) mahrum kishilar uchun ma'lum haq (ya'ni zakot) bo'lgan zotlardir. Ular jazo — Qiyomat kunini tasdiq etadigan zotlardir. Ular Parvardigorlarining azobidan qo'rquvchi bo'lgan zotlardir. Zotan Parvardigorlarining azobi (hech kim uchun) bexatar emasdir (ya'ni hech kimning «Menga Allohning azobi tushmaydi», deb xotirjam bo'lishga haqqi yo'qdir). Ular avratlarini (haromdan — zinodan pok) saqlaguvchi zotlardir. Magar o'z jufti halollaridan va qo'llaridagi cho'rilaridangina (saqlanmaydilar). Bas, ular malomat qilinmaslar. Endi kim bundan o'zgani (ya'ni, zino va shu kabi shariati Islomiyyada harom qilingan boshqa narsalarni) istasa, bas, ana o'shalar haddan oshguvchi kimsalardir. Ular (ya'ni mo'min-musulmonlar) o'zlariga ishonilgan omonatlarga va (o'zgalarga) bergan ahd-paymonlariga rioya qilguvchi zotlardir. Ular o'z guvohliklarini to'g'ri-xolis ado qilguvchi zotlardir. Ular namozlarini (vaqtida ado etib, qazo bo'lishdan) saqlaguvchi bo'lgan zotlardir. Ana o'shalar jannatlarda hurmat izzat ko'rguvchidirlar”. (Ma'orij surasi 19-35-oyatlar)
Hulosa: Alloh taolo maqtagan, yaxshi ko'rgan, jannatlarda ulkan daraja va maqomlar va'da qilingan haqiqiy namozxon:
Mana shu zikr qilingan sifatlarga ega bo'lgan namozxonlar “jannatlarda hurmat izzat ko'rguvchidirlar”. Shunday ekan, o'qiyotgan namozlarimiz axloqimizni ham isloh qilsin. Kishilar bizni namoz o'qiyotganimizni ko'rib emas, balki bizda mavjud bo'lgan ushbu go'zal sifatlar orqali namozxon ekanimizni bilsin. Axloqsizligimiz va beodobligimiz sababli, namoz degan ibodatga nisbatan noloyiq fikrlar, namozxonga nisbatan salbiy munosabatlar bildirilishiga sababchi bo'lib qolmaylik.
Zero, Robbimiz aytganidek: “Albatta, namoz faxsh va munkr ishlardan qaytaradi”. (Ankabut surasi, 45-oyat)
Olmazor tumanidagi “Mevazor” jome masjidi imom noibi Yorbek Islomov
O‘zbekiston Respublikasi Prezidenti
Shavkat Mirziyoyev Janobi Oliylariga
Bismillahir Rohmanir Rohim
Assalomu alaykum va rahmatullohi va barakotuh
Muhtaram Prezident Janobi Oliylari!
Alloh taologa behisob shukrki, Sizning bevosita tashabbuslaringiz va sa’y-harakatlaringiz bilan haj amallarini yuqori saviyada tashkil etishga muvaffaq bo‘lmoqdamiz.
Bunday e’tibor va ehtiromni biz hojilar chin yurakdan his etib, yaratilgan barcha qulayliklar uchun Sizga chuqur minnatdorlik izhor etamiz.
Hurmatli Prezident Sizni va Siz orqali yurtdoshlarimizni haj ibodatini ado etayotgan hamyurtlarimiz nomidan musulmon ummati uchun eng ulug‘ bayram – Qurbon hayiti bilan samimiy muborakbod etamiz.
Zero, Payg‘ambarimiz (sollallohu alayhi vasallam) “Duolarning eng yaxshisi arafa kuni qilingan duodir”, deb xushxabar berganlar.
Alloh taoloning bayti joylashgan muqaddas zaminda – Mino, Arafot kabi muborak manzillarda ulug‘ amallarni ixlos ila bajarmoqdamiz.
Sizni vaqt ajratib, muborak haj ziyorati uchun yaratilgan sharoitlar va salomatligimiz haqida so‘raganingiz hamda har kuni holimizdan xabardor bo‘lib turganingiz ibodat bilan yurgan biz hojilarni cheksiz darajada mamnun etdi.
Bunday e’tibor va ehtiromni Saudiya Arabistonining mutasaddilari ham yuqori baholab, Siz Janobi Oliylariga hurmat va duolarini izhor etmoqdalar.
Muborak maskanlarda har bir ziyoratchi Sizning g‘amxo‘rligingizni yurakdan his qilib, ko‘zlarida yosh bilan duolar qilayotganini alohida aytib o‘tmoqchiman.
Sizga aytadigan yana bir xabarimiz, Saudiya Arabistonida bo‘lib turgan yurtimizning diniy soha vakillari hamda ziyoratchilari tomonidan mavsum davomida Qur’oni karim 10 ming marotaba xatm qilinib, yurtimizga tinchlik, xalqimizga farovonlik tilab duolar qilindi.
Hurmatli Prezident, Siz yaratib bergan imkoniyatlardan ruhlanib, o‘zbekistonlik hojilar yurtga qaytganimizdan keyin “Yangi O‘zbekistonning tinchlik va ma’naviyat targ‘ibotchilari” degan ezgu tashabbusni bir ovozdan ilgari surib, Uchinchi renessans yaratuvchilarini tarbiyalashda Sizga ko‘makchi bo‘lmoqchimiz.
Siz boshchiligingizda yurtimizda tinchlikni mustahkamlash, xalqimizning ma’naviyatni yuksaltirish, ayniqsa yoshlarning sifatli ta’lim olishi, kasb-hunar egallashi, kerak bo‘lsa dunyoni egallashi kabi masalalar eng ustuvor vazifaga aylandi.
Shunday ekan, biz hojilar yurtimizga qaytgach, quyidagi ishlarni amalga oshirmoqchimiz:
– ona-Vatanimiz taraqqiyotiga xolis xizmat qilish, mahallalarda tinchlik va birdamlikni mustahkamlash, aholi orasida tinchlik-osoyishtalikni qadriga yetish, xalqimizni ma’nan yuksaltirish, jamiyatdagi islohotlarga daxldorlik hissini oshirish kabilarga targ‘ib etish;
– kitobxonlik madaniyatini yuksaltirish, ilmni qadrlash va ilm-ma’rifatga homiylikda namuna bo‘lish;
– to‘ylar, oilaviy tadbirlar va marosimlarda me’yoriylikka amal qilgan holda kamxarj va ixcham o‘tkazishda bosh-qosh bo‘lish;
– kiyinishda va muomalada oddiylik va kamtarinlikka amal qilish, dabdababozlik, isrofgarchilik, maishatbozlik kabi illatlardan yiroq bo‘lishni targ‘ib qilish;
– yoshlarni muvaffaqiyatlarga faqat o‘qib-o‘rganib, ilm bilan erishish mumkinligini o‘rgatish;
– ustozlar, o‘qituvchi va murabbiylarga doimo ehtirom ko‘rsatish, ularni moddiy qo‘llab-quvvatlash ishlariga ko‘mak berish;
– mahallalardagi notinch oilalar, shu jumladan tarbiyasida muammosi bor yoshlar o‘rtasida tushuntirish ishlarini olib borish;
– hududlardagi maktablarning ta’mirga muhtoj qismini joriy ta’mirlash ishlariga ko‘maklashish;
– xayriya, mehr-muruvvat va yordam ko‘rsatish ishlarini ko‘paytirish.
Barcha hojilarimiz yurtimizga qaytgandan so‘ng ushbu tashabbuslarni qat’iy amalga oshirishga va’da beramiz.
Zero, jonajon Vatanimiz kelajagi, xalqimiz farovonligi va yurtimiz shonu shuhrati Siz aytganingizdek yoshlarimiz qo‘lidadir. Ular ertaga O‘zbekistonni yanada kuchli, yuksak taraqqiy etgan davlatga aylantirish uchun o‘zlarining bor bilimi, iqtidori va kuch-g‘ayratini safarbar qilsa, ko‘zlagan barcha ezgu maqsadlarimizga, albatta erishamiz.
Yusuf Xos Hojib bobomiz aytganlaridek:
“Zakovat bor joyda ulug‘lik bo‘ladi,
Bilim bor joyda buyuklik bo‘ladi”.
Hurmatli Prezident Janobi Oliylari!
Biz, 15 ming hoji duolar ijobat bo‘ladigan Arafotda turib, Alloh taolodan Sizga mustahkam sog‘lik, uzoq umr va ulkan muvaffaqiyatlar tilab, olib borayotgan barcha ishlaringizda madadkor bo‘lishini so‘rab iltijolar qilyapmiz.
Alloh taolo butun dunyo mo‘min-musulmonlariga Qurbon hayitini muborak aylasin, tinchlik-xotirjamlik ato etsin, ibodatlarimizni O‘z dargohida husni qabul aylasin, ona Vatanimizni obod, xalqimiz hayotini yanada farovon qilsin!
Qurbon hayiti muborak bo‘lsin!
Hurmat va kamoli ehtirom ila,
O‘zbekiston hojilari,
Makka shahri Arafot vodiysi,
2025 yil 5 iyun