Юртимиз бозорлари ва дўконларининг пештахталари турли-туман ноз-неъматларга тўла. Хоҳласак хорижда, хоҳласак ўзимизда етиштирилган ва ишлаб чиқарилган маҳсулотларни харид қиламиз.
Хорижий мамлакатларда маҳсулотларни сохта йўл билан тайёрлаб сотувга чиқарувчи ширкатлар йўқ эмас. Айрим нобакор тадбиркорлар бойлик орттириш мақсадида озиқ-овқат маҳсулотларини сохталаштириш йўли билан маҳсулотни аслига ўхшатиб, чиройли қоғозларга ўраб сотиш ҳоллари кундалик ҳаётимизда учраб турибди.
Пишлоқ ўрнига унга ўхшаш нарсани, қаймоқ ўрнига соусни, апельсин шарбати ўрнига унинг мазасини берувчи ичимликни тайёрлашганини балки эшитгандирсиз. Мутахассислар буни қандай аниқлаш мумкинлиги, маҳсулотларнинг қайсилари ҳақиқий эканлигини, сохталарини қандай йўл билан тайёрланганини аниқлаш устида муайян иш олиб бордилар.
Асалнинг табиийлигини бир неча хил услубда аниқлаш мумкин:
Сохта асалдан куйдирилган шакар мазаси келиб туради.
Уни музлатгичда сақлашни тавсия этишади. (Табиийсига бу шарт эмас.).
Уйингизда кимёвий қора қалам бўлса, унинг ёзадиган учини асалга киргазинг. Агар маҳсулот кўкариб кетса, бу унга сув ёки шакар шарбати қўшилганини билдиради.
Асални сохталаштириш учун унга крахмал, янчилган соя дарахти уни ёки шарбат қўшишади.
Сохта қаймоқ маҳсулотининг ҳақиқий қаймоқдан фарқи унга жонивор ёғининг ўрнига ўсимлик ёғи қўшилган бўлади, сут оқсили соя дарахти оқсили билан алмаштирилган бўлади.
Агар сиз бир қошиқ қаймоқни қайноқ сувга солсангиз, у бутунлай аралашиб кетади. Сохта қаймоқ бундай ҳолатда аралашмай, қайноқ сув солинган идиш тагига чўкади.
Келаётган даромадни кўпайтириш мақсадида нопок ишлаб чиқарувчилар сутга пальма ёғи, меламин, сода ёки крахмал аралаштиришади.
Сохталаштирилган сутни харид қилмасликнинг биргина тўғри йўли— ишончли қўллардан, синалган сотувчилардан сотиб олишдир.
Қизил икрани сохталаштириб, айрим кишилар жуда катта бойлик орттиришади. Уни бўяшади ёки сув ўтларидан тайёрлашади. Табиий икра бармоқлар орасида эзилганда ёрилиб кетади ва бироз тахир мазали бўлади, сохтаси бундай ҳолатда эзилиб, шаклини ўзгартиради. Табиий икрада унинг доналари бутун, тагидаги суюқлик жуда оз ҳолатда бўлади.
Таажжубланарли, лекин факт. Италия мафиячилари сохталаштирилган зайтун ёғидан оладиган даромадлари наркотрафика фойдалари билан рақобатлашади. Унинг нопок ишлаб чиқарувчилари унга ёки бошқа нарса аралаштиришади ёки энг арзон ёғлардан қўшишади. Зайтун ёғининг ҳақиқийлигини унинг нархи қимматлигидан билса бўлади.
Кичкина эксперимент: пахтадан пилик ўраб, зайтун ёғига ботириб олиб, уни ёқилади. Агар олов яллиғи тиниқ ва қурумсиз бўлса, демак шишадаги ёғ шубҳасиз, зайтун ёғидир. Сохта ёғ қора рангда тутаб, чирсиллаб ёнади.
Манба: marketium.ru
Жалолиддин Нуриддинов тайёрлади
Холид ибн Валид розияллоҳу анҳу ёшлари ўтиб, кексайиб қолган чоғларида Мусҳафи шарифни олиб, йиғлаб туриб шундай дер эдилар: “Жиҳодлар билан овора бўлиб сени ўқий олмай қолдик”.
Бу қандайин гўзал узр! Хўш, биз ўзимизни нима деб оқлаймиз?! Холид ибн Валид розияллоҳу анҳу шундайин гап айтдилар, аммо биз нима деймиз?! Қиёмат кунида “Қуръони карим ўқишдан сени нима чалғитди?!” – деб сўралсак, нима деб жавоб берамиз?! Токи у бизни зараримизга эмас, фойдамизга ҳужжат бўлиши учун кўксимизга босиб, кечаю кундуз тиловат қилиб бормаймизми?! Ахир Пайғамбаримиз соллаллоҳу алайҳи васаллам: “Аллоҳ таолонинг зикрини лозим тут, Қуръони карим тиловатида маҳкам бўл. Чунки бу сенинг осмондаги руҳинг, ердаги зикрингдир” [1], деганлар.
Қурони карим оятларини тадаббур қилмасдан, маънолари ҳақида фикр юритмаган ҳолда, ҳеч қандай тушунчасиз кўп тиловат қилиш асосий мақсад эмас. Агар инсон бир неча оятни тадаббур қилса, тафсир китобларига мурожаат этса ёки тафсир дарсларига қатнашса, маъноларни ўзлаштирса ва уларга амал қилса, бу иши ўша инсон учун улкан яхшилик, хайр-барака бўлади.
Имом Ғаззолий ҳазратлари бундай дейдилар: “Қуръон сиз сўрашингиз мумкин бўлган ва у сизнинг сўровларингизга жавоб бера оладиган тирик Расулдир. Сиз унга қулоқ солсангиз, у сизни қондиради”.
Қалблари иймон нури ила қоришиб кетган зотлар учун, албатта, Қуръонда шифо бордир. Яна Қуръони каримда саросима, шайтоний васвасалар, нафсу ҳавога эргашишдан сақловчи шифо бор. Қуръон ўқиган пайтимизда бизни фаришталар қуршаб олади ва улар ҳам бизга қўшилиб Раҳмон бўлган Зотнинг оятларига қулоқ тутади. Само фаришталари туни билан Қуръонга қоим бўладиган ер фаришталарига яқинлашадилар. Энди айтинг-чи, одамлар ухлаётган пайтда, тун қоронғусида биз Қуръон тиловат қиляпмизми?! Еру осмонлар Робби бизга қулоқ соладиган даражада оятларини тиловат қиляпмизми?!
Аллоҳ таолонинг шифо оятлари қуйидагилардир:
«...Ва мўмин қавмларнинг кўнгилларига шифо берадир» (Тавба сураси, 14-оят).
«Эй одамлар! Сизга ўз Раббингиздан мавъиза, кўксингиздаги нарсага шифо, мўминларга ҳидоят ва раҳмат келди» (Юнус сураси, 57-оят).
«Биз Қуръонни мўминлар учун шифо ва раҳмат ўлароқ нозил қилурмиз...» (Исро сураси, 82-оят).
«...У иймон келтирганлар учун ҳидоят ва шифодир...» (Фуссилат сураси, 44-оят).
«...Унда (асалда) одамлар учун шифо бордир...» (Наҳл сураси, 69-оят).
«Бемор бўлганимда менга шифо берадиган ҳам Унинг Ўзи» (Шуаро сураси, 80-оят).
Қуръони каримни тиловат қилиш, эшитиш, амал қилиш ва ҳар бир ишда ундаги ҳукмларга таяниб иш кўришдан четлашманг!
Ҳассон Шамсий Пошонинг
“Жаннат бўстонидаги оилавий оқшомлар” номли китобидан
Ғиёсиддин Ҳабибуллоҳ, Илҳом Оҳунд, Абдулбосит Абдулвоҳид таржимаси.
[1] Имом Аҳмад ривояти.