– Қурбонликка қандай ҳайвонларни сўйса бўлади?
– Қўй, эчки, сигир, туя каби туёғи ёриқ ҳайвонларни қурбонликка сўйиш дуруст.
– Товуқ, ғоз ва отга ўхшаш ҳайвонлардан қурбонлик қилса бўлмайдими?
– Дуруст бўлмайди.
– Қўй, эчки неча киши учун қурбонликка кифоя қилади?
– Ҳар бири бир киши учун кифоя қилади.
– Сигир, туя неча киши учун қурбонликка кифоя қилади?
– Бир кишидан то етти кишигача.
– Етти киши жам бўлиб бир сигирни қурбонлик қилсалар, гўштини қай тарзда бўлиб оладилар?
– Тарози билан ўлчаб оладилар.
– Қурбонликнинг териси нима қилинади?
– Фақирларга берилади ёки сотиб пули садақа қилинади.
– Терини масжид имомига берса бўладими?
– Агар фақир бўлса, берса бўлади.
– Қурбонлик қилган киши қурбонлигининг гўштини нима қилади?
– Фақирларга улашади ва зиёфат қилади ҳамда ўзининг оила аъзоларига улашади.
– Қурбонликни ким бўғизлайди?
– Қурбонлик қилган киши бўғизлашни яхши билса, ўзи бўғизлайди, билмаса, бошқа бир кишига сўйдиради, ўзи устида дуо қилиб туради.
– Қурбонлик қилинадиган қўй ёки эчки неча ёшли бўлиши керак?
– Бир яшар бўлиши керак.
– Олти ойлик қўйни қурбонлик қилса, бўладими?
– Агар ўша қўй семиз ва жуссаси бир яшар қўйнинг жуссасидек катта бўлса, дуруст бўлади.
– Қурбонлик бўладиган сигир ва ё ҳўкиз неча яшар бўлмоғи керак?
– Икки яшар.
– Туя неча яшар бўлмоғи лозим?
– Беш яшар.
– Девона, қўтир, қирчанғи, шохсиз, ахта қилинган ҳайвонлар қурбонликка ярайдими?
– Ҳа, ярайди.
– Қандай ҳайвонлар қурбонликка ярамайди?
– Ниҳоятда ориқ, юролмайдиган, оқсоқ, қулоғининг ё думининг учдан биридан ортиқроғи кесик бўлган ҳайвонлар, бир ё икки кўзи кўр, оғзида ҳеч бир тиши қолмаган ҳайвонлар қурбонликка ярамайди.
– Қурбонлик учун қайси ҳайвонлар афзалроқ?
– Оқ ёки кўк рангли катта шохли, аъзоси саломат, семиз қўчқор афзалдир.
«Ибодати исломия» китобидан
Маданият ва санъатни ривожлантириш жамғармаси ахборот хизмати ЎзАга маълум қилишича, қўмита Ўзбекистоннинг ушбу объектни асраш бўйича саъй ҳаракатларини юқори баҳолаб, ЮНЕСКО Бутунжаҳон мероси маркази ҳамда ИКОМОС (Ёдгорликлар ва диққатга сазовор масканларни асраш бўйича халқаро кенгаш) билан самарали ҳамкорлик муҳимлигини алоҳида қайд этди.
Келгуси босқич сифатида Ўзбекистонга такрорий номинацияни тайёрлаш учун уч йил муддат берилди. Унда Шаҳрисабзнинг сиёсий, маданий ва диний марказ сифатидаги бетакрор тарихий ролини акс эттирувчи темурийлар даври меъморий меросига алоҳида урғу қаратилади.
Шаҳарнинг тарихий қисми буфер ҳудуд сифатида белгиланиши режалаштирилган, бу унинг маданий қийматини янада самарали асраш имконини беради. Мазкур қарор халқаро ҳамкорлик доирасида олиб борилган тизимли ва очиқ мулоқотлар натижаси бўлди.
Анжуманда Ўзбекистон Маданият ва санъатни ривожлантириш жамғармаси раиси Гаянэ Умерова бошчилигидаги делегация иштирок этиб, ЮНЕСКО, ИКОМОС ва барча халқаро ҳамкорларга билдирилган ишонч ва кўрсатилган қўллаб-қувватлов учун миннатдорлик билдирган.
Беҳруз ХУДОЙБЕРДИЕВ,
ЎзА