Террорнинг асл мақсади Ислом ниқоби остида обод юртларни бузиш ва тинч аҳолини саросимага солиш эканини халқимиз тўғри тушуниб етган. Шу сабабли азал-азалдан диёримизда турли диний-сиёсий оқимларга салбий муносабатда бўлиб келинган. Уларнинг юртимизга кириб келиши ва аҳоли орасида ёйилишига катта дин уламолари билан бир қаторда оддий халқ ҳам қаттиқ қаршилик кўрсатган. Бундан аждодларимиз муқаддас динимизни чуқур ва тўғри англаганликлари ва унинг нозик жиҳатларига бир томонлама ёндошмаганликлари маълум бўлади.
Лекин бугунги кунимизда турли четдан келган, мутаассиб гуруҳларнинг ёлғон иғволари ва ёт ғояларига алданиб қолаётган ёшларнинг учраб туриши ачинарли ҳолатдир. Муқаддас ислом динимизнинг соф таълимотларидан бехабар ёшларимиз исломга ғараз кўзи билан қараётган, уни дунёга ёмон отлиқ қилиб кўрсатишга ҳаракат қилаётган, бу йўлда ҳар қандай жирканч ва ёлғондан тийилмаётган кишиларнинг асл юзларини танимасдан уларга эргашмоқдалар. Улар ёшларимиз онгига мусулмонлар яшайдиган юртни бошқариб турган ҳукумат ва унинг фуқаролари кофир, ислом ўлкаларини куфр юрт, у ерларда террорчилик ҳаракатларини амалга ошириш мумкин, ислом динига кирмаган кишиларни ўлдириш ҳалол, дин йўлида сенга ҳамфикр бўлмаган ҳар қандай инсондан, хоҳ у ота-онанг бўлса ҳам воз кечишинг керак, деган нотўғри ғояларни сингдиришмоқда. Энг ачинарлиси ушбу ғояларни гўё ислом кўрсатмаси сифатида талқин қилиниши кузатиляпти.
Аслида Ислом бағрикенглик, кечиримлилик, муҳтож ва етимларга яхшилик қилиб, меҳр-мурувват кўрсатиш, қарияларни қадрлаш, қариндошлар билан силаи раҳмни мустаҳкамлаш, ота-онага ҳурмат каби эзгу ишларни олға суради. Динимизда яхшилик йўлига чақириш қай тарзда амалга оширилишини Қуръони карим оятлари ва Пайғамбаримиз соллаллоҳу алайҳи васалламнинг суннатлари қуйидагича белгилаб қўйган:
Аллоҳ таоло Қурьони каримда: «Роббингизнинг йўлига ҳикмат ва чиройли насиҳат билан даьват этинг….»,- деб марҳамат килади.
Имом Бухорий ривоят қилган ҳадисда Расулуллох соллаллоҳу алайҳи васаллам шундай дейдилар: «Дин насиҳатдир».
Яъни, инсонлар динни бир-бирларига насиҳат ва самимият билан тушунтиришидир.
Башарият ичида кечиримлилик, раҳмдиллик, меҳр-шавқат каби исломий фазилатларни ўзида мужассам этган буюк зот – Пайғамбаримиз соллаллоҳу алайҳи васаллам ҳаётлари давомида юқоридаги гапимизга кўплаб тасдиқларни кўришимиз мумкин. Макка фатҳи воқеаси эса бунга яққол мисолдир. У зотга рисолат келганидан кейин атрофдаги одамлар душманлик назари билан қарай бошлайди. У киши уларнинг азиятидан Мадинага ҳижрат қиладилар. Сўнгра катта куч тўплаб Маккани фатҳ қиладилар. Шаҳарга киришдан олдин Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васалламга душманчилик қилган кишиларга қуйидагича амр қиладилар:
- Улардан ким қуролини ташласа ўлдирилмасин;
- Ким Каъба ичига кирса ўлдирилмасин;
- Ким Абу Суфён уйига кирса ўлдирилмасин;
- Ким ўз уйига кирса ўлдирилмасин;
- Ким Ҳаким ибн Ҳизом уйига кирса ўлдирилмасин;
- Қочганлар ортидан қувилмасин;
- Ярадорларга тегилмасин;
- Асирлар ўлдирилмасин;
Абу Суфён Пайғамбаримиз соллаллоҳу алайҳи васалламга кўплаб азиятлар етказган, бир нечта ғазотларда Набий соллаллоҳу алайҳи васалламга қарши уруш олиб борган бўлса ҳам уни ва унинг уйидан бошпана топган кишиларни авф этдилар.
Толибжон Шарипов
Абдурраззоқ Санъоний айтади: Али ибн Ҳусайн розияллоҳу анҳум намоз учун таҳорат қилаётган эди. Шу пайт сув қуйиб турган жория қўлидан обдаста тушиб кетиб, унинг юзига озгина шикаст етказди. Али ибн Ҳусайн бошини кўтариб, жорияга қаради. Жория вазиятни юмшатиш мақсадида Қуръони карим оятларидан ўқиди: “... Ғазабларини ютадиган...” (Оли Имрон сураси, 134-оят). Али ибн Ҳусайн розияллоҳу анҳум жимгина жавоб берди: “Ғазабимни босдим”.
Жория оятнинг давомини ўқиди: “...одамлар-ни (хато ва камчиликларини) афв этадиганлардир...”.
У киши деди: “Мен сени афв этдим”.
Жория оятнинг охирини ўқиди: “Аллоҳ эзгулик қилувчиларни севар”.
Али ибн Ҳусайн розияллоҳу анҳум деди: “Бор, сен Аллох йўлида озодсан”.
Абдуллоҳ ибн Ато айтади: “Али ибн Ҳусайннинг бир ғуломи (қули) хатога йўл қўйди ва жазога лойиқ бўлди. Али ибн Ҳусайн қамчини олди. Сўнг у зот бундай оятни ўқиди: “(Эй Муҳаммад!) Имон келтирган кишиларга айтинг, улар Аллоҳ кунлари (қиёмат)дан умид қилмайдиган кимсаларни кечириб юбораверсинлар! Шунда (у сабрли) кишиларни қилган ишлари (кечиришлари) сабабли мукофотлагай!” (Жосия сураси, 14-оят).
Қул эса деди: “Мен бундай эмасман, мен Аллоҳнинг раҳматидан умидворман ва унинг азобидан қўрқаман”.
Али ибн Ҳусайн розияллоҳу анҳум қамчини ташлаб юборди ва деди: “Сен Аллоҳ йўлида озодсан”.
Мусо ибн Довуд айтади: Али ибн Ҳусайн хизматкорини икки марта чакирди, у жавоб бермади. Учинчи марта чақиргач жавоб қилди. Али ибн Ҳусайн унга деди: “Эй ўғлим, овозимни эшитмадингми?”.
Хизматкор: “Эшитдим”, деди.
Али ибн Ҳусайн сўради: “Нега жавоб бермадинг?”.
Хизматкор: “Сизнинг шафқатингизга ишондим”, деди.
Абдулғофир ибн Қосим айтади: Али ибн Ҳусайн масжиддан чиқиб кетаётган эди. Бир одам келиб уни ҳақорат қилди. Шунда Алининг хизматкор ва қуллари унга ташланишди.
Али ибн Ҳусайн уларни тўхтатди ва бундай деди: “Бас қилинглар, унинг ҳолатига қаранглар”.
Сўнгра ўша одамга деди: “Бизда сиз билмаган яна кўп нарсалар бор. Агар сизга ёрдам керак бўлса, айтинг, ёрдам берайлик”. Ўша одам хатосини англаб, уялди ва ортига қайтди.
Али ибн Ҳусайн уни ёнига чақириб, ўзи кийиб турган чакмонини елкасига ташлади ва минг дирҳам пул бердирди.
Абу Яъқуб Музаний дейди: Ҳасан ибн Ҳасан билан Али ибн Ҳусайн ўртасида бир оз нохушлик бўлиб қолди. Ҳасан бир куни масжидда Али ибн Ҳусайннинг ёнига келди, уни турли сўзлар билан ҳақорат қилди. Али ибн Ҳусайн эса унга бир оғиз ҳам жавоб қайтармади.
Сўнгра Ҳасан чиқиб кетди. Кечаси у алининг уйига борди ва эшигини қоқди. Али ибн Ҳусайн эшикни очиб чиқди. Ҳасан унга:
- Эй ака, агар сиз ҳақиқатан ҳам мен айтганларимдек бўлсангиз, Аллоҳ мени мағфират қилсин. Агар мен ёлғончи бўлсам, Аллох сизни мағфират қилсин, деди ва кетди.
Али ибн Ҳусайн ортидан бориб, етиб олди ва уни оғушига олди. Иккови йиғлаб юборишди. Шунда Ҳасан:
- Қасамки, энди сиз хафа бўладиган бирон иш қилмайман, - деди.
Али эса унга: - Сен ҳам менга айтган сўзла ринг учун ҳалолликдасан,- деди.
Ибн Аби Дунё ривоят қилади: Али ибн Ҳусайннинг хизматкори шошган ҳолда ошхонадан темир печни олиб келаётган эди. Кутилмаганда темир печ тушиб кетди кетди ва нариги томондан пастга тушиб келаётган Али ибн Ҳусайн ўғлининг бошига тегиб, жароҳат етказди. Оқибатда у ҳалок бўлди. Меҳмонлар билан суҳбатлашиб ўтирган Али ибн Ҳусайн ўрнидан сакраб туриб, хизматкорга деди: “Сен озодсан. Бу ишни қасддан қилмаганингни биламан”. Сўнгра Али ибн Ҳусайн маййитни дафн этиш тадоригини кўрди.
Шайх Маҳмуд МИСРИЙнинг “Солиҳ ва солиҳалар ҳаётларидан қиссалар”
номли асаридан Илёсхон АҲМЕДОВ таржимаси.