Салим ибн Жобир Ҳужаймий розийаллоҳу анҳу Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи ва салламнинг ҳузурларига келиб деди:
– Эй Аллоҳнинг Расули! Менга васият қилинг!
Расулуллоҳ саллоллоҳу алайҳи ва саллам унга дедилар:
– Аллоҳга тақво қилгин! Идишингдаги сувни бошқанинг идишига бўшатиб бериш, биродарингга очиқ юз билан гапириш каби бўлсада, яхшиликлардан бирор-бир ишни кичик санама. Изорингни осилтириб юришдан сақлан. У кибрдандир. Уни Аллоҳ яхши кўрмайди. Агар бир киши сени сендаги биладиган нарсаси ила айбласа, сен уни ундаги биладиган нарсанг билан айблама. Уни ўз ҳолига қўй. Гуноҳи ўзига, ажри сенга бўлади. Ҳеч кимни сўкиб ҳақоратлама!
Яхшиликни кичик ҳисобламанг. Сизни қайси амалингиз жаннатга олиб киришини билмайсиз!
Оддийгина мушук ўтиб кетиши учун машинангизни тўхтатиб туришингиз ҳам яхшиликдир. Бир қарияни қўлидан тутиб йўлдан ўтказиб қўйишингиз ҳам яхшиликдир. Ногирон инсоннинг ногиронлик аравачасини етаклашингиз ҳам яхшиликдир. Кўчада ишлаб юрган ишчига бир идишчада сув беришингиз ҳам яхшиликдир. Бир қарияга оғирлик қилиб турган юкини унинг қўлидан олишингиз ҳам яхшиликдир. Бир эр-хотиннинг ўртасини яраштириб қўйишингиз ҳам яхшиликдир. Хотинингизнинг айбларини кўрмасликка олишингиз ҳам яхшиликдир. Фарзандларингизни кечиришингиз ҳам яхшиликдир. Қўшнингизга бирор нарса ҳадя қилишингиз ҳам яхшиликдир. Бир беморнинг даволаниши учун ёрдам беришингиз ҳам яхшиликдир!
Яхшиликнинг ниҳояси йўқ. Холиққа олиб борадиган йўлнинг сони халойиқнинг нафаси миқдоричадир. Олдида шунча кўп йўл бўлатуриб ундан юрмаганлар нақадар бахтсиздир!
Ахлоқингиз учун инсонларни мезон қилиб олманг. Менга яхшилик қилса мен ҳам унга яхшилик қиламан, деманг. Агар ёмонликка ёмонлик билан жавоб бераверсак ёмонлик қачон тугайди?!
Дунёда бир ажиб хулқ бор. Унинг номи “ўзни баланд тутиш”дир. Ҳеч кимга сизни ўзининг ахлоқи даражасига туширишига рухсат берманг. Ҳар қандай жанжалга аралашаверманг. Олдингизда пайдо бўлиб қолган ҳар-бир урушга қатнашаверманг. Кундалик ҳаётимиздаги кўп жанжаллар арзимас мақсадлар учун бўлади. Унда ғалаба қозонсангизда, ғолиб бўла олмайсиз. Аммо мағлуб бўлсангиз мағлубият аламини тортасиз. Ўз ахлоқидан воз кечган киши билан тенглашиш учун биз ҳам ахлоқимиздан воз кечсак ундан нима фарқимиз қолади?!
Ақлли инсон ўзи учун баҳо деб фақатгина жаннатни билади. Жаннатга олиб бормайдиган ҳар қандай муаммони қўйинг. Ана шунда натижа қандай бўлмасин, сиз ғолиб бўласиз. Банда биродарини авф қилса, Аллоҳ унинг иззати ва қудратини зиёда қилади!
Кунлар айланаверади. Охирида барибир ҳақ соҳиблари ғолиб бўлишади. Ботил эгалари мағлуб бўлишади. Бу нарса заминдаги Аллоҳнинг қонунидир. Юсуф алайҳиссаломни қудуққа ташлаган қўллар куни келиб у кишидан егулик сўраб чўзилган эди!
Расулуллоҳ саллоллоҳу алайҳи ва салламни жинни, ёлғончи деганлар Фатҳ кунида раҳм қилишларини сўраб “Сен олийжаноб кишининг ўғли олийжаноб кишисан!”, дейишган эди!
Абдулқодир Полвонов
Осмонлару ерни яратган Зотнинг қаршисига маъсиятлар ила чиқа кўрманг, ғазабига тоқатингиз, иқобига сабрингиз ва азобига қудратингиз етмайди.
Доктор Абдул Муҳсин Аҳмад ўзининг бир қариндоши билан бўлган воқеани айтиб берди. Воқеага кўра бир йигит укасига доим “Аллоҳга ҳамд айтгин” деса, укаси: “Нима учун Аллоҳга ҳамд айтишим керак?” – дер, Яратганга бўйин эггиси келмасди.
Ахир унинг бу гапини оламлар Рабби бўлган Зот эшитиб турибди! Аллоҳ уни икки оёғи билан юрғизиб қўйибди, қанча одамлар юра олишмайди. Неча-неча инсонлар кўриш неъматидан мосуво бўлганида, унинг кўзлари кўриб турибди.
Вақт ўтиб йигит автоҳалокатга учрайди. Унинг аъзолари қаттиқ шикастланади. Операциядан сўнг доктор Абдул Муҳсин Аҳмад уни бир умр ногирон бўлиб қолганлигини, танасининг ярми ишламаслигини, аниқроғи, бир ўлимдан қолганлигини айтади.
Аллоҳ буюк! Унинг неъматлари чексиз. Биз бандалар доим шукрда бўлмоғимиз лозим. Зеро, Аллоҳ таоло айтади: «...Албатта, Унинг ушлаши аламли ва шиддатлидир»[1].
Тасаввур қилинг, борди-ю, сиз дўзахийлардан бўлсангиз, у ердаги азобга чидай оласизми?! Албатта, йўқ.
Шундай экан Аллоҳга тавба қилинг! У Зотга хуш келмайдиган ишлардан қайтинг. Солиҳ амаллар ила Раббингизга яқинлашинг.
Аллоҳ берган неъматларга шукр қилинг. Гуноҳ ва маъсиятнинг кичиклигига қараманг. Аллоҳнинг буюклигини назарингиздан қочирманг.
Аллоҳ буюк! У Зот сизни кутилмаганда ушламасидан аввал қалбингизни қўрқув ила тўлдиринг. Қазоингиз яқинлашмасидан аввал покланинг. Ўлим келгандаги пушаймондан наф йўқ ва бунинг учун имкон берилмас...
Ҳассон Шамсий Пошонинг
“Жаннат бўстонидаги оилавий оқшомлар” номли китобидан
Ғиёсиддин Ҳабибуллоҳ, Илҳом Оҳунд, Абдулбосит Абдулвоҳид таржимаси.
[1] Ҳуд сураси, 102-оят.