21 Июл, 2025, 26 Муҳаррам, 1447
21 Июл, 2025, 26 Муҳаррам, 1447
Ehson arab tilida “yaxshilik qilish, ezgulik ko‘rsatish, go‘zal muomala qilish” degan ma’nolarni anglatadi. Shar’iy istilohda esa, ehson – Allohga chin ixlos bilan bandalik qilish va odamlarga yaxshilik bilan munosabatda bo‘lishdir.
Payg‘ambarimiz Muhammad sollallohu alayhi va sallam ehsonni quyidagicha ta’riflaganlar: «Ehson – Allohga xuddi Uni ko‘rib turgandek ibodat qilishdir. Agar sen Uni ko‘rmasang ham, U seni albatta ko‘rib turibdi» (Imom Muslim rivoyati).
Qur’oni karimda Alloh taolo ehson qiluvchilarni sevishini bir necha bor ta’kidlagan:
«Alloh yaxshilik (ehson) qiluvchilarni sevad» (Oli Imron surasi, 134-oyat).
Bu oyat shuni ko‘rsatadiki, Alloh taoloning muhabbatiga erishish uchun banda ehson ahlidan bo‘lishi lozim.
Ehson gunohlarni yuvadi. Payg‘ambarimiz sollallohu alayhi va sallam aytganlar: «Albatta, yaxshilik (ehson) gunohlarni yuvadi, xuddi suv olovni o‘chirgani kabi» (Imom Termiziy rivoyati).
Bu hadisdan ko‘rinib turibdiki, inson qilgan ehsoni orqali gunohlaridan poklanish imkoniga ega bo‘ladi.
Ehson faqat sadaqa yoki moddiy yordam bilan cheklanmaydi. Qur’on va hadislar asosida quyidagi asosiy ehson turlarini sanab o‘tish mumkin:
1. Ibodatda ehson:
Bu – Allohga xuddi Uni ko‘rib turgandek ixlos bilan ibodat qilishdir. Rasululloh sollallohu alayhi va sallamning ta’riflariga ko‘ra, ehsonning eng oliy darajasi shudir.
2. Odamlarga yaxshilik:
Payg‘ambarimiz sollallohu alayhi va sallam aytdilar: «Sizlarning eng yaxshilaringiz – odamlarga foydasi tegadiganlaringizdir» (Imom Tabaroniy rivoyati).
Bunga kambag‘allarga yordam berish, yetimlarni boqish, kasallarga hamdard bo‘lish kabi barcha ezgu ishlar kiradi.
3. Hayvonlarga yaxshilik:
Payg‘ambarimiz sollallohu alayhi va sallam bir jonzotga ham yaxshilik qilish ehson ekanligini ta’kidlaganlar: «Kim bir chanqagan hayvonga suv ichirsa, Alloh uning gunohlarini kechiradi» (Imom Buxoriy va Muslim rivoyati).
4. Ota-onaga ehson:
Qur’oni karimda ota-onaga yaxshilik qilish buyurilgan:
«Ota-onalarga yaxshilik qiling…» (Baqara surasi, 83-oyat).
Ota-onaga g‘amxo‘rlik qilish, ularning duosini olish – ehsonning eng muhim ko‘rinishlaridan biridir.
Xulosa qilganda, ehson – musulmonning iymonini mukammal qiladigan va Allohning muhabbatiga erishtiradigan fazilatdir. Qur’onda va hadisda ehsonning oliy qadriyat ekanligi ta’kidlangan. Kim bu fazilatni o‘zida shakllantirsa, Alloh taoloning rahmati va jannatiga musharraf bo‘ladi.
Alloh barchamizga ehson ahlidan bo‘lishimizni nasib etsin!
Sulaymon FAYZULLAEV,
Toshketn Islom instituti 4-kurs talabasi.
Хабарингиз бор, 2025 йил ҳажга борган юртдошларимиз Арафот водийсида муҳтарам Президентимизга Қурбон ҳайити табригини йўллаб, юртга қайтгач ҳар бир ҳожи «Янги Ўзбекистоннинг тинчлик ва маънавият тарғиботчилари» деган эзгу ташаббусни бир овоздан олға сурган эдилар.
Ана шу эзгу ташаббус бугун амалга кўчиб, ҳожилар, имом-хатиблар, маҳалла фаоллари билан биргаликда хонадонларга, оилаларга кириб боряпти.
Бугун, 10 июль куни Ўзбекистон мусулмонлари идораси Хоразм вилояти вакили Хайрулла домла Абдуллаев бошчилигида туман бош имом-хатиблари, ҳожилар, отинойилар ва маҳалла фаоллари иштирокида Хонқа туманидаги «Сайид ота» жоме масжидида сайёр йиғилиш бўлиб ўтди.
Тадбирдан сўнг Хайрулла домла Абдуллаев ҳудуддаги бемор ва ногиронлиги бор оилалар ҳолидан хабар олиб, моддий кўмаклар кўрсатди ҳамда ҳақларига хайрли дуолар қилди.
Ишчи гуруҳ аъзолари ҳамда имом-хатиблар, вакиллик ходимлари, туман бош имом-хатиблари ва отинойилари, шунингдек, “Ҳаж – 2025” зиёратчилари, маҳалла раислари иштирокида тумандаги маҳаллаларга ташриф буюрдилар.
Маҳалладаги оилаларга кирилиб, эҳтиёжманд, боқувчисини йўқотган, кам таъминланган, ногиронлиги бор оилалар ҳолидан хабар олинди. Шунингдек, эр-хотин, ака-ука, ота-бола, қайнона-келин, ўртасидаги келишмовчилик ва жанжаллар сабабли нотинч бўлиб турган оилалар ўрганилиб, уларга насиҳат қилинди. Ажрим ёқасида турган ёшлар яраштирилди, спиртли ичимликка ружу қўйган кишилар билан якка тартибда суҳбатлар ўтказилиб, уларга йўл-йўриқлар кўрсатилди, тавсиялар берилди.
Шунингдек, адашиб ақидаси бузуқ кимсалар тузоғига тушиб қолган фуқаролар билан ҳам суҳбатлар ўтказилиб, уларга исломнинг соф таълимоти ҳақида маълумотлар берилди.
Шундан сўнг ушбу сайёр учрашувда иштирок этган диний соҳа ходимлари билан таҳлилий йиғилиш ташкил қилинди. Унда тумандаги маҳаллаларда ўрганилган муаммолар, диний соҳадаги ютуқ ҳамда камчиликлар муҳокама қилиниб, ижрога йўналтирилди. Ўтказилган таҳлилий йиғилишда масжиднинг ҳужжат юритиш ва ободончилик бўйича ҳамда аҳолининг турли қатламларидан ўрганилган камчилик ва муаммолар ҳамкор ташкилотлар билан биргаликда ижрога йўналтириш чоралари муҳокама қилинди. Шунинг билан бир қаторда, диний соҳа ходимларига раҳбарлар томонидан аҳоли билан янада яқинроқ ишлаш, соҳанинг ривожини янада такомиллаштириш ҳамда жойларда диний вазиятни янада соғломлаштириш ва шу каби долзарб йўналишлар бўйича керакли кўрсатма ҳамда топшириқлар берилди.
Мазкур тадбирлардан сўнг Аллоҳдан юртимиз тинчлиги, осмонимиз мусаффолиги, юртбошимизнинг олиб бораётган ишларига зафарлар сўраган ҳолда хайрли дуолар қилинди.
Хоразм вилояти вакиллиги
Матбуот хизмати
Иймон 
Намоз 
Рўза 
Закот 
Ҳаж 
Қуръон 
Ислом сабоқлари 
Aлоқа 