100 та СИР-АСРОРЛИ ИБОРА
ёхуд
ОДАМЛАР БИЛАН
МУЛОҚОТ (оила, уй, ишхона, жамоат жойлари) ДАГИ
100 та “СЕҲРЛИ СЎЗ”
ни
УЛУҒ УСТОЗ УЛАМОЛАРИМИЗ баён қилиб берганлар:
(4-қисм)
1) Ассалому алайкум!
2) Катта раҳмат Сизга!
3) Умрбод миннатдорман Сиздан!
4) Умрингиз узоқ бўлсин!
5) Барака топинг!
6) Хўп бўлади!
7) Минг бор узр сўрайман Сиздан!
8) Кечирасиз!..
9) Сиздан кечирим сўрайман!
10) Мендан ўтди! Узр сўрайман! Кечиринг!
11) Сиз нима десангиз – шу!
12) Сизнинг гапингиз – мен учун қонун!
13) Сизнинг гапингиз – биз учун қонун!
14) Лаббай?!?
15) Эшитаман?!?
16) Амрингизга мунтазирман!
17) Миннатдорман!
18) Жуда тўғри айтдингиз!
19) Тўғри айтасиз!
20) Гапингиз ниҳоятда тўғри!
21) Фикрингиз жуда маъқул!
22) Илтимос Сиздан, кечиринг!..
23) Илтимос, мени кечиринг!..
24) Тўғри айтдингиз!
25) Сизни жуда яхши тушуниб турибман!
26) Қўлларингиз дард кўрмасин!
27) Сизга гап йўқ!
28) Жуда чиройли!
29) Жуда-жуда маъқул!
30) Бу ҳам яхшиликка!
31) Бунда ҳам бир ҳикмат бор!..
32) Муаммо йўқ!
33) Ҳеч қандай муаммо йўқ!
34) Ҳеч қандай эътирозим йўқ!
35) Овора бўлманг!
36) Асло овора бўлманг!
37) Ҳечам овора бўлманг!
38) Сизни овора қилганим учун минг бор узр сўрайман Сиздан!
39) Ҳижолат бўлманг!
40) Яхши кунларингизда қайтарайлик!
41) Тўйларингизда қайтарайлик!
42) Доим хизматларингиздамиз!
43) Кўнглингиз тўқ бўлсин!
44) Худо хоҳласа, ҳаммаси яхши бўлади!
45) Борингизга шукр!
46) Минг бор узр!
47) Минг бор-минг бор узр!
48) Зўр чиқибди, ярашибди!
49) Минг бор-минг бор узр сўрайман сиздан!
50) Мен хато қилдим, узр, кечирасиз!
51) Айбимни тан оламан, кечирасиз!
52) Узр-узр-узр!
53) Иккинчи ундай қилмайман, кечиринг!
54) Бошқа такрорланмайди, кечирасиз!
55) Бир қошиқ қонимдан кечинг!
56) “Бунда ҳам бир ҳикмат бор...” дейилади-ю ўзи...
57) Катта илтимос Сиздан!
58) Билмай қолибман, узр, кечирасиз!
59) Ўтиниб сўрайман Сиздан!
60) Мана шу хислатингизга тан бераман-да!
61) Шу феълингизга гап йўқ-да!
62) Сиздан роса ҳам миннатдорман!
63) Ташаккурларим Сизга!
64) Эътиборингиз учун катта раҳмат Сизга!
65) Сизга катта раҳмат меҳрли эътиборингиз учун!
66) Меҳрли эътиборингиз учун Сизга катта раҳмат!
67) Сиз қандай айтсангиз, худди шундай бўлади!
68) Бажарамиз! Хўп бўлади!
69) Зўр!
70) Жуда-жуда зўр!
71) Гап йўқ!
72) Қойил!
73) Жуда ажойиб!
74) Жуда ҳам чиройли!
75) Мутлақо гап йўқ!
76) Сизга ёқса – бўлди!
77) Сизга ёққани – бизга ёққани!
78) Ана энди кўнгилдагидай бўлди!
79) Мана энди хотиржам бўлдим!
80) Хизматингиздаман!
81) Ўзингизни эҳтиёт қилинг!
82) Доим соғ-омон бўлинг!
83) Ҳорманг!
84) Жуда хурсанд бўлдим!
85) Мен Сиздан кечирим сўрайман!
86) Зўр чиқибди!
87) Жуда ҳам зўр чиқибди!
88) Олдиндан катта раҳмат Сизга!
89) Умуман гап йўқ!
90) Гап бўлиши мумкин эмас!
91) Сизнинг ҳурматингиз биз учун чексиз!
92) Сизнинг ҳурматингиз мен учун чексиз!
93) Тарбиянгизга қойил қолдим!
94) Сизга тарбия берган Ота-онангизга минг раҳмат!
95) Тан бердим!
96) Тан бермасдан иложи йўқ!
97) Офарин!
98) Узр! Узр! Узр!
99) Мени кечиринг, илтимос Сиздан!
100) Минг-минг-минг бор кечирим сўрайман Сиздан!
Чегараси йўқ) ...
*СИЗ яна қўшишингиз мумкин...
**ЭНГ муҳими: жумлаларни ЎЗ ВАҚТИДА ва ЎЗ ЎРНИДА ишлатиш !!!
***ЭНГ асосийси: ушбу сўзлар фақат ТИЛдан эмас, балки ДИЛ (!) дан чиқсагина СИР-АСРОРЛИ ва “СЕҲРЛИ” бўлади...
Меҳрибон Парвардигоримиз ўзларимизни ҳам, фарзанд-зурриётларимизни ҳам Ўзи буюрган, Жаноби Пайғамбаримиз саллаллоҳу алайҳи васаллам тавсия этган, ўтмишда ўтганларимизнинг руҳлари шод бўладиган, халқимиз хурсанд бўладиган, ота-оналаримиз рози бўладиган йўллардан юришимизни насиб этсин!
Иброҳимжон домла Иномов.
Савол: Биз томонларда ўғил фарзанд учун қилинадиган суннат (хатна) тўйига келиннинг отаси ёки ака-укалари сўқим (сўйиладиган қорамол) олиб боришлари шартдек бўлиб қолган. Ҳатто бу нарса келин тарафдагиларнинг бурчи деган тушунча ҳам бор. Шунинг учун айрим ҳолларда баъзи оталар неварасини суннат тўйига ерини сотиш ёки катта қарзларни олишгача мажбур бўлаяпти. Шу ишлар динимизда борми?
Жавоб: Бисмиллаҳир Роҳманир Роҳийм. Динимизда хатнани бор эканлиги барчага маълум ва бу учун зиёфат қилиб бериш ҳам бор. Аммо бу нарса фарз ёки вожиб, ҳатто суннат ҳам эмас, балки у айрим саҳобийларнинг шунчаки одати бўлган. Лекин у ҳозирги кунда авж олгандек бемаъни дабдабозлик билан эмас, балки тор доирада камтарона дастурхон ёзиб ўтказилган.
Демак, аслида суннат ҳам бўлмаган ушбу “тўй”га сўқим олиб келиш қиз томоннинг бурчи дейиш мантиқсиз экани кўриниб турибди. Буни жоҳилона ҳою ҳавас ортидан пайдо бўлган хурофот десак, тўғрироқ бўлади. Айнан мана шунақа тайини йўқ “мажбурият”лар туфайли қанчадан-қанча оилалар жабр кўряпти ва ҳатто айрим оилалар “сўқим қилинмагани ёки олиб келинган сўқимнинг кичкиналиги” сабабидан бузилиб кетишгача ҳам бормоқда.
Динимизда ҳадя улашишга тарғиб қилинган. Аммо бу чин юракдан ҳамда берувчига малол келмасдан амалга оширилиши керак.
Шундай экан, куёв томонга юбориладиган новвосларни ҳадя деб бўлмайди. Чунки бу нарса ошкора ёки зимдан қилинган талаб ёки келин томоннинг одамлардан уялиб ёхуд “қизим хижолат бўлмасин”, деб қиладиган “совғаси” бўлади. Куёв томоннинг келин томонга бундай талаблар қўйиши катта хато ва гуноҳ саналади. Қолаверса, чин кўнгилдан берилмаган нарсани ейиш ҳам шубҳали ҳисобланади. Зеро Пайғамбаримиз соллаллоҳу алайҳи васаллам шундай деганлар:
لا يحل مال امرئ مسلم الا عن طيب نفسه رواه احمد
“Мусулмон кишининг моли бошқага ҳалол эмас, фақатгина ўзи рози бўлиб, кўнглидан чиқариб берсагина, ҳалол бўлади” (Имом Аҳмад ривояти).
Шундай экан, бундай ишга чек қўйиш лозим. Агар қилмоқчи бўлсалар, куёв томон имкони даражасида ўзлари қилсинлар. Агар имконлари бўлмаса, қайнотани зиммасига юкламасликлари лозим. Имкон бўлмагани учун бу каби эҳсонни қила олмаса, гуноҳкор бўлмайди. Валлоҳу аълам.
Ўзбекистон мусулмонлари идораси
Фатво маркази.