11 Август, 2025, 17 Сафар, 1447
11 Август, 2025, 17 Сафар, 1447
Ҳозирги кунда ислом дини асосларини, айникса, Қуръони каримни илмий ўрганиш дунё микёсида шу даражада оммалашиб кетдики, бу мавзуда чиқаётган адабиётларни энг умумий тарзда ҳам камраб олиш имконидан ташқаридир.
Қуръони карим маъноларининг ўзбек тилига таржимасини Муҳаммаджон хожи Ҳиндистоний ўтган асрнинг 80-йилларида қилган эди. Лекин у таржима давр тақозоси билан чоп этилмай қолиб кетди.
Ватандошимиз Олтинхон тўра араб имлоси билан ўзбек тилига ўгирган Қуръони карим маъноларининг таржимаси мустақилликнинг илк даврларидаёқ ўзбек китобхонларига етиб борди. Араб имлосини мутолаа қила оладиган кишилар мазкур таржимадан баҳраманд бўлдилар. Бироқ ушбу китоб ўзбек тилида бўлса-да, араб имлосида экани кўпчиликка қийинчилик туғдирди.
Сўнгра Шамсуддин Бобохонов ўзбек тилига таржима қилган Қуръоннинг охирги жузи – Амма пораси, Алоуддин Мансурнинг тўла изоҳли таржимаси чоп этилди. Ушбу изоҳли таржима аввалига “Шарқ юлдузи” журналида мунтазам бериб борилди. Кейинчалик алоҳида китоб шаклида босилиб, мутахассислар учун қўлланма бўлди.
Шунингдек, 1992 йилдан бошлаб, шайх Муҳаммад Содиқ Муҳаммад Юсуфнинг “Тафсири ҳилол”и нашр этила бошланди. Бу дастлаб, Қуръони каримнинг охирги жузларини ўз ичига олган эди. Кейинчалик 114 та суранинг барчаси жилдларга бўлинган ҳолда “Тафсири ҳилол” номи билан босиб чиқарилди. Натижада халқимизнинг Қуръон илмлари борасидаги тушунчаларини ортишига сабаб бўлди. Ниҳоят шайх Абдулазиз Мансур амалга оширган, имом Аъзам мазҳаби доирасида изоҳланган, янги мукаммал таржима ҳам нашрдан чиқди. Ушбу изоҳли таржима дастлаб 2001 йили, орадан бир оз вақт ўтиб, аниқроғи 2004, 2017 йиллари қайтадан чоп бўлди. Мазкур нашр бугунги кунда нафақат исломшунослик йўналишида таҳсил олаётган талаблар учун, балки ижтимоий-гуманитар соҳаларда изланишлар олиб бораётган тадқиқотчиларга ҳам қўлланма бўлиб хизмат қилмоқда.
Бундан ташқари, Ўзбекистон фанлар академияси Абу Райҳон Беруний номидаги Шарқшунослик институти таржимонлар жамоасининг ҳам Қуръони карим маъноларининг илмий изоҳли академик таржимаси нашр этилди. Бунинг эътиборли томони шундаки, китобнинг кириш қисмида Қуръони карим тарихига доир маълумотлар ҳам ўрин олган.
Айтиш мумкинки, кейинги йилларда ўзлигимизни англаш, муқаддас динимиз арконларини ҳар томонлама ўрганиш имкони пайдо бўлди. Қуръони карим маъноларнинг ўзбек тилига ўгирилиб халқимизга туҳфа қилиниши халқимизнинг маънавий ҳаётида муҳим аҳамият касб этди.
Худойберди Саидов
Олмазор туманидаги “Иброҳим ота” жоме масжиди имом-хатиби
манба:nasihat.uz
313 та ҳаётий ЗИЙНАТ қоидалари
ни
УЛУҒ УСТОЗ УЛАМОЛАРИМИЗ баён қилиб берганлар:
(2-қисм)
101) Сахийлик – бойнинг зийнати.
102) Очиққўллик – сахийнинг зийнати.
103) Кўп йиғи – хавф ва қўрқишнинг зийнати.
104) Улуғворлик – пошшолар зийнати.
105) Миннатни тарк қилиш – эҳсоннинг зийнати.
106) Ҳалоллик – ишнинг зийнати.
107) Хушуъ – намознинг зийнати.
108) Дўппи – ўзбекнинг зийнати.
109) Бунёдкорлик – меҳнатнинг зийнати.
110) Савод – билимнинг зийнати.
111) Илм – инсониятнинг зийнати.
112) Сабр – бало-офатнинг зийнати.
113) Донолик – тажрибанинг зийнати.
114) Мулоҳазалилик – фикрнинг зийнати.
115) Сўзда туриш – эркакнинг зийнати.
116) Вақтга риоя – масъулиятнинг зийнати.
117) Қалб мусаффолиги – яхши инсоннинг зийнати.
118) Тинчлик – юртнинг зийнати.
119) Бирдамлик – миллатнинг зийнати.
120) Ҳур фикр – эркинликнинг зийнати.
121) Тоат-ибодат – руҳнинг зийнати.
122) Адолат – давлатнинг зийнати.
123) Ибрат – ўтганлар ҳаётининг зийнати.
124) Хотира – инсон қадрининг зийнати.
125) Қалб юмшоқлиги – раҳм-шафқатнинг зийнати.
126) Яхши сўз – забоннинг зийнати.
127) Бардош – синовларнинг зийнати.
128) Қувонч – юракнинг зийнати.
129) Қаноат – ҳаётнинг зийнати.
130) Ҳушёрлик – онгнинг зийнати.
131) Қалб тозалиги – имоннинг зийнати.
132) Яхши ният – амалнинг зийнати.
133) Ҳаётбахш сўз – дилнинг зийнати.
134) Қаноатлилик – қўшнининг зийнати.
135) Йўлбошчилик – жамоанинг зийнати.
136) Тинч уйқу – хотиржамликнинг зийнати.
137) Яхши уйқу – соғломликнинг зийнати.
138) Ҳалол меҳнат – деҳқоннинг зийнати.
139) Ташаккур – инсонийликнинг зийнати.
140) Сўзда тозалик – тилнинг зийнати.
141) Тарбия – келажакнинг зийнати.
142) Ибратли ҳаёт – авлоднинг зийнати.
143) Меҳр-муҳаббат – турмушнинг зийнати.
144) Ҳурфикрлилик – замонавийликнинг зийнати.
145) Тўғрилик – ҳукмнинг зийнати.
146) Салоҳият – ёшларнинг зийнати.
147) Қувват – жасурнинг зийнати.
148) Ҳарф таниш – болаликнинг зийнати.
149) Диққат – ўқишнинг зийнати.
150) Улуғ орзу – қалбнинг зийнати.
151) Бардошлик – дарвешнинг зийнати.
152) Қайтмаслик – отанинг зийнати.
153) Вафодорлик – хотиннинг зийнати.
154) Қаноатлилик – кўнгилнинг зийнати.
155) Ишонч – оилавий муносабатларнинг зийнати.
156) Ҳамкорлик – жамиятнинг зийнати.
157) Ижодийлик – ёшларнинг зийнати.
158) Тиниқлик – кексаларнинг зийнати.
159) Тиниқ фикр – кексанинг зийнати.
160) Тарбия – ота-онанинг зийнати.
161) Тузук фикр – ёшнинг зийнати.
162) Ҳақиқатни айтиш – олимнинг зийнати.
163) Ботиний поклик – зоҳиднинг зийнати.
164) Иложсизликка чора – моҳир устанинг зийнати.
165) Чин дилдан ишлаш – яхши ишчининг зийнати.
166) Ҳурмат – барча инсоний алоқаларнинг зийнати.
167) Тузук йўл – саёҳатнинг зийнати.
168) Тартиб – пошшонинг зийнати.
169) Тезкорлик – савоб излагувчининг зийнати.
170) Мевадорлик – дарахтнинг зийнати.
171) Қанот – қушнинг зийнати.
172) Қаноатли меҳнат – ишбилармоннинг зийнати.
173) Қаҳрдорлик – ёвузнинг зийнати.
174) Умумийлик – инсониятнинг зийнати.
175) Гўзал сўз – сўзлашувнинг зийнати.
176) Устоз – илм йўлининг зийнати.
177) Савол – билим олишнинг зийнати.
178) Хотира – миллатнинг зийнати.
179) Виждон – инсон қалбининг зийнати.
180) Юздаги нур – тақвонинг зийнати.
181) Сувдаги тозалик – ҳаётнинг зийнати.
182) Яхши ният – ҳар бир ишнинг зийнати.
183) Яхши дўст – танловнинг зийнати.
184) Саҳар – ибодат вақтининг зийнати.
185) Илк қадам – болаликнинг зийнати.
186) Яхши зеҳн – ақлнинг зийнати.
187) Сузувчи булут – осмоннинг зийнати.
188) Бедорлик – ватан посбонининг зийнати.
189) Ватан – миллатнинг зийнати.
190) Қалб нури – имоннинг зийнати.
191) Савоб – ҳар бир яхши ишнинг зийнати.
192) Севги – қалб мувозанатининг зийнати.
193) Тилак – дуонинг зийнати.
194) Ўзаро тушуниш – оилавий бахтнинг зийнати.
195) Бахт – шукрнинг зийнати.
196) Ёрдам бериш – инсонийликнинг зийнати.
197) Ибратли сўз – устозликнинг зийнати.
198) Ҳушёр кўз – кузатувчанликнинг зийнати.
199) Бошқаларни тинглаш – ҳурматнинг зийнати.
200) Қариялар дуоси – авлоднинг зийнати.
(Давоми бор...)
Иброҳимжон домла Иномов
Иймон 
Намоз 
Рўза 
Закот 
Ҳаж 
Қуръон 
Ислом сабоқлари 
Aлоқа 