Сайт тест ҳолатида ишламоқда!
16 Июн, 2025   |   20 Зулҳижжа, 1446

Тошкент шаҳри
Бомдод
03:04
Қуёш
04:49
Пешин
12:29
Аср
17:39
Шом
20:01
Хуфтон
21:40
Bismillah
16 Июн, 2025, 20 Зулҳижжа, 1446

Тасаввуф мактаби иш бошлади

13.11.2017   9465   2 min.
Тасаввуф мактаби иш бошлади

Бугун Мир Араб олий мадрасаси ҳузурида Баҳоуддин Нақшбанд тасаввуф илмий мактаби очилди.

Тасаввуф мактабида тингловчиларга асосан нақшбандия таълимоти ўргатилади. Шунингдек, юртимиздан етишиб чиққан ва аҳолимиз ўртасида кенг тарқалган, мамлакатимиз тарихида ўзига хос ижтимоий-маданий аҳамият касб этган кубравия яссавия ҳамда қодирия тариқатлари ўрганилишига ҳам алоҳида эътибор қаратилади.

Тасаввуф мактабида қуйидагилар ўқитилади.

Дарсларда тасаввуф шайхлари, хусусан, нақшбандия шайхларининг ҳаёт йўллари, турмуш тарзи ҳақидаги китоблар ўқитилади.

Тариқат пирлари насиҳат сифатида айтган ҳикматли сўзлар шарҳланади. Руҳий тарбияга оид китоблар ўқитилади.

Тингловчиларга мунтазам равишда араб ва форс тилидан сабоқ берилади, тарихий манбаларни ўқиш жараёнида тил қоидалари тушунтирилиб, билим ва кўникмалари мустаҳкамлаб борилади.

Замонавий тасаввуфшунослик фанида тасаввуф таълимоти борасида амалга оширилган замонавий илмий тадқиқотлар, нашрлар, замонавий тариқатчилик ҳаракатлари хусусида сўз юритилади. Ўзбекистондан етишиб чиққан тасаввуфшунос олимлар Азиз Қаюмов, Ориф Усмон, Нажмиддин Комилов, Ҳомиджон Исломий, Садриддин Салим Бухорий, Абдуғафур Раззоқ Бухорий, Б.Бобожонов, Э.Каримов; Россиялик олимлар О.Акимушкин, Е.Бертельс, Н. Семёнов, А.Хисматуллин; Наждат Тусун, Маҳмуд Асъад Жўшон, Ҳасан Комил Йилмаз; Ғарб шарқшуносларидан Ю.Пауль, Х.Алгар, Ж.Гросс, Ж.Тримингем, Анке фон Кюгелген кабиларнинг илмий тадқиқотлари ҳақида маълумотлар берилади.

Бундан ташқари тасаввуф илмий мактаби фаолиятининг истиқболдаги режалари қаторига илмий ишлар ­­– тасаввуфга оид асарлар таржимаси ҳамда уларни чоп қилиш ишларини ҳам киритиш мумкин. Буларга Гулчеҳра Наврўзова, Эркин Зоиров, Ҳалим Тўраев, Бобир Намозов, Самад Азимов ва бошқа бир қатор мутахассисларнинг араб, форс ва немис тилларидаги китобларни ўзбек ва рус тилларига таржима ва шарҳлар қилиниб нашрга тайёрланаётганини мисол қилиш мумкин.

Ўзбекистон мусулмонлари идорасининг Бухоро вилоятидаги вакили ушбу илмий мактабнинг раҳбари Мансур Нуруллаев, Ўзбекистон ёзувчилар уюшмаси аьзоси, шоира, таржимон, журналист Ибодат Ражабова, Бухоро давлат бадиий меьморчилик музей қўриқхона ҳузуридаги араб ёзувидаги қўлёзмаларни ўрганиш илмий маркази мудири Ахтам Ахмедовлардан иборат таржимонлар жамоаси сифатида иш олиб бориб, бир қатор китобларнинг таржима қилиниши тасаввуф илмий мактабининг истиқболдаги режаларини кўрсатади.

ЎМИ Бухоро вилояти вакиллиги Матбуот хизмати

Ўзбекистон янгиликлари
Бошқа мақолалар

Chatgpt дан диний саволларга жавоб олиш

13.06.2025   7501   2 min.
Chatgpt дан диний саволларга жавоб олиш

Савол: Chatgpt (сунъий интеллект) орқали диний саволларимизга жавоб олсак бўладими, шу жавобларга  амал қилсак бўладими? 

Жавоб: Бисмиллаҳир Роҳманир Роҳийм. Йўқ, бу жоиз эмас. Тўғри, Chatgpt платформаси айрим соҳаларда инсонларга фойда бермоқда. Аммо диний саволларга тўғри жавоб беришга ожизлик қилади. Чунки у ҳам инсон омили томонидан ишлаб чиқилган бир маҳсулот. Қолаверса, баъзан саволларга тахминий жавоблар, ҳатто бу масала фалон китобда бор деб, арабий иборалар ҳам бериши мумкин. Лекин у келтирган иборалар на у айтган китобда ва на бошқа фиқҳий манбаларда учрамайди. Шу боис шаръий масалаларга аҳли илм, мутахассисларга мурожаат қилиш орқали ечим топиш даркор. Аллоҳ таоло ояти каримада бундай марҳамат қилган:


فَاسْأَلُوا أَهْلَ الذِّكْرِ إِنْ كُنْتُمْ لَا تَعْلَمُونَ

“Агар билмайдиган бўлсангиз, зикр аҳлидан сўрангиз!” (Анбиё сураси, 7-оят).

Мусулмон одам бирор нарсани билмай қолса, уни биладиган кишидан, ўша соҳанинг «зикр аҳли»дан ўрганиши лозим бўлади. Шундай экан, эътиқод ва дину-диёнатга тегишли нарсаларни ҳам шу соҳанинг билимдонларидан сўраш талаб этилади. Буюк тобеий Ибн Сирин раҳимаҳуллоҳ бундай деганлар:


 ‌إن ‌هذا ‌العلم ‌دين فانظروا عمن تأخذون دينكم. رواه مسلم

“Албатта, бу илм диндир. Бас, динингизни кимдан олаётганингизга қаранглар” (Имом Муслим ривояти).
Мазкур иборанинг шарҳида Мулла Али Қори раҳимаҳуллоҳ бундай деганлар:
“Бу илм” сўзидан мурод Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам умматга олиб келган Қуръони карим ва ҳадиси шарифдан иборат бўлган таълимотдир. Уни ишончли ва адолатли зотлардан олмоқдамисиз ёки йўқ, шунга назар солинглар, яъни қаердан, кимдан илм олаётгангизни аниқ билинглар”. (“Мирқотул мафотиҳ” китоби). Валлоҳу аълам.

Ўзбекистон мусулмонлари идораси
Фатво маркази.