Имом Абу Мансур Мотуридий таваллудининг 1155 йиллигини нишонлашга оид Ўзбекистон Республикаси Президентининг Қарори юртимизда илмий-маърифий меросга, хусусан, исломий илмларнинг ривожига улкан ҳисса қўшган алломаларга бўлган эътиборнинг ёрқин намунасидир. Бу қарор нафақат Имом Мотуридий ибратли ҳаёт йўли ва мотуридийлик таълимотини кенг ёйиш, балки диний бағрикенглик, мўътадиллик ва маърифатга асосланган жамиятни шакллантиришда улкан аҳамият касб этади.
Қарор чора-тадбирлар дастурида назарда тутилган амалий ишлар доирасида алломанинг туғилиб, ижод қилган ва мангу қўним топган Самарқандда ўтказиладиган “Мотуридийлик – бағрикенглик, мўътадиллик ва маърифат таълимоти” мавзусидаги халқаро ҳамда “Мотуридийлик таълимоти ва ҳозирги замон” мавзусидаги республика илмий-амалий конференцияси, илмий мақолалар танлови, алломанинг нодир қўлёзма ва нашр нусхалари, китоблари кўргазмаси, Абу Мансур Мотуридий мажмуасини қайта таъмирлаш ва ободонлаштириш Давлатимиз раҳбарининг буюк алломаларга муносиб эътибор қаратаётгани, Ислом цивилизациясининг жаҳон илм-фанидаги ўрнини янада мустаҳкамлашга интилаётганини яққол намоён этади.
Шунингдек, хорижлик тадқиқотчилар ўртасида мотуридийлик таълимоти бўйича, имом-хатиблар ҳамда диний таълим муассасалари талабалари ўртасида “Мотуридийлик таълимоти билимдони” танловини ўтказиш, маданий-маърифий учрашув ва семинар-тренинглар, давра суҳбатлари ташкил этиш, юбилейга бағишланган эсдалик сувенирларини муомалага чиқариш, хорижий мамлакатларда сақланаётган ноёб қўлёзма асарлар ва бошқа маданий бойликларнинг нусхаларини Ўзбекистонга олиб келиш, бадиий-публицистик фильм, медиамаҳсулотлар, аудиовизуал асарлар яратиш, уларни маҳаллий ва хорижий оммавий ахборот воситаларида эълон қилиш, интернет тармоғи ва ижтимоий тармоқларда кенг тарғиб қилиш Имом Мотуридийнинг бой илмий меросини чуқур ўрганиш ва унинг таълимотини кенг оммага етказишда муҳим қадам бўлади, албатта.
Айниқса, Имом Мотуридийнинг “Таъвилот ал-Қуръон” ва “Китоб ат-тавҳид” асарлари ва мотуридийлик таълимотига оид манбаларнинг ўзбек ва хорижий тиллардаги илмий-изоҳли академик таржималарини нашр этиш, олимнинг меросига оид илмий-тадқиқотларни қўллаб-қувватлаш келажак авлод учун катта манба бўлиб хизмат қилади, инша Аллоҳ.
Мотуридийлик таълимотининг асосий тамойилларидан ҳисобланган мўътадиллик ва бағрикенглик бугунги дунё тинчлиги, бирдамлигини таъминлашда жуда муҳим. Шу нуқтаи назардан, мазкур қарор халқаро майдонда ҳам Ўзбекистоннинг маърифат ва илмга бўлган эътиборини, диний бағрикенглик ва ҳамжиҳатликни тарғиб этишга қаратилган саъй-ҳаракатларини янада кучайтиради.
Хулоса қилиб айтганда, Қарор Имом Мотуридий меросини асраб-авайлаш ва унинг таълимотини кенг тарғиб қилиш, шу билан бирга, ёшларни Ватанга муҳаббат руҳида тарбиялаш ҳамда миллий ва умуминсоний қадриятларни мустаҳкамлашга улкан ҳисса қўшади.
Муҳаммадолим Муҳаммадсиддиқов,
Ўзбекистон мусулмонлари идораси раиси ўринбосари,
профессор
Оталари уларга биринчи мактубни юборди. Лекин улар уни ўқиш учун очмадилар, балки ҳар бирлари мактубни пешоналарига суртиб: “Бу буюк ҳабибимиздандир”, дедилар. Ушбу хатнинг кўринишига назар қилиб, уни чиройли қутига солиб қўйишди. Болалар бошқа пайтларда мактубнинг чангини артиш учун олишар ва яна жойига қўйиб қўйишарди. Оталари оиласига юборган ҳамма хатларни шундай қилишди.
Йиллар ўтди. Ота уйга қайтди. Лекин улардан биргина фарзанд қолганди. Ота ундан сўради:
– Онанг қаерда?
Ўғил деди:
– Улар қаттиқ касал бўлдилар. Бизда онамни даволаш учун маблағ топилмади ва вафот этдилар.
Ота деди:
– Биринчи мактубимни очмадингизми?! Мен сизларга катта маблағ юборган эдим-ку!
Ўғил деди:
– Йўқ!
Ота яна сўради:
– Уканг қаерда?
Ўғил деди:
– Сиз унинг баъзи ўртоқларини танирдингиз. Онамнинг ўлимидан кейин унга насиҳат қиладиган ва уни тўғри йўлга соладиган кимса топилмади. У дўстлари билан кетди.
Ота ҳайратланиб деди:
– Нима учун?! Ёмон ўртоқларини тарк қилиб, менинг олдимга келишини ёзган мактубимни ўқимадингизми?
Ўғил жавобан:
– Йўқ, – деди.
Ота деди:
– Ла ҳавла ва ла қуввата илла биллаҳ. Опанг қаерда?
Ўғил деди:
– Турмушга чиқиш учун маслаҳат сўраган ҳалиги йигит билан никоҳланди ва у ҳозир бахтсиз яшаяпти.
Ота дарғазаб бўлиб деди:
– Сизларга бу йигитнинг обрўси, хулқи ёмонлиги ва бу тўйга норозилигим ҳақида ёзган хатимни ўқимадингизми?
Ўғил деди:
– Йўқ! Биз хатларингизни бир чиройли қутида сақладик. Доим уни зийнатладик, пешонамизга суртдик, лекин ўқимадик.
Бу оиланинг аҳволи, унинг бирлиги қандай тарқалиб кетгани, отанинг мактубини ўқимай, ундан манфаат олмай, балки уни муқаддаслаб, унда ёзилганларга амал қилмай, ҳаётларини қийинлаштирганликлари ҳақида тафаккур қилдим. Сўнг стол устидаги чиройли қутига солиб қўйилган Қуръони Каримга назар солдим... Шўрим қурисин!
Албатта, мен Аллоҳнинг Мактубига анави болалар оталарининг хатларига муомала қилганлари каби муносабатда бўляпман. Мен Мусҳафни столим устига қўйганман-у, лекин уни ўқимайман, ундаги нарсалардан фойдаланмайман ҳам. Ахир, у бутун ҳаётимнинг дастури-ку!
Роббимга истиғфор айтдим. Мусҳафни очдим ва ҳеч қачон уни тарк этмасликка қарор қилдим.
Араб тилидан Зиёда Мираҳматова таржимаси