08 Июл, 2025, 13 Муҳаррам, 1447
08 Июл, 2025, 13 Муҳаррам, 1447
УМР ЎТМОҚДА
Неларгадир интиламан, етмоқ истайман,
Етай дейман, арғумоғим жадал қистайман.
Етиб зўрға қўл узатсам ўшал ярқироқ,
Сароб чиқар, дилгинамни қийнайди фироқ.
Кунлар ўтар, ойлар ўтар, умр ўтмоқда,
Боболарим мангуликка сингиб кетмоқда.
Қайларгадир югураман, толиб қоламан,
Манзилимга етолмайин, ҳориб қоламан.
Бир лаҳза тин олиб-олмай яна манзилга
Талпинаман, чопқиллайман, сўлиш оламан.
Йиллар ўтар, йўллар ўтар, давр ўтмоқда,
Момоларим мангуликка сингиб кетмоқда.
Изланаман, шамолдан тез, сувдан-да тиниқ
Мўъжизанинг сир-асрорин билиб олишга.
Уринаман селларнинг ҳам жиловин олиб,
Эл измига, юрт корига жадал буришга.
Еллар ўтар, селлар ўтар, замон ўтмоқда,
Азизларим мангуликка сингиб кетмоқда.
Тизгини йўқ туйғуларда титраб қоламан,
Ечим топмай гоҳо оғир ўйга толаман.
Умр йўли қайга туташ, сўйла, замондош,
Англадикми – шу азиз эл энг яқин қўлдош.
Англадикми – инсоф-имон энг содиқ йўлдош...
СОҒИНЧ
Ўлими олдидан онам сўзлари:
«Отангнинг юзига тик боқма, болам,
Нега кўринмайди, кенжа неварам!
Рози бўл! Бу сенга охирги нолам...»
Сўнгги нафасда ҳам онам раҳматли,
Отамни эслади, бўлди мукаррам.
Неварасин суйиб, таскинлар бериб,
Бошида парвона бўларди ҳар дам.
Онажон, ўлим ҳақ, умр ўткинчи,
Юрганман, кулганман бўлиб ҳазилкаш.
Энди дунёларга сиғмас ўкинчим
Сиз учун қора ер бағри қазилгач.
Онажон, меҳрингиз ҳамон излайман,
Начора, тополмай тунлар бўзлайман.
Қўмсайман, қайлардан излай, онажон,
Соғинч денгизида ўртанади жон...
Маҳмуд ШОМИРЗАЕВ
Ғаллаорол
Савол: Баъзи емакхонлар таом етказиб беришни кечиктиргани учун буюртмадан ташқари қўшимча таом тақдим этар экан. Шу иш жоизми? Агар рекламада қўшимча бепул таом бериш эмас, балки етказиб берилган таомнинг пулини олмаслик айтилган бўлса, ҳукм қандай бўлади?
Жавоб: Бисмиллаҳир Роҳманир Роҳийм.
1. Таомга буюртма бериш битими шариатдаги истисноъ, яъни буюртма асосида маълум маҳсулотни тайёрлаб бериш шартномасига тўғри келади. Агар саволдаги шарт фақат рекламада акс этиб, буюртма жараёнида алоҳида бундай шарт қўйилмаса, сотувчи тарафидан берилган бу ваъда жоиз ҳисобланади ва унга вафо қилиши керак бўлади.
Агар буюртма беришда етказиб бериш кечикиши сабабли қўшимча таом бериш шарти қўйилса, бу шартноманинг бир қисмига айланади. Битимдаги бундай шарт молиявий жарима саналади. Маҳсулот тайёрлаб бериш (истисноъ) битимида сотувчига нисбатан молиявий жарима қўллашга рухсат этилади.
Демак, қўшимча бепул таом бериш ваъда кўринишида бўлса ҳам, шартномада акс этган бўлса ҳам жоиз экан.
2. Етказиб бериш кечикса, буюртма қилинган таомнинг пулини олмаслик фақат рекламада акс этиб, буюртма жараёнида бундай шарт қўйилмаса, бу ҳам сотувчи тарафидан берилган ваъда бўлади ва жоиз ҳисобланади. Аммо буюртма бериш жараёнида юқоридаги шарт қўйилса, бу шартноманинг бир қисмига айланади. Шартномада эса буюртма суммасидан воз кечиш шартини қўйиш дуруст эмас.
Демак, буюртма қилинган таомнинг пулини олмаслик ваъда кўринишида бўлса жоиз, битимда шарт қилинса, жоиз эмас. Валлоҳу аълам.
Ўзбекистон мусулмонлари идораси
Фатво маркази
Иймон 
Намоз 
Рўза 
Закот 
Ҳаж 
Қуръон 
Ислом сабоқлари 
Aлоқа