Арофатга чиқишдан олдин ғусл қилиш суннатдир. Арофатда туриш ҳажнинг асосий рукни бўлиб, бу рукнсиз ҳаж бўлмайди. Арафа куни заволдан бошлаб, Арофатда туриш вақти киради. Макони, Арофат деб номланган машҳур жой. Арофат чегарасидан бошқа жойда турса, ҳажи ҳаж бўлмайди. Арофатда Арафа куни заволдан ҳайит куни тонгигача қай ҳолда турса ҳам, бир соат турса соқит бўлади. Бу ерда ҳам талбия айтиб туради. Арофатда ҳам дуога зўр бериш керак, айниқса Жабали раҳмат устиларига чиқиб дуо қилиш тавсия қилинган. Арофатда пешин ва аср намозлари бир азон ва икки иқомат билан қўшиб, қаср қилиб ўқилади, пешин вақтида. Ҳаж амири хутба ўқийди. Арофатда қуёш ботгунча туриш вожиб ҳисобланади.
"Агар шогирд шайхулислом, агар қозидур,
Агар устоз рози – Тангри розидур.
Алишер Навоий
Аллоҳ таоло Қуръони каримда: "Аллоҳ сизлардан иймон келтирган илм ато этилган зотларни (баланд) даража (мартаба)ларга кўтарур" (Мужодала 11 оят) деб марҳамат қилади.
Пайғамбаримиз соллаллоҳу алайҳи ва саллам: “Сизларга сахийлар сахийсининг хабарини берайми? Сахийларнинг сахийси Аллоҳдир. Мен одам боласининг энг сахийсиман. Мендан кейин сиздан энг сахийингиз, илм ўрганиб, илмини тарқатган одамдир. У қиёмат куни ёлғиз ўзи бир уммат бўлган ҳолида тирилтирилади”, деганлар.
Албатта, устозлар мана шундай юксак мукофотларга лойиқ зотлардир.
Одамларга ҳарф ўргатиб, саводини чиқариш энг яхши таълим, десак муболаға бўлмайди. Чунки биз бутун ҳаётимиз давомида шу устозларимиз ўргатган харфлардан фойдаланиб ўқиймиз, ёзамиз ва илмимизни оширишда давом этамиз.
Али ибн Абу Толиб розияллоҳу анҳунинг бундай гапи бор: “Ўқишни билсангиз, ҳар бир инсон бир китобдир”. Мана шу китобнинг қулфига калит топиб, илк харфларни ўргатувчи зотлар албатта устозларимиздир.
Абу Ҳомид Ғаззолий айтади: “Агар сен таълим олувчи бўлсанг устозинг ҳузурида қўйидаги ишларга амал қилишинг шарт: салом бериш ва киришга изн сўраш, беҳуда гапларни гапирмаслик, рухсатсиз сўзламаслик, "фалончи бу ҳақида бошқачароқ гапирган эди" деб одобсизлик қилмаслик, одамлар "шогирди устозидан билимдон экан”, дейишлари учун устоз билан баҳслашмаслик, устоз ўрнидан турганида шогирд ҳам ўрнидан туриши”.
Келинг, азизлар, фақат бир сана муносабати билангина эмас, устозларга доимий эҳтиром кўрсатайлик. Зеро, марифатпарвар аждодларимиз айтганларидек, дунё иморатлари ичида энг улуғи мактаб бўлса, касбларнинг ичида энг шарафлиси муаллимликдир.
Шамсутдин домла Шерматов,
Шўрчи туманидаги " Менгтўра ҳожибобо" жоме масжиди имом хатиби