05 Июн, 2025, 9 Зулҳижжа, 1446
05 Июн, 2025, 9 Зулҳижжа, 1446
1. Метаболизмни яхшилаш
Рўза тутиш давомида организм қондаги шакар ва инсулин даражасини назорат қилишни ўрганади. Тадқиқотлар шуни кўрсатадики, рўза тутиш инсулин сезгирлигини ошириб, 2-хил диабет хавфини камайтиради.
2. Қон босимини пасайтириш
Рўза тутиш давомида организмдаги натрий (туз) микдори камайиб, қон босими пасайиши мумкин. Бу юрак-қон томир касалликлари хавфини камайтиради.
3. Вазнни камайтириш
Рўза тутиш ортиқча вазнни камайтириш учун самарали усулдир. Организм саҳар ва ифтор оралиғида ёнчи моддаларни ишлатиб, ёғларни эритишни бошлайди.
4. Қондаги холестеринни камайтириш
Рўза тутиш давомида “яхши” холестерин (HDL) кўпайиб, “ёмон” холестерин (LDL) камаяди. Бу юрак-қон томир тизимини яхшилашга ёрдам беради.
5. Ички органларни тозалаш
Рўза тутиш давомида организм аутофагия (жисман ҳужайраларни тозалаш) жараёнини бошлайди. Бу жараён ортиқча токсинлардан халос бўлиш ва ички органларнинг иш фаолиятини яхшилашга ёрдам беради.
6. Мия фаолиятини яхшилаш
Рўза тутиш миянинг нейропластик (ўзгартириш) қобилиятини оширади. Бу эса хотира, ўрганиш ва фикрлаш қобилиятини яхшилашга ёрдам беради.
7. Иммунитетни кучлантириш
Рўза тутиш давомида организм янги иммун ҳужайраларни ишлаб чиқаради. Бу эса иммунитет тизимини кучлантириб, касалликларга қарши курашиш қобилиятини оширади.
8. Руҳий тинчлик ва стрессни камайтириш
Рўза тутиш давомида организмда эндорфин (бахт гормони) кўпайиб, стресс ва ташвишни камайтиради. Бу эса руҳий тинчлик ва хотиржамликка олиб келади.
Илмий тадқиқотларга асосланган хулоса
Рамазон ойида рўза тутиш нафақат ибодат, балки соғлом турмуш тарзини сақлаш учун хам ажойиб имкониятдир. Тиббий жиҳатдан рўза тутиш организмни тозалаш, метаболизмни яхшилаш ва турли касалликларнинг олдини олишда муҳим аҳамиятга эга.
Аммо, рўза тутишда мувозанатни сақлаш муҳим. Саҳар ва ифторда соғлом ва баландланган овқатланиш, сувни етарли микдорда ичиш ва танани ортиқча чарчатмаслик керак.
Cавол: Мен ҳар йили қурбонлик қилар эдим, бу йил ҳам қурбонлик қилишни ният қилган эдим. Аммо бу йил муборак ҳаж ибодатини адо қилиш насиб қилиб ҳаж қилиш учун кетаяпман. Шу ҳолатда қурбонлигимни қандай адо қиламан?
Жавоб: Бисмиллаҳир Роҳманир Роҳийм.
Аллоҳ таоло сафарингизни Ўзи осон қилсин. Қурбонлик вожиб бўлиши учун киши муқим бўлиши керак, сафарда юрган мусофирларга қурбонлик қилиш вожиб бўлмайди.
Мусофир киши қурбонлик қилинадиган кунлар ўтиб кетишидан аввал муқим бўлиб қолса, бу ҳолатда унга қурбонлик қилиш вожиб бўлади.
Зиммасига қурбонлик қилиш вожиб бўлган бой киши қурбонлик қилиш мақсадида қўй сотиб олиб қурбонлик қилинадиган кунлар келишидан аввал сафарга чиқиб кетса, унинг зиммасидан қурбонлик соқит бўлади. Аммо бойлиги нисобга етмаган ва шу сабабли унга қурбонлик қилиш вожиб бўлмаган киши қурбонлик қилиш мақсадида қўй сотиб олса, қурбонлик қилиш учун қўй сотиб олиш билан қурбонлик қилишни назр қилган ҳисобланади ва бундай киши қурбонлик қилинадиган кунлари сафарга чиқса ҳам унинг зиммасидан қурбонлик соқит бўлмайди. Номидан қурбонлигини сўйиш учун бирор кишини вакил қилиб тайинлайди (Фатавои Ҳиндия).
Демак, агар сизни нисоб миқдорида молингиз бўлиб сизга қурбонлик қилиш вожиб бўлган бўлса ва ҳох қурбонлик қилиш учун қўй сотиб олган бўлсангиз ҳам ёки сотиб олмаган бўлсангиз ҳам бу кунларда сафарда бўлганингиз сабаб сиздан қурбонлик соқит бўлади.
Агар сизни нисобга етган молингиз бўлмаса ва сизга қурбонлик қилиш вожиб бўлмаган бўлса, қурбонлик қилиш учун қўй ҳам сотиб олмаган бўлсангиз сизга қурбонлик вожиб эмас. Лекин қурбонлик қилиш учун қўй сотиб олган бўлсангиз номингиздан қурбонлигингизни сўйиш учун бирор кишини вакил қиласиз.
Бу ўринда яна бир жиҳатга эътибор қаратишингиз лозим. Агар ҳаж сафарида муқимлик ҳолатини топсангиз яъни Маккада унга борганингиздан бошлаб Минога чиқадиган кунингизгача ёки Минодан қайтганингиздан кейин 15 кун турсангиз қурбонлик вожиб бўлади. Уни ўша ерда ёки вакил орқали ўз уйингизда сўйдиришингиз вожиб бўлади.
Яна шуни таъкидлаймизки, мазкур қурбонлик ва ҳаждаги жонлиқ сўйиш масалалари бошқа-бошқа масалалардир. Валлоҳу аълам.
Ўзбекистон мусулмонлари идораси
Фатво маркази.
Иймон 
Намоз 
Рўза 
Закот 
Ҳаж 
Қуръон 
Ислом сабоқлари 
Aлоқа 