Шайх Маҳмуд Халил Ҳусарий раҳимаҳуллоҳ
(17.09.1917-24.11.1980йй.)
Шайх Маҳмуд Халил Ҳусарий раҳимаҳуллоҳ Мисрлик машҳур Қуръони карим ҳофизи, қори, ушбу соҳанинг энг кўзга кўринган намояндаларидан саналади. У Қуръони каримнинг ўн хил қироати бўйича мужаввад ва мураттал тиловатлари ёзилган аудио ва видео ёзувлари орқали ўзининг хуш овози билан дунё мусулмонларига манзур бўлган.
Шайх Маҳмуд Халил Ҳусарий раҳимаҳуллоҳ 17 сентябрь 1917 мелодий, 1 зулҳижжа 1335 ҳижрий санада Мисрнинг ғарбий қисмидаги Танто вилоятининг Шибро аннамла қишлоғида таваллуд топган. У туғилишидан олдин отаси Халил Фуюм вилоятидан Шибро аннамла қишлоғига кўчиб келган эди. Онасининг исми Фараҳ бўлиб, қишлоқ аҳли уни Фарҳа деб чақиришар эди.
Маҳмуд тўрт ёшга етганда отаси уни Қуръон ёдлаш учун масжид қошида очилган мактабга беради. У ҳар куни Қуръонни ёдлаш учун қишлоғидан Тантодаги Аҳмадий масжидига қатнайди. Саккиз ёшида у Қуръони каримни тўлиқ ёд олади. Ўн икки ёшида Тантодаги диний маъҳадга ўқишга киради. Кейинчалик Азҳари шарифда Қуръони каримнинг ўн хил қироатини ўрганади ва қироатлар илми бўйича шаҳодатномани қўлга киритади. Шундан сўнг, хуш овози ва гўзал адоси туфайли Қуръон илмларини ўрганишга киришади.
1944 йилда биринчи марта радио орқали қироат қилиш бўйича танловда иштирок этиб, иштирокчиларнинг энг биринчи тартибида туради.
1950 йилда Тантодаги Аҳмадий масжидига қори вазифасига, 1955 йилда эса, Қоҳирадаги Ҳусайн масжидига қори вазифасига таъйин этилади.
Шайх Маҳмуд Халил Ҳусарий раҳимаҳуллоҳ энг биринчи бўлиб Ҳафснинг Осимдан ривояти бўйича мураттал овозли мусҳафни аудиотасмага ёздиради. Қуръони карим қориларининг ишини ташкил этадиган, уларнинг маиший аҳволига кўмаклашадиган бошқармаси ташкил этиш таклифи билан чиққан биринчи шахс ҳам Шайх Маҳмуд Халил Ҳусарий раҳимаҳуллоҳ бўлади.
Шайх Маҳмуд Халил Ҳусарий раҳимаҳуллоҳ барча шаҳар ва қишлоқлардаги масжидлар қошида Қуръони каримни ёдлатиш бўйича тўгараклар ташкил этиш зарур деган чақириқ билан чиқади ва шахсан ўзи Қоҳирадаги битта масжид ва мадрасани таъмирлаш ишларига бош бўлади.
Шайх Маҳмуд Халил Ҳусарий раҳимаҳуллоҳ Қуръони каримнинг маъноларини тўғри тушуниш ва тўғри кетказишда Қуръони каримни тажвид билан ўқишнинг аҳамияти катта эканлигини билар эди. Унинг наздида Қуръоннинг қироати бу, илм ва усул эди. У Қуръони каримни тартил билан қироат қилинса унинг калималарига жон киради, ўқилаётган калималарнинг маъноси қорининг кўз ўнгида гавдаланади, дер эди. Шунинг учун, Қуръони карим уни тартил билан ўқиётган қорига Қуръон оятларига ақлий ёндашмоғини, зиммасида катта масъулият бор эканлигини доимо ҳис қилдириб туради, деб таъкидлар эди.
Шайх Маҳмуд Халил Ҳусарий раҳимаҳуллоҳ 24 ноябрь 1980 мелодий, 16 муҳаррам 1401 ҳижрий санада 63 ёшида фоний дунёдан боқий дунёга риҳлат қилади. Аллоҳ таоло у зотни ўз раҳматига олиб, Фирдавс жаннатига дохил айласин.
Homidjon Ishmatbekov
Мана, бу йилги Ҳаж сафарини адо қилиш учун юртимиздан отланган барча зиёратчилар муқаддас амалларни бажариб, эсон-омон ватанга қайтдилар. Бу улуғ сафар ниҳоя топган бўлсада, унинг хотираси доимо ёдда қолади.
Юртимиздан 15 000 дан зиёд, Фарғона вилоятидан эса 1600 дан ортиқ мўмин-мусулмонлар Ҳаж амалларини адо этдилар. Зиёратда бўлган ҳожиларнинг айримлари таассуротларини бўлишди.
Иброҳимжон Рустамов:
– Ҳожиларнинг улуғ сафарга йўл олишида ҳужжат ишларидан тортиб, шифокор кўригидан ўтишгача барча жараёнлар тизимли ва хавфсиз ташкил этилди. Мадинаи мунавварага келиб, амалларни Пайғамбаримиз соллаллоҳу алайҳи васалламнинг равзаларига кириш билан бошлаш биз учун жуда хурсандлик бағишлади. Ўзимизнинг ва юборилган саломларни Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам ҳамда ҳазрати Абу Бакр ва Умар розияллоҳу анҳуларга етказдик. Дуоларда юртимиз тинчлиги, эл фаровонлиги, яқинларимиз ва барча юртдошларимизнинг хайрли ҳолати учун илтижо қилдик.
Зиёратлар чоғида Уҳуд ва Қубо масжиди, икки қиблали масжид ва бошқа муқаддас жойлар саёҳат қилинди. Илмий суҳбатлар ва тарихий воқеалар қалбимизга чуқур таъсир қилди. Мадинадаги вақтимиз ибодат билан ўтди.
Маккаи мукаррамага автобусларда “Лаббайка” садолари остида йўл олдик ва шу куниёқ гуруҳимиз билан тўлиқ Умра ибодатини адо этдик. Мино, Арофот, Муздалифа ва Каъба атрофидаги ибодатлар давомида жамоавий дуо ва зикрлар билан тавоф қилиш, гуруҳимиз тартиби ҳамда бирдамлиги бошқалар учун ҳам ибрат бўлди.
Шу улуғ сафарда ўзимни мусулмон ва ўзбекистонлик сифатида бахтли ҳис этдим. Ҳотиржам ибодат қилишимга яратилган имкониятлар учун юрагимдан шукроналар айтдим. Гуруҳимиздаги ҳар бир зиёратчи юрт тинчлиги, оилалар баракати, фарзандлар саодати учун чин дилдан дуо қилди.
Бу сафар биз учун буюк имконият бўлди. Барча ташкилотчилар, йўлбошчилар, хизматчилар ва, албатта, давлатимиз раҳбариятига чуқур миннатдорлик изҳор этамиз. Келгусида манавият тарғиботчиси сифатида ватанимга ва халқимга сидқидилдан хизмат қилишда давом этаман, инша Аллоҳ.
Қурбонали Арипов:
— Ҳаж сафари жуда чиройли ўтди. Жуда ҳам ҳурсандмиз. Президентимизга шундай шароитларни яратиб берганликлари учун миннатдорчилик билдирамиз. Юртимиз учун дуолар қилдик, муқаддас зиёратни адо этишга имкон бўлган кунларга шукроналар айтамиз. Эндиликда маҳалламизда ёшларга таълим-тарбия беришда, маънавият тарғиботида фаол иштирок этамиз. Эзгу ишларга бош-қош бўлишга ҳаракат қиламиз.
Ҳожиларнинг улуғ сафарга келишида ҳужжат тайёрлашдан тортиб шифокор кўригидан ўтишда тизимли иш ташкил этиб, намунали ҳолда хавфсизлигимизни таъминлаб, бизни сафарга кузатишди.
Толибжон Ўрмонов:
— Мен аввал зиёратга борганлардан эшитган-билганларимга таққосласам, буйилги зиёрат умуман ўзгача бўлди. Ишчи гуруҳ, эликбошилар хизматини алоҳида қайд этиш керак. Давлат раҳбарининг ҳожиларга берган эътибори ҳаммани хурсанд қилди.
Муборакхон Иномова:
— Таассуротларимни тил билан ифодалай олмайман, Мадинаи мунаввара, Маккаи мукаррама каби улуғ даргоҳларга аввало қадамим етгани мен учун катта бахт. Айниқса, юртбошимизни бизни ортимизда туриб ҳол-аҳвол сўрагани, бизга табрик йўллаганларидан кўзимга ёш олдим. Жуда ҳам қувондим, шундай президентим борлигидан.
Қайси бир ҳожи билан суҳбатлашманг юзида хурсандчилик ва шукроналик ифодасини кўрасиз. Аллоҳ барчаларини ибодату дуоларини қабул қилсин!
Раҳматуллоҳ Жалилов
тайёрлади