23 Май, 2025, 25 Зулқаъда, 1446
23 Май, 2025, 25 Зулқаъда, 1446
Ҳиндистон халқаро марказида буюк мутафаккир ва қомусий олим Абу Райҳон Беруний таваллудининг 1050 йиллигига бағишланган конференция бўлиб ўтди, деб хабар қилмоқда «Дунё» АА мухбири.
Мамлакатимизнинг Деҳлидаги элчихонаси ва "Ҳиндистон – Марказий Осиё" жамғармаси ҳамкорлигида ташкил этилган анжуманда икки мамлакат етакчи олий билим юртлари ва илмий-тадқиқот марказлари вакиллари иштирок этди.
Ўзбекистон Фанлар академияси Абу Райҳон Беруний номидаги шарқшунослик институти, Тошкент давлат шарқшунослик университети, Жаваҳарлаъл Неру университети, Деҳли университети, Жамия Миллия Исламия университети, Кашмир университети етакчи олимлари ва бошқа қатор тадқиқотчилар буюк аллома Абу Райҳон Берунийнинг илмий фаолияти ва жаҳон илм-фани ривожидаги ўрни хусусида сўз юритди.
Қомусий олимнинг илм-фан соҳасидаги фаолияти турли йўналишларни қамраб олгани, инсоният илмий тафаккурининг ривожланишига катта таъсир кўрсатгани таъкидланди. Астрономия, математика, маъданшунослик, география, тарих, доришунослик ва бошқа кўплаб фанларга оид ёзган асарлари ушбу йўналишлардаги илмий изланишларга асос солгани урғуланди. Бугунги кунда ҳам буюк аллома бой илмий меросининг аҳамияти юқори бўлиб, унинг бебаҳо асарлари халқаро кўламда чуқур ва изчил ўрганишда давом эттирилмоқда.
– Беруний меросининг Ҳиндистон учун алоҳида аҳамияти бор, - дейди Кашмир университети Марказий Осиё тадқиқотлари маркази директори Табассум Фирдавс. – Унинг «Ҳиндистон» асари мамлакатимиз ҳақида битилган илк мукаммал асарлардан бири бўлиб, унда ҳиндистонликларнинг урф-одатлари, байрамлари, илму фани ҳақида ўта қизиқарли ва бебаҳо маълумотлар қолдирилган. Бугунги кунда ҳам Ҳиндистон тарихини ўрганиш жараёнида ушбу асар ўзининг ноёб манба сифатидаги қадрини йўқотгани йўқ.
– Абу Райҳон Беруний асарлари илм-фан аҳли учун ҳамиша бетакрор манба ва юксак чўққи бўлиб хизмат қилади, - дейди Жаваҳарлаъл Неру университети Россия ва Марказий Осиё тадқиқотлари маркази илмий ходими Рашмини Копаркар. – Унинг илмий изланиш услублари, тўплаган маълумотлари, таҳлилий натижалари илм-тадқиқот олами вакиллари учун намуна бўлиб қолмоқда. Шу боис буюк аллома меросига қайта-қайта мурожаат қилинади.
Халқаро конференция иштирокчилари Абу Райҳон Беруний илмий меросининг тарихий ва замонавий аҳамиятига оид мавзуларда маърузалар қилди.
Ўзбекистон мусулмонлари идораси
Матбуот хизмати
Cавол: Иссиқ ҳавода кўп юриш натижасида айрим одамларда икки оёғи ораси қизариб, ачишади. Эҳромда шундай ҳолатда малҳам, вазелин каби нарсалар суртса бўладими?
Жавоб: Бисмиллаҳир Роҳманир Роҳийм.
Эҳромдаги киши сиз айтгандек ҳолатга тушиб қолганда ёки товони ёрилганда хушбўй бўлмаган малҳамлардан фойдаланиши мумкин. Бунда ҳеч қандай жарима лозим бўлмайди. Агар хушбўй малҳам ёки вазелиндан фойдаланса, бунда садақа қилиши лозим бўлади. Агар кўп марта суртса, жонлиқ сўйиш вожиб бўлади. Шунинг учун бундай касалликка дучор бўлган инсон имкон қадар хушбўй бўлмаган малҳамлардан фойдаланиши мақсадга мувофиқ бўлади. Бу ҳақида фуқаҳоларимиз бундай дейдилар:
وَلَوْ دَاوَى بِهِ جُرْحَهُ أَوْ شُقُوقَ رِجْلَيْهِ فَلَا كَفَّارَةَ عَلَيْهِ ؛ لِأَنَّهُ لَيْسَ بِطِيبٍ فِي نَفْسِهِ إنَّمَا هُوَ أَصْلُ الطِّيبِ أَوْ طِيبٌ مِنْ وَجْهِ فَيُشْتَرَطُ اسْتِعْمَالُهُ عَلَى وَجْهِ التَّطَيُّبِ.
“Эҳромдаги киши жароҳат, оёқ ёриқларини зайтун ёғи билан ёғласа, зиммасига ҳеч нарса вожиб бўлмайди. Чунки у хушбўйлик эмас, балки хушбўйлик олинадиган нарса ёки бир жиҳатдангина хушбўйлик холос. Каффорат вожиб бўлишлиги учун уни хушбўйланиш учун истеъмол қилган бўлиши шарт” (“Ҳидоя” китоби).
Аллома Камол Ибн Ҳумом раҳимаҳуллоҳ айтадилар: “Эҳромдаги инсон ёғ ёки сиркани еса, жароҳати ёки товонидаги ёриқларига суртса ё қулоғига томизса, унга ҳеч қандай жарима лозим бўлмайди” (“Фатҳул Қодир” китоби).
Мулла Али ал-Қорий раҳимаҳуллоҳ айтадилар:
ولو تداوى بالطيب او بدواء فيه طيب غالب ولم يكن مطبوخا فألزقه بجراحته يلزمه صدقة اذا كان موضع الجراحة لم يستوعب عضوا
“Агар хушбўй нарса билан ёки хушбўйлик ғолиб бўлган нарса билан даволанса ва улар оловда пиширилган бўлмаса, сўнг уни жароҳатига ёпиштирса ва жароҳат бир тўлиқ аъзони ташкил қилмаган бўлса, садақа лозим бўлади”. Валлоҳу аълам.
Ўзбекистон мусулмонлари идораси
Фатво маркази.
Иймон 
Намоз 
Рўза 
Закот 
Ҳаж 
Қуръон 
Ислом сабоқлари 
Aлоқа