Ҳадиси шариф Ислом динининг Қуръони каримдан кейинги асоси ҳисобланади. Ҳадис илмини мукаммал ўрганиш Ислом динига бидъат-хурофотлар киришидан ҳимоя қилади. Бу илм бўлмаса, ҳадисларнинг саҳиҳ ва тўқималари аралашиб кетади. Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи ва саллам ва бошқаларнинг сўзлари фарқланмай қолади. Бу борада Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи ва саллам: «Ким менга қасддан ёлғон тўқиса, ўз жойини дўзахдан тайёрласин»,- деганлар (Имом Бухорий). Бу эса муқаддас Ислом дини софлигига салбий таъсир қилади. Шунинг учун ҳадис илмини тўлиқ ва мукаммал ўрганиш лозим бўлади.
Юртимизда барча соҳалар каби диний-маърифий соҳада ҳам улкан ислоҳотлар бўлмоқда. Президентимизнинг 2018 йил 16 апрелдаги «Диний-маърифий соҳа фаолиятини тубдан такомиллаштириш чора-тадбирлари тўғрисида»ги фармонининг ижросини таъминлаш мақсадида 1 ноябрь куни Ўзбекистон Республикаси Вазирлар Маҳкамасининг «Ҳадис илми мактаби фаолиятини ташкил этиш ва қўллаб-қувватлаш чора-тадбирлари тўғрисида»ги қарори қабул қилинди.
Азал-азалдан Ислом дини равнақига ўзининг муносиб ҳиссасини қўшиб келаётган диёримизда мусулмонлар учун яна бир қувончли хабар парвоз қила бошлади. Бу Самарқанд вилоятида Ўзбекистон Республикаси Президентининг ташаббуси билан асос солинган Ҳадис илми мактабининг очилишидир. Имом Бухорий ва Имом Термизийларни етиштирган бу ўлкадан яна кўплаб дунёга устоз бўладиган уламолар етишиб чиқишига асло шубҳа йўқ. Ушбу мактабнинг “Ҳадис илми султони”аталмиш Имом Бухорий раҳматуллоҳи алайҳи мангу қўним топган диёрда бунёд этилиши ҳам бу даргоҳда илм олувчиларга ўзгача бир куч ва ғайрат бахш этса ажаб эмас. Маърифатга ошифта халқимиз, ҳадис илмига чанқоқ бўлиб турган пайтда, бу билим даргоҳи ташна қалбларни қондирган зилол сувдек ҳаловат бахш этди десак айни ҳақиқат бўлади. Ҳар қандай фарзанд ҳам ота-бобоси бажарган ишни қилишга, уларнинг изидан боришга мойил бўлади. Ёшларимиздан келажакда бутун дунёга машҳур олимлар етишиб чиқишига ҳеч шубҳа йўқ. Чунки бизнинг авлодлар томирларида бутун жаҳонга Ўзбек илмини таратган Имом Бухорий, Имом Термизий, Имом Доримий каби буюк муҳаддисларнинг қони жўшиб оқмоқда. Айнан шу хусусиятларни ўз вақтида пайқаб, илм эшикларини кенг очаётган юртбошимизнинг бундай хайрли ишларига тасаннолар бўлсин! Ҳа, бу диёрнинг фарзандлари азалдан дунёга устозлик қилиб келган, шундай экан бу одат давом этишдан тўхтамайди.
Бу улуғ юртдан кўплаб Бухорийлар, Термизийлар чиқади. Негаки, бу миллатнинг оқил ва доно йўлбошчиси халқига нурафшон йўлни кўрсатиб, илм булоғига чорлаб турибди, ўша илмнинг шарқироқ анҳорларидан яна бири бу - Самарқандда очилган ҳадис илми мактабидир. Ҳадис илми бўйича дунёнинг энг йирик уламоларидан бири Шайх Муҳаммад Аввома бундай дейди: «Ўзбекистондан етишиб чиққан Имом Бухорий, Имом Термизий каби алломаларнинг Ислом илмларига қўшган буюк ҳиссасини бутун дунё эътироф этади. Бу диёр дунё мамлакатлариини ёритган оламга нур таратган замин ҳисобланади. Жадал ривожланиб бораётган Ўзбекистонда адолатли раҳбар бошчилигида инсонлар фаровонлиги, уларнинг тўкин ҳаёти йўлида хайрли ишлар амалга оширилмоқда. Ҳозир Ўзбекистон катта тараққиёт йўлида. Ишонаманки, ушбу мамлакатнинг келажаги буюк бўлади, иншааллоҳ».
Барча-барча Ислом шайдолари, ҳадис илми ошифталарига бу янги ва нурафшон даргоҳ муборак бўлсин!
Зиёуддин МИРСОДИҚОВ,
«Кўкалдош» ўрта махсус ислом билим юрти мудири
Аллоҳ таоло ҳар бир амални ихлосу муҳаббат билан ўЗининг қоидасига мувофиқ бажарган бандаларига улкан мукофотларни ато қилади. Ҳаж амалларини гўзал ҳолатда адо қилган кишилар учун дунёда гуноҳлари кечирилиши, охиратда эса жаннат мукофот қилиб берилади.
Абу Ҳурайра розийаллоҳу анҳудан ривоят қилинади: «Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам: “Умрадан умрагача бўлган (сағира) гуноҳлар кечирилади. Мабрур ҳажнинг мукофоти фақат жаннат бўлади!”, дедилар» (Имом Байҳақий ривояти).
“Мабрур” сўзи луғатда яхшилик қилинган, қабул қилинган маъноларини англатади. Уламолар ҳадисни шарҳлар эканлар, ҳажнинг мабрур бўлиши учун қуйидаги сифатлар топилиши лозим деганлар. Ихлос: зуҳди зиёда бўлиши; охиратга рағбат қилиш; барча ҳукмларини тўлиқ бажариш; сафарда фисқ ва маъсиятлардан, фаҳш сўзлардан тийилиш; риё, сумъа ва ужбдан сақланиш.
Аллоҳ таоло ҳожиларга берган энг катта имкониятлардан яна бири гуноҳларни мағфират қилишидир. Нафақат ҳожининг, балки ҳожи гуноҳларини мағфират қилишни сўраган инсонларнинг ҳам гуноҳларини Аллоҳ таоло кечиради. Шунинг учун зиёратга кирган кишилар ҳожидан ҳақларига дуо қилишни сўрайдилар.
Абу Ҳурайра розийаллоҳу анҳудан ривоят қилинади: «Мен Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васалламнинг: “Ким ҳаж қилса, ёмон гап ва ёмон иш қилмаса, худди онаси туққан кундагидек ортга қайтади”, деяётганларини эшитдим» (Имом Бухорий ривояи).
Абу Ҳурайра розийаллоҳу анҳудан ривоят қилинади: «Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам: “Кимки ҳаж қилса, ёмон гап ва ёмон иш қилмаса, ўтган гуноҳлари кечирилади”, дедилар».
Бу ерда кичик гуноҳлар назарда туттилган. Чунки катта гуноҳларнинг кечирилиши учун тавба шарт. Сўзимизни қуйидаги ҳадиси шариф ҳам қувватлайди.
Абу Ҳурайра розийаллоҳу анҳудан ривоят қилинади: «Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам: “Беш вақт намоз (ўртасида), жумадан жумагача, Рамазондан Рамазонгача бўлган гуноҳлар, агар кабирасидан четланилса, кечирилади”, дедилар” (Имом Муслим ривояти).
Аллоҳ таоло юртимиз ҳожиларининг қилган ибодатлари, дуо ва зикрларини Ўз даргоҳида ҳусни қабул этсин! Ҳажингиз мабрур, саъйингиз машкур бўлсин!
Ўзбекистон мусулмонлари идораси раиси, муфтий Шайх Нуриддин Холиқназар ҳазратларининг "Ҳаж буюк ибодатдир" номли китобларидан олинди.