Хотин-қизлар ҳуқуқларини мустаҳкам ҳимоя қилиш ва болаларнинг мажбурий меҳнатга жалб этилишига қарши кураш соҳасида эришилган натижалар алоҳида қайд этилди. Ўзбекистонда аёллар ва болалар ҳуқуқларини таъминлаш бўйича самарали ислоҳотлар халқаро ҳамжамият томонидан юқори баҳоланаётгани таъкидланди.
Томонлар, одам савдосига оид муаммолар, уларнинг келиб чиқиши сабаблари, бартараф этиш йўллари, ушбу иллатдан жабр кўрганларга зарур консуллик-ҳуқуқий ёрдам кўрсатиш, айбдорларга нисбатан эса қонуниний чора кўриш амалиётлари билан боғлиқ бир қатор долзарб масалалар юзасидан фикр алмашдилар.
Фатма Ал Бааж Алмоатасем Белаҳ, ўз навбатида, дунё бўйлаб олиб борилаётган тарғибот-ташвиқот ишлари, амалий тадбирларга қарамай, ҳозирги кунга қадар кўплаб одамлар «замонавий қуллик» - одам савдоси қурбонига айланиб қолаётганини таъкидлади. У Ўзбекистоннинг ушбу глобал муоммага қариши кураш бўйича вазифаларини ва натижаларини юқори баҳолади. «Одам савдосидан жабр кўраётганлар орасида аёллар сони ортиб бораётгани ҳамда трансмиллий жиноятчилик чегара танламаслиги инобатга олиниб, юқоридаги муаммоларни ҳал қилишда халқаро ҳамкорликни янада кенгайтириш муҳим», - деди Фатма Ал Бааж Алмоатасем Белаҳ.
Бўлиб ўтган суҳбат якунида Ўзбекистон Бош консуллиги ва «Дубай аёллар ва болаларни ҳимоя қилиш жамғармаси» ўртасида одам савдоси қурбони бўлган аёллар ҳамда ундан жабр кўрганларни ҳимоя қилиш мақсадида икки томонлама Ҳамкорлик меморандумини ишлаб чиқиш ва имзолаш тўғрисида келишиб олинди.
Ўзбекистон мусулмонлари идораси
Матбуот хизмати
Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам: “Одамларнинг устига ёлғончи йиллар соя солади. Ўша кезларда ёлғончи тасдиқланади, ростгўй ёлғончига чиқарилади. Хоин киши ишонарли бўлади, омонатдор киши хоинга чиқариб қўйилади ва рувайбиза гапиради”, дедилар. У зотга: “Рувайбиза” ким? – дейилди. Пайғамбаримиз алайҳиссалом: “Омманинг ишини гапирадиган эси паст одам”[1], дедилар.
Ибн Манзур “Лисонул араб” китобида: “Рувайбиза – бир иш қилиш қўлидан келмайдиган нотавон одам. Кўпинча, бу сўз эси пастларга нисбатан ишлатилади, чунки улар уйида кўп ўтиришади ва катта ишлар билан кам шуғулланишади”, деган[2].
Давраларда ўтириб пойинтар-сойинтар гап гапирадиган кишини учратганмисиз?
Ёки маза-бемаза ишлар тўғрисида узундан-узун мақолалар ёзадиган мухбирларни учратасизми?
Ёхуд бекорчи кўрсатувларга чиқиб, бирорта фойда келтирмайдиган ишларни гапирадиган одамларни кўрган бўлсангиз керак. Кўпинча бундай ҳолатлар зарар келтириб, дилни хира қилади. Одамларнинг бошини айлантириб, фикрларини чалғитади.
Ҳаммажлисларнинг қай бири яхшироқ?
Ибн Аббос розияллоҳу анҳумодан ривоят қилинади: “Ё Аллоҳнинг Расули, бизларга қай бир ҳаммажлис яхшироқ?” – дейишди. Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам: “Уни кўриш сизга Аллоҳни эслатадиган, у билан гаплашиш илмингизга илм қўшадиган ва амали сизларга охиратни эслатадиганидир”, [3] дедилар.
Бизнинг ҳамсуҳбатларимиз орасида бундай сифатлилар топиладими?
Дўст-ёрлар билан бирга ўтирсангиз, ўша ўтиришингизни Ҳабибимиз соллаллоҳу алайҳи васаллам ўргатган лафзлар билан якунлаш эсингиздан чиқмасин. Пайғамбаримиз соллаллоҳу алайҳи васаллам шундай деганлар: “Биров бир даврада ўтирса ва беҳуда гаплар кўпайиб кетса, ўрнидан тураётиб: “Субҳанакаллоҳумма ва биҳамдика, ашҳаду аллаа илаҳа иллаа анта. Астағфирука ва атуубу илайк”, дейдиган бўлса, ўша мажлис давомида бўлган ишлар мағфират қилинади”[4].
Ўйлаб кўринг, шу зикрни айтиш учун қанча вақт кетади? Бор-йўғи бир неча сония. Бироқ қанчадан-қанча одамлар бу фазилатдан бебаҳра қолишяпти. Ахир, бу оламлар Робби тарафидан бўладиган афв ва мағфиратку...
Ҳассон Шамсий Пошонинг
“Жаннат бўстонидаги оилавий оқшомлар” номли китобидан
Ғиёсиддин Ҳабибуллоҳ, Илҳом Оҳунд, Абдулбосит Абдулвоҳид таржимаси.
[1] Ибн Можа ривояти.
[2] Лисонул араб, 7/153.
[3] Имом Абу Довуд, Имом Термизий ривояти.
[4] Имом Термизий ривояти.