«Инсон эътиқодсиз, иймонсиз яшай олмайди. Чунки комил ва собит эътиқод жамият маънавий қиёфасини белгилайди. Бу борада Ислом дини катта аҳамиятга эга».

И.А. Каримов 

 «Ислом» сўзи  араб тилидан ўзбек тилига таржима қилинганда «итоат ва бўйсуниш», «ихлос ва турли офатлардан саломат бўлиш», ҳамда «сулҳ ва омонлик» деган маъноларни билдиради. Бу динни Пайғамбарнинг ўзлари танлаган эмас, балки уни Аллоҳ таоло ихтиёр килган. Ислом – бу Аллоҳ ягона деб эътиқод қилиб, унга бўйсунмоқлик ва бутун қалб билан унга ихлос қилмоқлик демакдир.

«Ислом» деганда ҳозирги кунда исламофобиянинг таъсиридан баъзилар фақат уруш, отиш, гаровга олиш, одамларни ўлдириш деб, баъзилар фақат намоз, рўза, таҳорат, масжид деб, баъзилар фақат салла, чопон, махси, калиш деб тушунадилар ва ҳоказо... Ваҳоланки ушбу Ислом дини ҚАНДАЙ дин экани хусусида муҳтарам Биринчи Президентимиз ниҳоятда серқиррали ва тўла-тўкис тушунтириб берадилар:

«Биз Ислом дини ота-боболаримиз дини экани, у биз учун ҳам иймон, ҳам ахлоқ, ҳам диёнат, ҳам маърифат эканини доимо юксак қадрлаймиз… Динга ҳурмат ва эътиқод – биз учун ўлмас қадриятдир».

«Бугунги кунда ислом динига нисбатан бутун дунёда қизиқиш ва интилиш кучайиб, унинг хайрихоҳ ва тарафдорлари кўпайиб бораётгани ҳеч кимга сир эмас. Бунинг асосий сабаби муқаддас динимизнинг ҳаққонийлиги ва поклиги, инсонпарварлиги ва бағрикенглиги, одамзотни доимо эзгуликка чорлаши, ҳаёт синовларида ўзини оқлаган қадрият ва анъаналарни аждодлардан авлодларга етказишдаги беқиёс ўрни ва аҳамияти билан боғлиқ. Ва халқимизнинг маънавиятини шакллантиришга, ҳар қайси инсоннинг Аллох марҳамат қилган бу ҳаётда тўғри йўл танлаши, умрнинг мазмунини англаши, авваламбор, руҳий покланиш, яхшилик ва эзгуликка интилиб яшашида унинг таъсирини бошқа ҳеч қандай куч билан қиёслаб бўлмайди».

Бу дин шундай бир динки, нафақат Ислом динини, ҳатто бошқа динларни ҳам инкор этувчи шахсларга нисбатан ҳам ширин сухан билан чиройли муомалада бўлишликка ундайдиган дин.

«Суннат эрмиш, кофир бўлса, берма озор,

Кўнгли қоттиғ, дил озордин Худо безор,

Аллоҳ ҳақи, ондоғ қулға сижжин тайёр,

Донолардин эшитиб, бу сўз айдим мано».        

Мусо алайҳиссалом ва Ҳорун алайҳиссаломларга ўзини «Худоман», деб даъво қилган Фиръавндек зотга ҳам Аллоҳ таоло юмшоқ ва мулойим сўз билан гапиришликка буюряпти:

“Эй, Мусо! Сен ўзинг ва биродаринг Ҳорун Менинг оятларимни одамларга олиб борингиз ва Мени зикр қилишда сустлик қилмангиз! Иккингиз Фиръавннинг олдига борингиз, чунки у "Мен – худоман”, деб  ҳаддидан ошди. Бас, унга юмшоқ сўз айтингиз! Шояд, у эслатма олса ёки ҳалок қилишимдан қўрқса” (Қуръони карим Тоҳо сураси 42 – 44 оятлар).                                     

Ва ҳолбуки, Худои таоло қодир эди Мусо алайҳиссаломга: «Эй, Мусо, Фиръавнни олдига борганингизда асонгизни ушланг, аждаҳога айланиб Фиръавнни ютиб юборсин», – дейишликка. Лекин Худои таоло Ўзининг энг улуғ пайғамбарларидан бири бўлган, Аллоҳ таоло билан воситасиз гаплашган, Қуръони Каримда у кишининг номлари 136 марта зикр этилган, алоҳида бир Муқаддас китоб нозил қилинган, севимли пайғамбарларидан битталари бўлган бўлсалар-да, ширин сўз ва мулойимлик ила муносабат қилишни амр-фармон қилади.

«Агар бўлсанг ипак каби мулойим,

Мулойим сен бўлсанг, қулинг бўлайин.

Қулоғимга берган пандинг олайин,

Кишига қаттиқ сўз айтувчи бўлма». 

Аллоҳ таоло инсоният тарихида Ер юзининг қайси жойида одамлар ичида ёмон, разил, нохуш, қабих ишлар кўпайиб кетган замонларда Ўзининг ҳикмати илоҳийси ила шуларни ислоҳ қилиш учун огоҳлантирувчи, ислоҳ этувчи пайғамбар жўнатган… VI асрларда Арабистон ярим оролида тарқоқ қабила  тузумида истиқомат қиладиган халқлар бутпарастлик ва жаҳолат ботқоғига ботиб қолган бир даврда, қабилалар ўзаро тинмай жанглар олиб борадиган бир вақтда, ижтимоий ва мулкий тенгсизлик чидаб бўлмас даражага етган бир пайтда, жаҳолат шу даражага бориб, ҳатто айрим қабилаларда қиз фарзанд дунёга келса, уни тириклайин кўмиб юборадиган бир замонда Ер юзининг эгаси бўлган Аллоҳ таоло пайғамбар Муҳаммад алайҳиссалом орқали Ислом деган динни барпо этишни ихтиёр килди.

Тарихдан маълумки,  Пайғамбар алайҳиссаломнинг ватанпарварликлари, инсонпарварликлари ҳаммани лол қолдирган. У зоти шарифда ўтган барча пайғамбарларнинг яхши фазилатлари мужассам эди. Одам алайҳиссаломнинг яхши хулқ-атвори, Сиф алайҳиссаломнинг илму донишлиги, Нуҳ алайҳиссаломнинг жасорати, Иброҳим алайҳиссаломнинг шафқати, Исмоил алайҳиссаломнинг фасоҳати, Исҳоқ алайҳиссаломнинг камтарлиги, Лут алайҳиссаломнинг фаросати, Ёқуб алайҳиссаломнинг топқирлиги, Юсуф алайҳиссаломнинг ҳусн-жамоли, Мусо алайҳиссаломнинг сабот-матонати, Юнус алайҳиссаломнинг ҳалимлиги, Довуд алайҳиссаломнинг хайрихоҳлиги, Илёс алайҳиссаломнинг олижаноблиги, Яҳё алайҳиссаломнинг мусаффолиги, Исо алайҳиссаломнинг тақводорлиги пайғамбаримиз Муҳаммад расулуллоҳ саллоллоҳу алайҳи ва салламда  мужассам бўлган эди.

Пайғамбаримизнинг турли қийинчиликлари, тинимсиз меҳнатлари, матонатли курашлари, бетакрор бағрикенгликлари ва беқиёс меҳрлари туфайли Ислом динининг жўғрофий доираси  кенгайди, қўшни мамлакатлар халқлари ҳам  ислом динига  ўтиб мўмину мусулмон бўлишди. Бу Исломнинг халқчиллигидан, кўпчилик мамлакат халқлари ўртасида қозонган ҳурматидан далолат беради.

Чунки ер юзасидаги барча мавжудотнинг энг ардоқлиси, икки дунё сарвари, Аллоҳнинг суюкли хабиби бўлмиш Муҳаммад Мустафо саллаллоҳу алайҳи васаллам халқни зулмату жаҳолату қабоҳат дунёсидан саодатли йўлга етаклади. Парвардигорнинг марҳамати ила ул зоти олий 23 йил мобайнида Ислом динини оммалаштирди, тарғиб ва ташвиқ қилди, Қуръони Каримни халққа  машъал қилиб тортиқ этдики, бутун аҳли Ислом ҳозиргача ундан баҳраманддир.

Яхшилик ва эзгулик, бағрикенглик ва тинчлик, яқинлари ва бегоналарига бирдек марҳаматли бўлиш, қон тўкмасликка чақирувчи, нафс васвасасига учмаслик, қўни-қўшни ҳақларини адо этиш, бошқа дин ва ўзга миллат вакилларига чиройли муомала қилиш, ота-онага улар ҳаёт эканларида меҳрибон ва сахийлик ила муносабатда бўлиш, дунёдан ўтганларнинг ҳақларига дуо қилишга, Ватанни севишга даъват қилувчи муқаддас динимиз, айниқса, мустақиллик йилларида ўз қадрини ҳамда ўзининг азалий вазифаси – эзгу мақсадларга чин маънода хизмат қилиш имкониятини топди. 

Муқаддас Ислом динимиз ҳукмлари ҳам, жаннатмакон юртимиз буюк ва маърифатпарвар, улуғвор ва донишманд халқининг Қуръони Карим ва ҳадиси шарифларга уйғунлашиб кетган урф-одатлари ҳам инсонларни диний бағрикенглик ва миллатлараро тотувликка тарғиб этади. Шу жаннатмакон заминнинг, буюк алломалар юртининг туб халқи бўлмиш ўзбекнинг ҳам феълий, ҳам қавлий жиҳатдан тўла-тўкис ва мукаммал этиб, мадҳиямизда ҳам «бағрикенг ўзбекнинг ўчмас иймони» деб тавсифлаб, баён этилади.

Эзгуликнинг ёрқин намоёндаси, диний бағрикенгликнинг улуғ тимсоли ва буюк намунаси, дунёдаги ҳар бир мўмин-мусулмоннинг энг катта устози бўлган жаноб Пайғамбаримиз ҳар бир мусулмон кундалик фаолиятида ишлатиши лозим бўлган, ҳар кунги ҳаётида татбиқ этиши даркор бўлган мавзуларни меҳр-мурувват ила марҳамат қилганлар:

-Қўшниларингиз сизни яхши одам дейишаётган бўлса, демак, сиз яхшисиз. Агар улар сизни ёмон одам дейишаётган бўлса, демак, сиз ёмон одамсиз.

-Ер юзидагиларга раҳм қилинг, осмондаги Зот сизга раҳм қилгусидир.

-Бирор киши бор айбингизни айтиб  сизни ҳақоратласа, сиз уни унда  бор айби билан ҳам ҳақоратламанг. Шунда бунинг савоби сизга, гуноҳи унга бўлур.

-Кимники Аллоҳ Таоло дўст тутса, унга  одамларнинг ҳожатлари тушадиган қилиб қўяди.

-Сиз яхшиликни унга муносиб бўлганга ҳам, бўлмаганга ҳам қилаверинг. Агар сиз эзгуликка лойиқ одамни топсангиз, демак, у эзгулик аҳлидир, агар ундай одамни топмасангиз, демак, сиз ўзингиз эзгулик аҳлидансиз.

-Ҳар бир қилинадиган яхшиликка садақа савоби берилур.

-Кимки бир чумчуқни бекордан-бекор ўлдирса, қиёмат кунида у чумчуқ Арш олдига келиб, баланд овоз билан:  Парвардигорим, бу бандадан сўрагин, нима учун мени беҳуда ўлдирди экан? – дейди.

-Золим билан бирга юрган одам жиноят содир қилибди.

-Кимки бирор гуноҳ иш қилишни ният қилса-ю, сўнгра ниятидан қайтса, унга бир яхшилик савоби ёзилажак.

-Бутун умр эзгуликни тиланглар!

-Умматимнинг раҳмдилларидан ва шафқатлиларидан фазилат истанглар. Чунки сизлар уларнинг қанотлари остида яшайсизлар.

-Биродарингиз золим бўлса ҳам, мазлум бўлса ҳам унга ёрдам беринг! (зулм илдизига болта уриш ҳам золимга, ҳам мазлумга ёрдамдир.)

-Маслаҳатни ақл эгаларидан сўранглар, тўғри йўл топасизлар, уларнинг айтганидан чиқманг, пушаймон бўласизлар.

-Кимки яхшилик кўчатини қадаса, орзу қилган ҳосилини йиғиб олади ва кимки ёмонлик уруғини сепса, афсус-надомат мевасини териб олади. 

Доно халқимиз ислом динимиздаги кўрсатмаларни ўз тилида мақол сифатида ҳам ифода этган:

"Ёмонликка яхшилик  эр кишининг ишидир.

Ёмонликка ёмонлик  ҳар кишининг ишидир".

 *    *    * 

"Ўзингга раво кўрмаганни,

Ўзгага ҳам раво кўрма".

"Агар сен қиблага бурмасанг юзни,

Беш маҳал саждаю намозинг бекор.

Жаннатга ҳеч қачон тикмагил кўзни

Агар бир мўминга етказсанг озор”.

 *   *   *

“Маккага етти қат борганча бўлур,

Бошини силасанг ўксик инсонни".

Ислом динимиз, айниқса, бизнинг заминимиздаги Ислом эзгулик дини эканлигини, таъбир жоиз бўлса, кўрга ҳасса ушлатгандек муҳтарам Биринчи Президентимиз ўз китобларида ўргатяптилар: «Эзгу одатимизга айланиб кетган меҳр-оқибат тушунчасини оладиган бўлсак, унинг жуда теран тарихий, миллий, диний илдизлари борлигини кўриш мумкин. Бу аввало инсоннинг инсон билан, қўшнининг қўшни билан, қариндошнинг қариндош, оиланинг оила билан, энг муҳими, шахснинг жамият билан уйғун бўлиб яшашини, етим-есир, бева-бечора ва ногиронларга, мусофирларга саховат кўрсатиш, сидқидилдан, беғараз ёрдам беришни англатади ва бундай хусусият халқимизнинг маънавий оламига сингиб кетганини ҳеч ким инкор эта олмайди».

"Дасти қисқаларни камситма зинхор.

Савобнинг каттаю кичиги бўлмас.

Кимнингдир давлати беҳуда бисёр

Ва лекин бахилдир, толеи кулмас.

 *   *   *

Оч қолган гўдакка саховатли зот,

Яримта хурмони дилдан илинди,

Билгилки, бу ҳиммат шу зум, шу заҳот,

Бус-бутун савоб деб қабул қилинди.

 *   *   *

Демишлар савоб иш офатни тўсиб,

Эзгулик йўлига шайлангусидир.

Энг кичик ҳиммат ҳам тойчоқдек ўсиб,

Тулпордек савобга айлангусидир".

Илохо ўзларимизни ҳам, фарзанд-зурриётларимизни ҳам Меҳрибон Парвардигоримиз буюрган, жаноб Пайғамбаримиз с.а.в. тавсия этган, ўтмишда ўтганларимизни рўҳлари шод бўладиган, халқимиз хурсанд бўладиган, ота-оналаримиз рози бўладиган йўллардан юришимизни насиб этсин!

Иброҳим Иномов, 

ЎМИ раиси ўринбосари

Сўнгги вақтларда Марокаш ҳукумати томонидан мамлакатда экологик хавфсиз энергетика манбаи бўлган қуёш батареяларини ўрнатиш ишлари кенг миқёсда амалга оширилмоқда. Ҳозирда мамлакатнинг турли ҳудудларидаги масжидларни ҳам муқобил энергия манбаи билан таъминлаш ишлари олиб борилмоқда.

Шу кунга қадар 100 та жоме масжидда ушбу қурилма ўрнатилди. Яқин беш йил ичида эса ҳукумат тасарруфидаги 15000 та масжидга қуёш батареялари ўрнатилиши режалаштирилган.

Лойиҳа раҳбари Аҳмад Бузиднинг таъкидлашича, жомеларда ўрнатилаётган ушбу янги технологиянинг ижобий жиҳатларини фуқаролар эътироф этишмоқда. Бу эса ўз навбатида улар ҳам ўз хонадонларида ушбу муқобил энергия қурилмасини ўрнатишга сабаб бўлмоқда.

Эслатиб ўтамиз, Марокаш дунёдаги энг катта қуёш электр станциясига эга мамлакатлар қаторига киради.

Илҳом МАЪРУПОВ

тайёрлади

  САБЗИ (Daucus) — соябонгулдошлар оиласига мансуб икки, қисман бир йиллик ўтсимон ўсимликлар туркуми, сабзавот экини. Сабзининг 60 дан ортиқ тури бор. Бир тури (Daucus carota) — маданий сабзи. экилади. Бу тур Ғарб (Ўрта Ер денгизи ҳавзасидан келиб чиққан 4 тур-хил — каротинли, сариқ, оқ, бинафшаранг сабзилар) ва Осиё (Афғонистон ва унга яқин ҳудудлардан келиб чиққан 6 тур-хил — сариқ, бинафшаранг, қизил, тўқ бинафшаранг, пушти, оқ сабзилар)   кенжа турига бўлинади.

  Уруғи майда, 1000 донаси 1—1,5 г. Илдизмеваси серсув, навига қараб думалоқроқ, цилиндрсимон, ранги сариқ, оқ ва баъзан қизғиш, оч кизил, узунлиги 8—17 см, вазни 30—200 г ва ундан ортиқ. Сабзиси (илдизмеваси)да 10—12 % қанд, 9,2% углеводлар, 1,1% азотли моддалар ва С, В,, В2, РР витаминлари, 9,0 (20—25 гача) мг% каротин бор. Сабзи инсон озиқ-овқат рационида муҳим ўринда туради. Янгилигида истеъмол қилинади, консервалар  тайёрланади, тиббиётда эса сабзидан турли дори-дармонлар тайёрланади. Шимолий районларда ва Европа мамлакатларида, асосан, қизил, Марказий Осиё мамлакатларида сариқ сабзи экилади. Ўзбекистонда халқ селекциясида сабзининг жуда кўп навлари яратилган. Ҳозирги даврда сабзининг Мушак 195 (эртапишар) ва Нурли (ўртапишар), Мирзой қизил 228, Мирзой сариқ 304 (ўрта эртаги), Нант 4, Шантанэ 2461 (ўртаги) ва Зийнатли, Каскаде Ғ, Пума Ғ, ва бошқа навлари ва дурагайлари экилади.

    (“ЎзМЭ”дан)

   Унинг шифобахш хусусиятлари қадимдан маълум. Ўрта асрларда ундан юрак, қон-томир, жигар  касалликларини, шунингдек сариқ ва йўтални даволашда кенг фойдаланилган.

   Бугунги кунда сабзи камқонлик, меъда-ичак йўллари, ёғ босган организм, буйрак касалликлари ва бошқа қатор иллатларни даволашда муолажавий овқатланиш таркибида  асосий ўринлардан бирини эгаллайди.

   Сабзи каротин моддасига жуда бой бўлган сабзавотдир.Организмни бу модда  запаси билан 2 кунга етарли таъминлаш учун ўртача катталикдаги битта сабзини истеъмол қилиш етарли бўлади. Бундан ташқари бу сабзавот тури В, РР, К, Е витаминлари, кальций тузи, калий, фосфор, натрий, темир, йод, магний ва бошқа фойдали моддаларга бой. Сабзида оқсил моддаси кам, лекин унинг таркибида тахминан 7% углевод (унинг асосий қисмини организмда яхши ҳазм бўлувчи глюкоза ташкил этади) бор.

    Хом сабзини истеъмол қилиш соч ва тирноқларнинг синувчанлигида, кўриш қобилияти пасайганда жуда фойдали. У организмнинг касалликлардан ҳимояланиш кучини кўпайтиради, юқумли касалликлардан муҳофаза қилади. Худди шунинг учун ҳам  ундан организм витамин етишмаслигидан толиқадиган қиш кунлари,  халқимиз “илик узилди” деб атайдиган эрта баҳор кунлари истеъмол қилиб туриш  тавсия этилади.  

   Бу сабзавот оғиз бўшлиғи учун фаол антибактериал воситадир. Стоматит (милк яллиғланиб, чақа бўлиши)ни даволашда халқ табобати сабзи шарбатига бир оз асал қўшиб чайишни тавсия қилади.

     Сабзи қабзиятда мислсиз шифобахш сабзавот бўлиб, ошқозон-ичак йўлларидаги иллатларда ҳам фойдалидир. Сурги сифатида қирғичда қирилган сабзини ва шунингдек, унинг шарбатини (150-200 мл кечқурун уйқуга ётиш олдидан) истеъмол қилиш ниҳоятда фойдали. Бавосирда сабзи баргини дамлаб чой сифатида ичиш ёрдам беради. Узоқ вақт  битиши  қийин бўлган ярага сабзи бўтқаси боғланади. Сабзи минерал модда алмашинувини меъёрга келтиришда фойда беради, унинг шарбати  катаракта ва конъюктивит касалликларида  кўз ҳолатини яхшилайди.

    Шуни таъкидлаш лозимки, қалқонсимон без касалликларида сабзи таркибидаги каротин   организмда ўзлаштирилмайди. Шунингдек  ингичка ичакнинг ўткир шамоллаши  жараёнида сабзи истеъмол қилиш тавсия этилмайди.

           Қон босимида сабзи шарбати

     Қон босими ошишида 1 дона сабзини майда тишли қирғичдан  чиқариб, 1 дона хрен илдизини қўшиш ва уларнинг шарбатини чиқариш, 40 мл лимон соки ва 30 г асал қўшиб, аралаштириш лозим. Кунига 3 маҳал, 15 мл дан овқатланишдан 30 минут олдин 6-8 ҳафта давомида истеъмол  қилинади.

           Йўталда сабзи шарбати

1. 200 мл сабзи шарбатини 200 мл сутга қўшилади. Аралашмани илиқ

    ҳолатда кунига 20 мл дан 5-6 марта ичилади.

2. Майда тишли қирғичдан 400 г сабзини ўтказиб, шарбати олинади, уни 500 мл қайнатилган сут, 200 г тоза табиий асал билан аралаштирилади.

Аралашмани кунига овқатланишдан олдин  6-7 маҳал 70 мл дан   ичилади.

Жигар касалликларида сабзи шарбати

150 г сабзини  ва 100 г хрен илдизини қирғичдан  ўтказиб, 20 мл спирт, 20 г асал қўшиб аралаштирилади. Аралашма 1-2 ой давомида кунига 3 маҳал 20 мл дан ичилади. 

Сабзи шарбати  герпес (терининг муайян қисми шамоллаши) касаллигида

Майда тишли қирғичда 100 г сабзи ва 150 г олма чиқариб, турупини сиқиб, шарбати олинади. Кунига 4-6 маҳал 50 мл дан ичилади.

Сабзи шарбати ва уруғи сийдик қопида тош пайдо бўлганда

1. Икки ой давомида янги олинган сабзи шарбатидан 20 мл дан кунига 4 маҳал ичилади.
2. Йигирма беш г сабзи уруғига 600 мл қайнаган сув қуйилади. Аралашма қиздириб, ўчирилган духовкага бир неча соат ёпиб қўйилади. Тайёр бўлган аралашма докадан ўтказилиб, кунига уч маҳал 150 мл дан ичилади.

Грипда сабзи шарбати ва чеснок

Майда тишли қипғичдан  1 та сабзи ва чеснокдан 4 та тишчаси ўтказилади ва уларни сиқиб, шарбати олинади. Буруннинг ҳар бир катагига кунига 3 маҳал 2-3 томчидан томизилади.

Сабзи шарбати  дерматитда

100 г сабзи қирғичдан ўтказилиб, унинг турупи салфеткага бир текис қалинликда солинади, терининг касалланган қисмига 20-30 дақиқа қўйилади.

Сабзи дамламаси организмни тозалашда

Сабзини қуритилганидан  20 г ига 250 мл қайнаган сув қуйилади ва  10 дақиқага идиш қопқоғи ёпиб қўйилади. Дамлама бир неча қисмга бўлиб, кун давомида ичилади.

                                         Жалолиддин Нуриддинов тайёрлади.

                                                            17 ноябрь 2016 йил

Пресс-релиз

Бизнинг мамлакатимиз азал-азалдан қадимий динлар ривож топган макон сифатида дунё цивилизацияси тарихида алоҳида мавқега эга. Бу муборак заминда бизнинг аждодларимиз бошқа дин вакилларига доимо ҳурмат билан қараганлар, мана шу юрт озодлиги йўлида улар билан бирга кураш олиб боргани, елкадош бўлиб меҳнат қилганини ҳеч ким инкор қила олмайди.

И.А.Каримов

Маълумки, Марказий Осиё, хусусан, Ўзбекистон қадим асрлардан турли маданият, тил, урф-одат, турмуш тарзига эга бўлган, хилма хил динларга эътиқод қилувчи ва бир-бирига ўхшаш бўлмаган турли халқлар, миллатлар, яшаган ва яшаб келаётган ўлкадир. Қадим замонлардан бизнинг юртимизда зардуштлийлик, буддавийлик, яҳудийлик, насронийлик каби динлар мавжуд бўлган. VIII асрда Мовароуннаҳрга кириб келган ислом дини маҳаллий халқларнинг ахлоқ ғоялари, ҳуқуқий меъёрлари ва урф-одатлари билан уйғунлашиб, ҳозирги Ўзбекистон минтақасида ўз бағрикенглик хусусияти билан ажралиб турувчи ҳанафий мазҳаби таълимоти ҳамда ижтимоий-ахлоқий ва ҳуқуқий меъёрлар узул-кесил қарор топди.
Мустақиллик йиллари Ўзбекистонда ушбу тарихий анъанага янгича рух бағишлаган ҳолда турли динларга мансуб қадриятларни авайлаб-асрашга, барча фуқароларга ўз эътиқодини амалга ошириш учун зарур шароитларни яратиб беришга, динлар ва миллатлараро ҳамжиҳатликни янада мустаҳкамлашга алоҳида эътибор қаратилиб, ушбу йўналишда бошқа давлатларга намуна бўладиган бой тажриба орттирилди.
Жорий йилнинг 16 ноябрь куни Тошкент ислом университетида Бирлашган Миллатлар Ташкилоти таркибидаги “ЮНЕСКО” Халқаро ташкилоти томонидан “16 ноябрь куни - Халқаро бағрикенглик куни” деб эълон қилинган кунига бағишлаб ташкил этилган “Конфессиялараро мулоқот ва диний бағрикенглик - жамият барқарорлиги гарови” мавзуидаги илмий-амалий анжуманда республикамизда турли миллат ва диний урф-одат ҳамда анъаналар ҳурмат қилинишини таъминлаш, уларнинг ривожланиши учун шароит яратиш, тенгҳуқуқлилик ва ўзаро ҳамкорликни қарор топтириш соҳасида амалга оширилаётган салмоқли эзгу ишлар муҳокама қилинди. 
Ўзбекистон Республикаси Вазирлар Маҳкамаси ҳузуридаги Дин ишлари бўйича қўмита, Тошкент ислом университети, “ЮНЕСКО”нинг Ўзбекистондаги ваколатхонаси ҳамкорликда ташкил этган мазкур тадбирда мамлакатимизда фаолият олиб бораётган турли диний конфессиялар раҳбарлари, дипломатик корпус вакиллари ва кенг жамоатчилик аъзолари иштирок этдилар.
Конференцияда сўзга чиққанлар томонидан Ўзбекистоннинг истиқлол йилларидаги ривожланиш тажрибаси кўп миллатли ва турли маданиятлар вакиллари истиқомат қиладиган ҳамда кўпконфессияли жамиятда нафақат динлараро тотувликка эришиш мумкинлиги, балки демократик ислоҳотлар ва бағрикенглик руҳини қарор топтиришнинг муҳим воситаси бўла олишини исботлаб келаётганини эътироф этдилар.
Бугун Ўзбекистонда 2239 та диний ташкилотлар, жумладан, 2065 та мусулмон, 157 та христиан, 8 та яҳудий, 6 та баҳоий, 1 та Кришнани англаш ҳамда 1 та Будда ибодатхонаси ва Ўзбекистон Библия жамияти каби диний ташкилотларнинг ўзаро ҳурмат ва ҳамкорлик асносида фаолият юритиб келаётгани, давлатимиз томонидан юзлаб масжид, черков, ибодатхона, зиёратгоҳ ва осори-атиқалар асл кўринишида таъмирланиб, диний ташкилотлар ихтиёрига берилгани, диндорларимиз муқаддас зиёратларни бажаришлари учун алоҳида ғамхўрлик кўрсатиб келинаётгани, диний таълим тизими изчил ривожланиши учун қулай шароитлар яратилгани юқоридаги фикрнинг ёрқин далиллари ҳисобланади.
Маҳаллий ва хорижий диний арбоблари ўз маърузаларида Ўзбекистон давлатининг дунёвийлик, диний бағрикенглик, барча динларга бир хилда муносабат, жамият тараққиётида эса динлар билан ҳамкорлик қилиш сиёсати барча фуқароларнинг диний эътиқоди ва дунёқарашидан қатъий назар, мамлакат ижтимоий-сиёсий ҳаётида тенг иштироки тамойили асосида амалга оширилаётгани ҳақида алоҳида тўхталиб ўтдилар. 
Диний конфессия раҳбарлари республикамизда диннинг асл инсонпарварлик моҳиятини турли нотўғри ақидалардан сақлаш, дининг маънавий-маърифий салоҳиятини жамиятдаги барқарорлик, ижтимоий ҳамкорлик, конфессиялараро ҳамжиҳатликни мустаҳкамлашга йўналтириш борасида изчил сиёсат юритилаётганини мамнуният билан таъкидладилар.
Анжуман қатнашчилари хулоса сифатида Марказий Осиёнинг жаҳон геосиёсий тизимидаги аҳамияти ортиб бораётган бугунги кунда минтақада муҳим ўрин тутган юртимизни динни сиёсатлаштираётган оқимларнинг таҳдидидан ҳимоя қилиш, фуқароларга ўз эътиқодини амалга ошириш учун зарур шароитларни яратиб бериш, асл диний қадриятларни авайлаб-асраш, диний бағрикенглик ва миллатлараро тотувликни янада мустаҳкамлаш муҳим вазифалардан бўлиб қолаётгани, ушбу масалаларни муваффақиятли ҳал этилиши ўлкамизда асрлар оша ҳукм суриб келаётган диний бағрикенгликнинг бундан буён ҳам жамиятимиз тараққиётини белгилаб берувчи муҳим омиллардан бўлиб қолишига мустаҳкам замин яратишини қайд этдилар. 
Конференцияда республикамизда бугунги кунда динлараро тотувликни ва ҳамжиҳатликни таъминлаш, жамиятда бағрикенглик руҳини мустаҳкамлашда эришилган ютуқ ва бой тажриба бошқа кўпмиллатли ва кўпконфессияли давлатлар учун намуна бўла олиши алоҳида эътироф этилди.
Тадбир доирасида мустақиллик йилларида республикамизда турли конфессиялар томонидан чоп этилган диний мазмундаги адабиётлар кўргазмаси ташкил қилинди.

Дин ишлари бўйича қўмита
Ахборот хизмати 

Маккадаги Байтул ҳаром масжидидаги муқаддас Каъба ёпинчиғида янги кўрсаткич белгилари пайдо бўлди. У зиёратчиларга Тавофнинг бошланғич нуқтасини кўрсатиб туради. Янги белгилар тилларанг ёзувли “Аллоҳу Акбар”да бўлиб, ёниб туради. Унинг ёрдамида зиёратчилар Каъбни неча марта айланганини адашмай санаб туришлари мумкин.
    Қайд этиш керакки, бундан аввал ҳам зиёратчиларга ёрдам берувчи белги мавжуд эди. Яъни Тавофнинг бошланиш ва тугаш нуқтасини жигарранг чизиқ кўрсатиб турарди. Айланиш вақтида тиқилинч келитириб чиқаргани учун белгини ўзгартиришга тўғри келди. 

Манба: www.islam-today.ru 

www.muxlis.uz