Кўча чеккасида ул-бул сотиб турган аёлнинг олдига бир отахон келиб, жуда зарур бўлиб қолганини айтиб, аёлдан пул сўради. Аёл уни танимаслиги ва ишонолмаслигини айтди. Отахон: “Сиз Худога ишонасизми?” деди. Аёлнинг ранги оқарди: “Бу қандай савол бўлди? Алҳамдулиллаҳ, албатта, ишонаман”, деди. Отахон: “Унда менга ҳам ишонинг. Чунки мен ҳам мусулмонман. Сизга шу кифоя қилмайдими?” деди. Аёл: “Кифоя қилади”, деди ва чўнтагида бор пулини бериб юборди. Отахон кета туриб: “Бу пулни тушликдан сўнг қайтараман”, деди. Аёл унинг ортидан синиқ жилмайиб қолди. Сўнг ўйланди: “Ҳа, бу менинг бор пулим эди. Лекин шундай қўрқиб кетдимки, агар пулимни бермасам иймоним хавфда қоладигандек бўлди. Энди болаларимга нима овқат қилиб бераман?..”
Отахон ундан пул сўрашдан олдин ўғлини бирга олиб келиб, яқинроқ жойда ўтириб туришини сўраган эди. Отахон ўғлининг ёнига етгач, ўғли отасига: “Нега бундай қилдингиз? Ахир ўзимиз закотимизни лойиқ кишига бериш учун чиқмаганмидик?” деб сўради.
Отахон ўғлига бир куни шу кўчадан ўтаётиб аёлнинг ким биландир телефонда гаплашгани, у ўғлини даволатиши кераклиги ҳақида гапиргани, закотни унга беришдан олдин бир синаб кўрганини айтди. Сўнг кўзларида ёш айланиб: “Менга энг таъсир қилгани нима, биласанми, ўғлим?” деди. Ўғли унга савол назари билан боқди. Шунда отахон: “Аёл ўзи муҳтож бўлатуриб, ўзи танимаган бир одамга “Мусулмонлигингиз кифоя” дея бор пулини бериб юборди. Бунинг нақадар катта ишонч эканини англаяпсанми? Бугунги замонда ана шундай улуғ номга, ишончга хиёнат қилаётганлар учраяпти. Болам, ҳеч қачон ёдингдан чиқарма – мусулмонлик номига муносиб яша. Мусулмонлар шаънига асло доғ туширма!” деди.
Сўнг ота ва ўғил аёлга пулларини қайтариб, ниятларини билдириб, ўша закот учун атаган пулларини ҳам бериб, раҳмат айтиб кетишди. Аёл Аллоҳга ҳамдлар айтиб, энди ўғлининг шифо топиши мумкинлигидан қувониб, тезда уйига йўл олди.
Акбаршоҳ Расулов
Бисмиллаҳир Роҳманир Роҳийм
Убудийя (бандалик) дегани қуллик ва асирликни билдиради. Инсон кўнглини нимаики забт этиб, ғолиб келган бўлса, банда ўшанинг қулига айланади. Агар инсон ўз нафсининг асири бўлса, нафсига қул бўлади, агар дунёнинг асири бўлса, демак, дунёнинг қули бўлади.
Инсоф билан қаралганда, кўнглини тамомила дунё муҳаббати ва ташвишлари ишғол этган муриднинг ибодати тананинг озори ва чарчоғидан ўзга нарса эмас. Бундай ибодат, гарчи у кўп бўлса-да, Аллоҳнинг олдида қиммати йўқ, жонсиз жасадга ўхшайди. Кўриб турубмизки, бугунги давримизда баъзи инсонлар дунё ортидан кун бўйи елиб-югуриб, тунлари эса кўп ибодат қилишга интиладилар. Аммо бу хилдаги ибодатлар кўп бўлишига қарамасдан, дунё муҳаббати билан йўғрилгани сабаб, эгасини Ҳаққа яқинлаштиролмайди. Бас, шундай бўлгач, энди фақат дунё деб елиб-югуриб, гуноҳ ишлардан ҳам тийила олмаётганларнинг онда-сонда қилган ибодатлари уларни Ҳаққа элтармикан?!
Якка Худога сиғинувчи мўминлар ёлғиз Аллоҳга ҳамда Унинг амрларини тўла-тўкис қабул этувчи ва амалга оширувчи кимсаларгагина итоат этадилар, холос. Банданинг ҳақиқий қадру қиммати кимга ёки нимага сиғиниши ва эргашиши билан белгиланади. Билувчининг қадри унинг айнан нимани ўрганиши ва ўзлаштиришига боғлиқдир.
“Ахлоқус солиҳийн” (Яхшилар ахлоқи) китобидан
Йўлдош Эшбек, Даврон Нурмуҳаммад
таржимаси.