Аксаран воқеа-ҳодисаларнинг,таъриф-тавсифларнинг ва шуларга ўхшаш нарсаларнинг асл моҳиятини дарҳол англай олмади одам. Уларнинг ҳақиқатини англаш учун эса ўша воқеа-ҳодисаларнинг иштирокчиси бўлиш керак. Мана, масалан, таровеҳ намозининг таърифига эътибор қилинг. “Рамазонда бедор бўлиб ўқиладиган намоз «таровеҳ» деб аталади. «Таровеҳ» роҳат-истироҳат маъносидадир. Чунки, мазкур намоз истироҳат ҳисобланади, ҳар тўрт ракъатни ўқиб бўлгандан кейин истироҳат олинади.
Бу таърифни ўқиган одам бедор бўлиб ўқилган намоз қанақасига роҳат бўлиши мумкин? деб ўйлайди. Ҳар тўрт ракатда истироҳат олинади, деганда бир оз муддат нафасни ростлаб, дам олинади. Лекин умумий маънода одам уйқудан қоляпти-ку, деган фикрга келиши мумкин.
Ана шу кайфиятдаги одам таровеҳ намозига қатнашса, хатмул Қуръонни тинглаб кўнгли юмшаса, томирларида оқаётган қонига ажиб бир оҳанг қўшилиб оқа бошлаганини сезса ҳақиқий роҳат-фароғатни қалбан ҳис қилса, ана ўшанда бу таърифнинг тўғри эканига амин бўлади.
Бугун пойтахтимиздаги “Новза” жоме масжидида айнан шу мавзуда суҳбат бўлди.
Бисмиллаҳир Роҳманир Роҳийм
Ҳасан Басрий раҳимаҳуллоҳ бир беморни кўргани келсалар, у тузалиб кетган экан. Шунда ўша кишига: "Аллоҳ сени ёд этибди, сен ҳам у зотни ёд этгин. Аллоҳ сени дарддан фориғ қилибди, у Зотга шукр қилгин. Билиб қўй, дарду балолар Маликул-Карим Аллоҳнинг савалайдиган қамчисидир. Бемор одам касалдан кейин ё чопқир отдек, ё кўп қоқиладиган асов эшакдек бўлади".