Сайт тест ҳолатида ишламоқда!
30 Декабр, 2025   |   10 Ражаб, 1447

Тошкент шаҳри
Бомдод
06:23
Қуёш
07:49
Пешин
12:31
Аср
15:22
Шом
17:07
Хуфтон
18:26
Bismillah
30 Декабр, 2025, 10 Ражаб, 1447
Мақолалар

Энг бой камбағал оила

20.12.2024   13517   4 min.
Энг бой камбағал оила

Бисмиллаҳир Роҳманир Роҳийм

Ассалому алайкум ва раҳматуллоҳи ва баракатуҳу

Баъзилар қашшоқ оила ёки фақир жамиятда ҳаёт кечиради. Бундай синовли вазиятда она – фарзандларига қамбағалликни енгишга ва қашшоқликдан ҳам устун турадиган бой қадриятлар борлигини ўргатиши лозим. Яъни камбағалликда яшаётган фарзандлар онанинг гўзал тарбияси сабабли ўзларини асло камбағал деб билмасликлари лозим.

Сизларга сўзлаб берадиган ҳикоям ҳам ўз қизини “Қизалоғим, сен бойсан” деб гўзал тарбиялаган она ҳақида бўлади.

Ушбу ҳикояни жажжи қизалоқ улғайганида сўзлаб берган.

Ёшлигимда қашшоқликда яшаганимизга қарамасдан онам мени “Қизим, биз боймиз” деб катта қилдилар. Камбағал оилада яшашимизни каттароқ синфга ўтганимда билганман.

Онам ҳамиша кийимларимни покиза, озода қилиб қўярди. Кечалари кийимларимни тикарди. Кийимимда ямоқлар жуда кўп бўларди. Ҳар куни эрталаб сочларимни тарарди. Оёқ кийимларини ҳам тозаларди. Онамнинг ғамхўрлиги сабабли мен ҳеч қачон ўзимни камбағал оиланинг фарзанди деб ҳисобламасдим.

Кунларнинг бирида мактабдаги дарсларим тугаганидан сўнг икки синфдошим: “Сен камбағалсан” деб мени мазах қилишди. Уларнинг айтган сўзлари менга оғир ботди, қаттиқ хафа бўлдим.

Уйга йиғлаб бордим. Уйимга яхшилаб разм солдим, уйимиз жуда эски ва таъмирсиз эди. Кўп жойларни онам ўз қўллари билан таъмирлаб, бўяб қўйганди. Музлатгич ҳам бўм-бўш эди. Онам мактбдан қайтганимдан бери мени кузатиб турган экан.

Музлатгичда ейишга егулик ҳам йўқ эди. Стол устида онам менга тайёрлаб қўйган 3-4 бўлак нон ҳам 4-5 кунлик эди. “Бу нимаси? Наҳотки мен камбағал эканимизни билмаган бўлсам. Биз ҳақиқатдан ҳам қашшоқ эканмиз”.

Онамнинг оёқларига ёпишиб олиб: “Онажон биз камбағалмизми?” деб сўрадим. Мен ўзимча онам мени алдашга уриниб, мени юпатса керак деб ўйлагандим. Аммо онам менга хотиржам қараб: “Камбағал? Биз камбағал эканмизми?! Йўқ, жонгинам биз асло камбағал эмасмиз”, деди.

Онам ошхонанинг пардасини кўтариб: “Тинч ўйнаб ўтирган укаларинг ва синглингга бир қара. Уларнинг кулишини ва мазза қилиб ўйнашаётганини, соғ-саломат эканини кўряпсанми? Бу нарса бошқаларнинг уйида йўқ”, деди-да, югуриб бориб қўлида бир сурат олиб келиб, менга кўрсатди: “Шу расмни эслайсанми? Ёдингдами, барчамиз бир дастурхон атрофида тушлик қилгандик. Стол устидаги ловия ва нонни кўряпсанми? Расмга чиройли табассум қилиб тушган эканмиз”, деди.

Кейин онам музлатгични очиб: “Озгина бўлса ҳам ейишга ловиямиз бор. Айримларнинг уйида шу ҳам йўқ”, деди.

Ҳа, агар қизалоғим бизнинг пулимиз йўқ, шунинг учун биз камбағалмиз демоқчи бўлсанг, тўғри пулимиз кам бўлиши мумкин, аммо бизда бошқаларда йўқ кўп нарсаларимиз бор. Айримлар биз каби бахтли табассум қила олмаслиги мумкин. Биз бахтлимиз.

Бошқаларнинг бойлиги бўлса ҳам, соғлиғи бўлмаслиги мумкин. Биз эса соғ-саломатмиз.

Ўзгаларнинг пули кўп бўлиши мумкин, лекин оила аъзолари бир-бирига аҳил бўлмаслиги ва биз каби бир-бирини қаттиқ яхши кўрмаслиги мумкин. Шундай экан, асло хавотир олма қизалоғим, биз ҳақиқатдан ҳам боймиз. Бизда жуда кўп бойликлар бор”.

Онам мени шу тариқа кўнглимни кўтарарди. Ҳаётда енгилмасликка ўргатарди. Онам ҳамиша қорнимни тўйғизиш билан бирга, менга руҳий озуқа ҳам берарди.

Фарзандларимизнинг юзи ҳамиша умид табассумидан порлаб турсин. Уларнинг қалблари асло камбағалликдан ўксимасин. Дилбандларимизга Аллоҳ бизга жуда кўплаб неъматларини беминнат берганини ўргатайлик. Зеро, Роббимизнинг карами кенг Зотдир. У Ўзи хоҳлаган бандасининг қалбини ва ризқини кенг қилиб қўяди.

МАҚОЛАНИНГ ВИДЕОЛАВҲА ШАКЛИ

Даврон НУРМУҲАММАД

Мақолалар
Бошқа мақолалар
Мақолалар

Улар фажр аҳлидир

03.09.2025   5789   5 min.
Улар фажр аҳлидир

Бисмиллаҳир Роҳманир Роҳийм

Бир жамоа борки, Аллоҳ таоло уларни Ўз тавфиқи ила қўллаган ва уларни дунёнинг ўзидаёқ иззат-икром қилган. Уларнинг юзлари нурли, пешоналари ялтираган ва вақтлари баракалидир. Сиз ҳам ана ўша жамоанинг бир аъзоси бўлинг ва Аллоҳга кўп ҳамд айтинг. Аллоҳдан сизни ҳам ўша жамоанинг бир вакилига айлантиришини сўраб дуою илтижолар қилинг.

Улар фажр аҳлидир... Улар бомдод намозини масжидда жамоат билан адо этишга иштиёқлари баланд бўлганлардир. Уларнинг тонг-саҳарлаб қиладиган амаллари қандай ҳам гўзал! Уларга фаришталар гувоҳ бўлади. Бомдодни жамоат билан ўқиган киши гўё туннинг барини ибодат билан ўтказган ҳисобидадир. Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам: “Ким хуфтонни жамоат билан ўқиса, тунниг ярмида ибодат қилгандай бўлади. Бомдодни ҳам жамоат билан адо этса, туннинг барини ибодат билан ўтказган кабидир”[1], деганлар. 

Бу ишга шошилиш, ҳаракатда бўлиш жаннат сари етак­лайди. Бомдоддан кейинги вақтга барака ёғилади. Набий алайҳиссалом: “Ё Аллоҳ! Умматимнинг саҳарги вақтига барака бер”[2], дея дуо қилганлар.

Фажр аҳли – улар Аллоҳ томон чорлаётган жарчининг: “Намозга келинг... Нажотга келинг...” деган чақириғига “Лаб­бай” деяётган кишилардир. “Намоз уйқудан яхшироқдир...” деган иборани эшитганлари замон ҳушёр тортган ва бандалик ҳиссини англаб етганларга Аллоҳнинг саломи бўлсин! Пайғамбаримиз соллаллоҳу алайҳи васаллам: “Қоронғу пайтлари масжид томон юриб борадиган кишиларга қиёмат кунидаги мукаммал нурнинг хушхабарини беринглар”[3], деганлар.

Эй фажр аҳли! Улкан ажр ила мусобақада ўзиб кетдингиз. Дунё матоҳларига, нафсига эргашганларга ҳавас кўзи билан боқманг. Чунки уларда ҳавас қилинадиган нарсанинг ўзи йўқ. Ундан кўра сизларга бериладиган Аллоҳнинг фазли ва раҳматидан суюнинглар, хурсанд бўлинглар.

Эй фажр аҳли! Жаннатда Аллоҳнинг жамолини кўриш бахти муборак бўлсин! Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам айтадилар: “Яқинда сизлар шу ойни кўрганларингиз каби Роббингизни тиқилинчсиз кўрасизлар. Қуёш чиқишидан олдинги ва ботганидан кейинги намозни қўлдан бой бермасликни уддалай олсангиз, шундай қилинглар!” дедилар. Кейин эса: “Қуёш чиқишидан илгари ва ботишидан аввал Роббингизга ҳамд билан (Унга) тасбеҳ айтинг (намоз ўқинг)!..»[4] оятини ўқидилар[5].

Эй фажр аҳли! Одамлар мол-дунё, хотинлар билан чалғиганда, сиз вақтда барака, тетиклик ҳамда жаннат мукофоти ила уйга қайтишга рози бўласизми?!

Пайғамбаримиз алайҳиссалом: “Қуёш чиқиши ва ботишидан аввал намоз ўқиган киши ҳеч қачон жаҳаннамга кирмайди”[6], деганлар. Бу ҳадисда айтилган вақтлардаги намоз бомдод ва асрдир.

Эй фажр аҳли! Сизлар Аллоҳнинг ҳифзу ҳимоясидасиз. Жонларингиз хуш, жасадларингиз бардам... Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам айтадилар: “Ким бомдод намозини ўқиса, у Аллоҳнинг ҳимоясидадир”[7].

Бошқа бир ҳадисда эса ушбу маънолар мужассам: “Ким ғафлат уйқусида бўлса, шайтон унинг гарданига учта тугун тугади ва ҳар бир тугунга: “Ҳали тун узоқ, ётавер!” дея дам уради. Киши уйқудан турса ва Аллоҳни ёдга олса, битта тугун ечилади. Таҳорат олганида яна битта тугун ечилади. Намоз ўқиса, охирги тугун ҳам ечилади. Кейин бояги одам тетик бўлиб қолади. Тугунлар ечилмай шу ҳолда қолса, одам тубан бўлиб, дангасага айланади”[8].

Фажр аҳлининг сафига қўшилинг! Аллоҳнинг зиммасида бўласиз. Яхши кишилар дафтарига номингиз битиб қў­йилади. Саодатни қўлга киритасиз ва мунофиқликдан омонда бўласиз. Пайғамбаримиз соллаллоҳу алайҳи васаллам: “Мунофиқ кимсаларга хуфтон ва бомдоддан-да оғирроқ намоз йўқ. Агар улар бу намозлар ўз ичига нималарни яширганини билишганида эди, эмаклаб бўлса ҳам келишган бўлишарди”[9],  деганлар.


Ҳассон Шамсий Пошонинг
“Жаннат бўстонидаги оилавий оқшомлар” номли китобидан
Ғиёсиддин Ҳабибуллоҳ, Илҳом Оҳунд, Абдулбосит Абдулвоҳид таржимаси.


[1]  Имом Муслим ривояти.
[2]  Имом Аҳмад, Имом Абу Довуд, Имом Термизий ва Ибн Можа ривояти.
[3]  Имом Термизий ва Имом Абу Довуд ривояти.
[4]  Тоҳо сураси, 130-оят.
[5]  Имом Бухорий ва Имом Муслим ривояти.
[6]  Имом Муслим ривояти.
[7]  Имом Муслим ривояти.
[8]  Муттафақун алайҳ.
[9]  Имом Бухорий ва Имом Муслим ривояти.

 

 

Мақолалар