Юртимиз мустақиликка эришгандан сўнг халқимиз тинч ва осойишта ҳаёт кечирмоқда. Албатта бу неъматга қанча шукр қилсак арзийди. Муҳтарам президентимиз Ислом Каримов ёшлар тарбияси ва уларнинг саломатлиги борасида жуда катта ишлар амалга ошириб келмоқдалар.
Бунга далил сифатида йилдан-йилга сони ва сифати ортиб бораётган илм даргоҳлари ва спорт иншоотларини келтиришимиз мумкин. Бундан ташқари Юртбошимиз ташаббуслари билан мустақиллик йилларидан бери ҳар бир йилга ўзига хос ном берилиб, жуда кенг кўламли ишлар амалга оширилмоқда. Жумладан, 2016-йил “Соғлом она ва бола йили” деб номланди. Шу сабабли ҳар бир вилоят ва туманларда соғломлаштириш ишлари олиб борилди. Бу эса, Юртимизда фарзандлар соғлиги ва уларнинг комил инсон бўлиб етишишлари учун барча шарт-шароитлар яратиб берилганлигидан дарак беради.
Ўзбекистон Республикаси Президенти И.А.Каримов Олий Мажлиснинг сессиясида қилган маърузасида ҳур Ўзбекистонда демократик тузумни барпо этишда амалга оширилаётган улкан ўзгаришларни асосий иштирокчилари бўлган жамиятимиз аъзоларининг маънавиятини бутунлай янгича қарор топтириш лозимлигини таъкидлаган эди. Чунки таълим тарбия - онг маҳсули, лекин айни вақтда онг даражаси ва унинг ривожини хам белгилайдиган омилдир. Бинобарин, таълим-тарбия тизимини ўзгартирмасдан туриб онгни ўзгартириб бўлмайди. Онгни, тафаккурни ўзгартирмасдан туриб эса биз кўзлаган олий мақсад озод ва обод жамиятни барпо этиб бўлмайди.
Тарбия — шахсда муайян жисмоний, руҳий, ахлоқий, маънавий сифатларни шакллантиришга қаратилган амалий педагогик жараён; инсоннинг жамиятда яшаши учун зарур бўлган хусусиятларга эга бўлишини таъминлаш йўлида кўриладиган чора тадбирлар йиғиндиси.Тарбия инсоннинг инсонлигини таъминлайдиган энг қадимий ва абадий қадриятдир. Тарбиясиз алоҳида одам ҳам, кишилик жамияти ҳам мавжуд бўла олмайди. Чунки одам ва жамиятнинг мавжудлигини таъминлайдиган қадриятлар Тарбия туфайлигина бир авлоддан бошқасига ўтади.
Маълумки, сўнгги йилларда глобаллашув турли туман қарашлар асосида, деярли барча ижтимоий ҳодисалар билан боғлиқ равишда талқин этилаётган муаммолардан бирига айланди.
Ҳозирги кунда глобаллашув жараёни янги-янги ҳудуд ва минтақаларни, инсон фаолиятининг барча соҳаларини ўз домига тортаётганининг гувоҳи бўлмоқдамиз. Айниқса, баъзи носоғлом кучлар, мафкуравий ва маънавий соҳада ўз ғоя ҳамда мафкураларини сингдириш, таъсир доираларини кенгайтириш мақсадида, ўз манфаатларини кўзлаб, глобаллашув жараёнидан кенгроқ фойдаланишга интилмоқдалар.
Биз эса бундан ёшларизни ҳимоя қилишимиз учун уларнинг маънавиятларини юксак қилишимиз ва камолотга эришишлари йўлида барча шароитларни яратиб беришимиз зарур ҳисобланади. Одам боласига бериладиган тарбия, биринчи навбатда, илмга, фанга асосланмоғи, таълимий жиҳатдан тўғри ташкил этилмоғи лозим. Агар тарбия пала-партиш ҳолда саводсизларча ташкил этилса, тизимли ва мунтазам равишда олиб борилмаса, бундай «тарбия» инсон келажагига, шахснинг шаклланишига фақат зарар келтиради. Мана шу қоидаларга амал қилингандагина таълим-тарбия ўзининг пировард мақсадига эришиши - комил инсонни вояга етказиши мумкин.
Пайғамбаримиз Муҳаммад(а.с.) комил инсон сифатларига шундай таъриф берганлар: “Комил мусулмон шундай кишики, бошқа мусулмонлар унинг тили ва қўлидан саломат бўладилар”.
Ислом динида мукаммал комил инсон дея биз Муҳаммад (а.с.)ни олишимиз мумкин. У зот Аллоҳ таоло томонидан инсоният раҳмат қилиб юборилгандирлар. Улар барча инсоний фазилатлар зиёдаси билан жамланган юксак ахлоқ соҳиби бўлгандирлар. Уларнинг юксак ахлоқ соҳиби эканликларини Аллоҳ Таоло таъкидлаб:
وَإِنَّكَ لَعَلى خُلُقٍ عَظِيمٍ
“Ва албатта, сен улкан хулқдасан ”(Қалам,4),
дея марҳамат қилади. Расулуллоҳ (а.с.)нинг ўзлари ҳам:
“Мен кишиларнинг ахлоқларини мукаммал қилиш учун юборилдим” дея марҳамат қилганлар. Ва жуда кўп бор фарзанд тарбияси ва унинг илм олишига эътибор қаратиб, бизга ўзларининг муборак ҳадиси шарифларини қолдирганлар.
Хулоса қилиб айтадиган бўлсак, ҳар бир фарзанд тарбиясида доимо покизаликка ва ахлоққа эътибор қаратиш лозим. Албатта фарзандларимиз келажагига эътиборли бўлиш, уларнинг камолоти йўлида хеч нарсани аямаслик даркор.
Зеро, Президентимиз Ислом Каримов:
“Фарзандга меҳр қўйиш,уларнинг қорнини тўқ, устини бут қилиш ўз йўли билан, лекин болаларнинг ёшлик чоғидан бошлаб миллий тарбия, ахлоқ-одоб, юксак маънавият асосида вояга етказиш биз учун доимо долзарб аҳамият касб этади” дея таъкидлаб ўтганлар.
И.Зуҳриддинов,
Андижон вилояти, Избоскан тумани
“Аҳмадали хожи” масжиди имом ноиби
Осмонлару ерни яратган Зотнинг қаршисига маъсиятлар ила чиқа кўрманг, ғазабига тоқатингиз, иқобига сабрингиз ва азобига қудратингиз етмайди.
Доктор Абдул Муҳсин Аҳмад ўзининг бир қариндоши билан бўлган воқеани айтиб берди. Воқеага кўра бир йигит укасига доим “Аллоҳга ҳамд айтгин” деса, укаси: “Нима учун Аллоҳга ҳамд айтишим керак?” – дер, Яратганга бўйин эггиси келмасди.
Ахир унинг бу гапини оламлар Рабби бўлган Зот эшитиб турибди! Аллоҳ уни икки оёғи билан юрғизиб қўйибди, қанча одамлар юра олишмайди. Неча-неча инсонлар кўриш неъматидан мосуво бўлганида, унинг кўзлари кўриб турибди.
Вақт ўтиб йигит автоҳалокатга учрайди. Унинг аъзолари қаттиқ шикастланади. Операциядан сўнг доктор Абдул Муҳсин Аҳмад уни бир умр ногирон бўлиб қолганлигини, танасининг ярми ишламаслигини, аниқроғи, бир ўлимдан қолганлигини айтади.
Аллоҳ буюк! Унинг неъматлари чексиз. Биз бандалар доим шукрда бўлмоғимиз лозим. Зеро, Аллоҳ таоло айтади: «...Албатта, Унинг ушлаши аламли ва шиддатлидир»[1].
Тасаввур қилинг, борди-ю, сиз дўзахийлардан бўлсангиз, у ердаги азобга чидай оласизми?! Албатта, йўқ.
Шундай экан Аллоҳга тавба қилинг! У Зотга хуш келмайдиган ишлардан қайтинг. Солиҳ амаллар ила Раббингизга яқинлашинг.
Аллоҳ берган неъматларга шукр қилинг. Гуноҳ ва маъсиятнинг кичиклигига қараманг. Аллоҳнинг буюклигини назарингиздан қочирманг.
Аллоҳ буюк! У Зот сизни кутилмаганда ушламасидан аввал қалбингизни қўрқув ила тўлдиринг. Қазоингиз яқинлашмасидан аввал покланинг. Ўлим келгандаги пушаймондан наф йўқ ва бунинг учун имкон берилмас...
Ҳассон Шамсий Пошонинг
“Жаннат бўстонидаги оилавий оқшомлар” номли китобидан
Ғиёсиддин Ҳабибуллоҳ, Илҳом Оҳунд, Абдулбосит Абдулвоҳид таржимаси.
[1] Ҳуд сураси, 102-оят.