Sayt test holatida ishlamoqda!
05 Iyul, 2025   |   10 Muharram, 1447

Toshkent shahri
Tong
03:12
Quyosh
04:56
Peshin
12:33
Asr
17:42
Shom
20:03
Xufton
21:39
Bismillah
05 Iyul, 2025, 10 Muharram, 1447

Hanafiy mazhabida juma namozidan avvalgi va keyingi sunnat namozlarining bayoni

18.05.2023   1333   3 min.
Hanafiy mazhabida juma namozidan avvalgi va keyingi sunnat namozlarining bayoni

Ma'lumki,mo'min-musulmonlar besh mahal farz namozlari bilan birga Sunnat namozlarini ham o'qishadi. Sunnat namozlar muakkada va g'ayri muakkadaga bo'linadi, ya'ni ta'kidlangan va ta'kidlanmagan sunnatlar. Muakkada sunnatlar hukm jihatdan Payg'ambarimiz sallallohu alayhi va sallam bardavom bajarganlari uchun vojibga yaqin maqomda turadi. Ularga beparvolik qilish mumkin emas.

Hanafiy mazhabimiz fiqhiy matnlarida yozilishiga ko'ra, farz namozlari bilan o'qiladigan ta'kidlangan sunnatlar quyidagilardir:

-bomdod farzidan oldin ikki rakat;

-peshinning farzidan oldin oldin to'rt va farzidan keyin ikki rakat;

-shomning farzidan keyingi ikki rakat;

-xuftonning farzidan keyingi ikki rakat;

-juma namozidan avval to'rt va keyin to'rt rakat;

Eng kuchli sunnat namozlaridan biri-bomdodning 2 rakat sunnatdir. ("Fatovoi Olamgiriya"va"At-Tabyin"kitoblari).

Hanafiy mazhabimizga ko'ra, Juma namozidan avval o'qiladigan to'rt rakat Sunnat namozi haqida bir qancha hadisi shariflar mavjud. Jumladan: Ya'ni, Ibn Mas'ud raziyallohu anhudan rivoyat qilingan hadisda u kishi aytadi: "Payg'ambarimiz sallallohu alayhi va sallam har Juma namozidan avval to'rt rakat va undan keyin to'rt rakat namoz o'qir edilar".(Imom Termiziy rivoyati).

Quyidagi mashhur hadisga Hanafiy mazhab imomlari sharh yozganlarida xulosalariga Juma namozidan avvalgi to'rt rakat sunnati ham qo'shganlar.

Ya'ni, Ummu Habiba roziyallohu anhodan rivoyat qilinadi, u aytadi: Men Rasululloh sallallohu alayhi va sallamdan eshitdim:"Kim bir kecha-kunduzda o'n ikki rakat namoz o'qisa, jannatda Ushbu namozlari uchun bir uy bino qilinadi". Imom Termiziy bu hadisga ziyoda qilib:"Peshindan avval to'rt rakat, undan keyin ikki rakat, shomdan keyin ikki rakat, xuftondan keyin ikki rakat va bomdoddan avvalgi ikki rakat(sunnat)namozlaridir",deb aytganlar. (Imom Muslim va Imom Termiziy rivoyat qilishgan).

Ushbu hadisga suyanib Imom Ibn Nujaym rahimahulloh ham bir kecha kunduzda o'n ikki rakat namoz ta'kidlangan sunnat bor: "Ular bomdodning ikki rakat, peshindan oldingi to'rt rakat va peshindan keyingi ikki rakat, shomdan keyingi ikki rakat hamda xuftondan keyingi ikki rakat. Shuningdek, Jumadan oldin to'rt va keyin to'rt rakat, Ramazonda xuftondan keyin o'n salom bilan o'qiladigan yigirma rakatli taroveh namozlari", deb sanab o'tganlar ("Al-ashbah van-nazoir" kitobi).

Demak, yuqorida keltirilgan Hanafiy mazhabimizning mashhur fiqhiy kitoblari va keltirilgan ba'zi sahih hadislardan xulosa qilib, mazhab olimlarimiz nazdida Juma namozidan avvalgi to'rt rakatli Sunnat muakkada Sunnat namozlar qatoriga kiradi. Gohida masjidlarimizda mana shu sunnatni qasddan tark qilayotgan kishilarni ko'ramiz.

Vaholanki, ular noto'g'ri tushuncha sababli sunnati muakkadani tark qilmoqdalar. Bu darajadagi sunnatlarni uzrsiz tark qilinmaydi. Aks holda, dunyo va oxiratda malomatga qolinadi.

 

Jahongirxon Abrorov manbalar asosida

MAQOLA
Boshqa maqolalar

“Safarga ketdilar...”

04.07.2025   7447   2 min.
“Safarga ketdilar...”

Ayoli vafot etganidan keyin eri juda mayus bo‘lib qoldi. Bir kuni uning yaqin do‘sti uni koyidi:

– Haliyam uylanmadingmi?

– Yo‘q, – dedi u.

– Nega, nahotki boshqa ayollar ichida senga yoqadigani bo‘lmasa?

– Rahmatli ayolimga o‘xshagani topilmasa kerak...

– Qo‘ysang-chi, ayollarning bari bir-biriga o‘xshaydi-ku!..

– Men zohirini aytmayapman. Ichki olamini, botinini aytyapman.

Yigit hayron bo‘lib qarab turgan do‘stiga hayotida bo‘lgan birgina voqeani gapirib berdi:

“Bir kuni ayolim jahlimni chiqardi. Qattiq urishdim va uni ota uyiga haydadim. Jimgina ketdi. Oradan bir necha kun o‘tgach, qilgan ishimdan pushaymon bo‘ldim. Aslida ayb o‘zimdan o‘tganini angladim. Ming andisha bilan qaynotamnikiga bordim. Eshik oldida biroz turib qoldim. So‘ng eshikni taqillatdim. Ayolim ochdi va meni hayratda qoldirib, xuddi oramizda hech gap o‘tmaganday, baland ovozda:

– Assalomu alaykum dadajonisi, safaringiz yaxshi o‘tdimi? – deya tabassum bilan ko‘zini qisib qo‘ydi. Unga bir nimalar demoqchi bo‘lgan edim, u meni qattiq bag‘riga bosib, bunday dedi:

– Gapirmang, ota-onamga sizni “safarga ketdilar”, dedim...

Ana shunday fahmli, oqila edi ayolim. Shuning uchun ham unga hech birini o‘xshatolmay, uylanolmay yuribman, do‘stim”.

Ha, azizlar! Alloh taolo erkakni ayol uchun, ayolni erkak uchun ne’mat qilib bergan. To‘g‘ri, ba’zilar bir-birlarining kamchiliklaridan shikoyat qilib qolishadi. Ammo hech kim benuqson emas. Mukammal ayolni ham, erkakni ham axtarmang bu dunyoda. Hikoyada kelganidek, ba’zida er uchun bir jufti halol butun dunyodagi ayollardan afzal bo‘lishi mumkin. Shunday ekan, ahli ayolimizni qadrlaylik. Zero, u ham kimningdir farzandi, bolalarimizning onasi. Eng muhimi, Allohning bizga bergan omonatidir.

Akbarshoh RASULOV