Туркияда «Yeni Ozbekistan» («Янги Ўзбекистон») журналининг навбатдаги сони нашр этилди, деб хабар бермоқда «Дунё» АА.
Журналда чоп этилган аксарият материалларда Ўзбекистонда Президент Шавкат Мирзиёев раҳнамолигида олиб борилаётган туб ислоҳотлар Туркия ижтимоий-сиёсий жамаотчилиги диққат эътиборида турганлиги қайд этилган.
Муаллифлар Ўзбекистон халқи самарали ислоҳотларни амалга ошириш ва халқаро ҳамкорликни кучайтириш орқали республикани янги поғонага олиб чиқишга интилаётган етакчисига ишонишини таъкидлаган.
Туркиянинг «AnkaSAM» таҳлилий маркази директори, профессор Меҳмет Эролнинг таъкидлашича, ушбу нашр Ўзбекистонни модернизация қилишнинг туб жараёнлари, республика ва унинг минтақалари иқтисодиёти, сайёҳлик, фан ва технологиялар соҳаларидаги ўсиб бораётган салоҳияти ҳақида батафсил маълумот беради.
Ушбу сонда қатор мақолалар Ўзбекистоннинг иқтисодий салоҳияти ва жозибадор сармоявий муҳитига бағишланган. Хусусан, кенг кўламли ислоҳотларни амалга ошириш, маҳаллийлаштириш дастури, маҳсулот ишлаб чиқариш ва транспорт инфратузилмасини такомиллаштириш натижалари батафсил баён этилган.
Журналнинг алоҳида қисмида Ўзбекистон тарихи ва маданияти, буюк аждодларимизнинг ислом цивилизацияси ривожига қўшган ҳиссаси ҳақида материаллар эълон қилинган. Унда Имом Бухорий, Аҳмад Фарғоний, Абу Райҳон Беруний, Маҳмуд Қошғарий, Мирзо Улуғбек, Алишер Навоий ва Абу Мансур Мотуридий каби таниқли олим ва мутафаккирларнинг фаолияти тўғрисидаги маълумотлар муштарийлар эътиборига ҳавола этилган.
Журнал ўқувчилари, шунингдек, ўзбек халқининг урф-одатлари, миллий ҳунармандчилик анъаналари ва ўзбек миллий таомларининг ўзига хос хусусиятлари билан танишиши мумкин.
Бундан ташқари «Хива – 2020 йилда туркий дунё маданий пойтахти» ва «Бухоро – 2020 йилда ислом маданияти пойтахти» мавзуига бағишланган мақолалар ҳам турк ўқувчиларини беэътибор қолдирмайди.
Журналда мамлакатимизнинг турли минтақаларига фотосуратлар орқали экскурсия қилиш имконияти тақдим этилган. Жумладан, Тошкент, Самарқанд, Шаҳрисабз, Бухоро, Хива ва Термиз шаҳарларидаги тарихий, меъморий ёдгорликлар тўғрисида фотоочерклар ўқувчини мамлакатимизга сафар қилишга ундайди.
Ушбу мавзудаги мақолаларда Ўзбекистоннинг қадимий шаҳарлари Шарқнинг ранг-баранглиги, миллий руҳи ва бетакрор гўзаллигини ўзида мужассам этган Буюк ипак йўлининг дурдоналари эканлиги эътироф этилган.

Ўзбекистон мусулмонлари идораси матбуот хизмати

Ислом динининг бош шиорларидан (яъни, талабларидан) яна бири, зарардан ўзини олиб қочишдир. Яъни, муслим одам, мўмин одам, асло бировга ҳам зарар бермаслиги ва ўзини ҳам таҳликага қўймаслиги керак. Бировга зарар етказиш гуноҳ, аммо ўзини таҳликага қўйиш ундан ҳам катта гуноҳдир. 

Қуръони каримнинг Бақара сураси 195-оятида шундай буйруқ бор: "Ўзингизни ҳалокатга дучор қилманг". Уламолар, тафсирчилар бу ояти кариманинг кўплаб маъноларини очиб беришган. Шулардан биринчиси: бахиллик қилиб, ўзингизни ва молингизни ҳалокатга дучор этманг. Иккинчи маъноси: ўзингизни ўзингиз ҳалок қилманг (ўлдирманг).

Бу ояти кариманинг яна кўплаб маънолари мавжуддир. Ана шу маънолардан яна бири, одам ўзини турли таҳликали, хавотирли, зарарли ҳодисалардан, хатти-ҳаракатлардан, ҳолатлардан, касалликлардан тийиши, сақлашидир. 

Пайгамбаримиз Муҳаммад алайҳиссаломнинг шундай ҳадислари бор: "Исломда бировни ҳам зарарга, таҳликага дучор қилиш ҳам йўқ, ўзини ҳам зарарга, таҳликага дучор қилиш йўқ". Ҳадиснинг маъноси ҳам жуда шомил (кенг) бўлиб, ҳар қандай зарарли, таҳликали ҳодиса, иш, хатти-ҳаракат ёки ҳаракатсизлик кабиларни ўз ичига олади.

Яъни, хар бир банда ўзини ўзи таҳликага қўйиши, хавотирга қўйиши, ён-атрофдаги салбий, хавотирли ҳодиса ва жараёнларга енгил-елпи ўйлаши-ю, эътиборсиз бўлиши тўғри эмас.

Мана ҳозир, шу кунларда, дунёда хам, юртимизда ҳам пандемия, коронавирус қайтадан авж олмоқда. Бу эса, ҳар биримиздан юқоридаги оятга ва хадисга тўлиқ риоя, амал қилишимизни талаб этади.

Гапнинг индаллосини айтганда, ҳар биримиз, ҳар бир ўзбекистонлик ўз соғлигига эътиборсиз бўлмайлик, ўзимиз ва оила аъзоларимиз тинчлигини, соғлигини таҳликага қўймайлик. Пандемиянинг зарарини, ёйилишини камайтириш, тўхтатиш бўйича ҳукумат, мутахассислар тавсия этаётган талабларга, қоидаларга қатъий риоя этайлик. Ана шунда, юқоридаги ояти каримага ва ҳадиси шарифга риоя этган бўламиз, инша Аллоҳ.

Шуни ҳам айтиб ўтиш бурчимизки, агар биз ўзимизни ҳам, бошқаларни ҳам таҳликадан, касалликдан сақлашга интилмасак, бефарқ бўлсак, ояти карима ва ҳадиси шариф талабини бажармаган бўламиз, демак катта гуноҳларни содир этаётган бўламиз. Аллоҳ барчамизни осийликдан, гуноҳкорликдан, лоқайдликдан сақласин.

"Гулбаҳор" жоме масжиди имом-хатиби Нуриддин Ҳошимов

ЎМИ матбуот хизмати

ЎМИ матбуот хизмати

Бисмиллаҳир Роҳманир Роҳийм.
Аллоҳ таолога битмас-туганмас ҳамду санолар бўлсин.
Пайғамбаримизга мукаммал ва батамом салавоту дурудлар бўлсин.

Банданинг куннинг аввалида нафси билан яхшилик қилишга шартлашиб оладиган вақти бўлганидек, куннинг охирида қилинган ишларни ҳисоблашиб оладиган вақти ҳам бўлиши керак. Бу худди савдогарларнинг шериклари билан ҳар йил, ой, ҳафта ёки кун охирида дунё ҳирсида қиладиган ҳисоб-китобига ўхшайди. Улар буни беш кунлик дунё учун бўладиган фойдани қўлдан чиқариб юбормаслик мақсадида қиладилар. Бас, шундай экан, қайси оқил абадийлик учун бўладиган фойдани кўзлаб, ўз нафсини тергамаслиги керак?!

Савдогар шериги билан ҳисоб-китоб қилганида сармоя, фойда ва зарарга назар солади. Агар фойда кўрган бўлса, шеригига раҳмат айтади. Зарар кўрса, тўлаб беришини ва бундан кейин бу ишга йўл қўймаслигини таъкидлайди. 

Шунга ўхшаш, банданинг динидаги сармояси фарзлардир. Фойдаси нафллар ва фазилатлардир. Зарари эса маъсиятлардир. Ушбу тижоратнинг мавсуми кундуз кунидир. 

Банда аввал нафсини фарзлар бўйича тергайди. Агар уларни яхшилаб адо этган бўлса, Аллоҳ таолога шукрлар қилади ва нафсини шунга ўхшаш ишларни кўп қилишга тарғиб қилади. Агар бирор фарзни ўтказиб юборган бўлса, қазосини бажаришга шошилади. Агар уни нуқсонли адо этган бўлса, кўпроқ нафл ибодатлари ила ўрнини тўлдиришга ҳаракат қилади. Агар маъсият қилган бўлса, нафсни жазолайди, азоблайди ва бошқа чораларни кўради. Хулласи калом, банда ўзининг қилган каттаю кичик ҳар бир ишида нафсини тергаб туриши лозим.

Нафсни тергаб туриш ўта фазилатли ишдир. Бу ишга Аллоҳ таоло амр қилган.

Аллоҳ таоло Ҳашр сурасида:

«Эй иймон келтирганлар! Аллоҳга тақво қилинглар! (Ҳар бир) жон эрталик кун учун нима тақдим қилганига назар солсин», деган (18-оят).

«Эрталик кун»дан мурод қиёматдир. Қиёмат нисбатан жуда яқин вақт, шунинг учун ҳам у «эрта» дейилади. Демак, ҳар бир инсон қиёмат куни учун нима иш қилганини ўйлаб қўйиши керак. 

Албатта, қиёмат куни инсонга мол-дунё, мансаб, насаб, ёр-дўст ёрдам бера олмайди, балки иймон, Ислом ва қилинган яхши амаллар ёрдам беради. Шунинг учун ҳар бир одам фурсат борида қиёматга тайёргарлигини кўриб қўйиши лозим. Бунда ўтган ишларни ҳисоб-китоб қилиб туришга амр бор. Шунинг учун ҳам ҳазрати Умар розияллоҳу анҳу: «Ҳисоб-китоб қилинишингиздан олдин ўзингизни ўзингиз ҳисоб-китоб қилинг. Амалларингиз тортилишидан олдин уларни ўзингиз тортинг», деганлар.

Аллоҳ таоло Нур сурасида:

«Барчангиз Аллоҳга тавба қилинг, эй мўминлар! Шоядки, зафар топсангиз», деган (31-оят).

Тавба хато ва айб саналган амални қилиб бўлгандан кейин унга афсус-надомат чекишдан бошланади.

Ибн Умар розияллоҳу анҳумодан ривоят қилинади:

«Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам: 

«Эй одамлар! Аллоҳга тавба қилинглар! Мен ҳар куни Унга юз марта тавба қилурман», – дедилар».

Муслим ва Термизий ривоят қилганлар. 

Ағорр ал-Музаний розияллоҳу анҳудан ривоят қилинади:

«Набий соллаллоҳу алайҳи васаллам:

«Албатта, (баъзан) қалбимни булут босади. Ва албатта, мен Аллоҳга бир кунда юз марта истиғфор айтурман», – дедилар».

Муслим ва Абу Довуд ривоят қилганлар.

Аллоҳ таоло Аъроф сурасида:

«Албатта, тақво қилувчилар, агар уларга шайтондан бир шарпа етса, зикр қиларлар, бас, карабсанки, улар кўрувчи бўлиб турибдилар», деган (201-оят).

Ҳазрати Умар розияллоҳу анҳу кеч кирса, оёғига дарра билан ура туриб, «Бугун нима иш қилдинг?» дер экан. 

Маймун ибн Меҳрон дейди: «Ўзини ўзи шеригидан кўра қаттиқроқ тергамаган одам тақводорлардан бўла олмайди. Ишни қилиб бўлгандан кейин шериклар бир-бирларини тергайдилар-ку!» 

Абдуллоҳ ибн Саломнинг бир боғ ўтин орқалаб кетаётганини кўрганлар:

«Эй Абу Юсуф! Болаларинг ва ғуломларинг кўтарса ҳам бўларди?!» – дедилар.

«Нафсимни текшириб кўришни ирода қилдим. Ёқтирармикан ёки йўқ?!» – деди у.

Ҳасан Басрий:

«Мўмин киши ўз нафсини Аллоҳ таоло учун тергаб туради. Бу дунёда ўзларини тергаб турган қавмларнинг у дунёдаги ҳисоби осон бўлади. Бу дунёда ишни ҳисоб-китобсиз қилганларнинг ҳисоби қиёмат куни машаққатли бўлади», деганлар.

«Маломатчи нафс ила қасам» ояти тафсирида Ҳасан: «Мўминнинг фақат нафсини маломат қилиб турганини кўрасан: «Бу сўзим ила нимани ирода қилдим? Бу еганим ила нимани ирода қилдим? Бу ичганим ила нимани ирода қилдим?» Фожир эса ўзини ўзи тергамай кетаверади», – деган.

 "Мукаммал саодат йўли" китобидан