Шу йил 11 январь куни Ўзбекистон мусулмонлари идорасида аллома Муҳаммад ибн Маҳмуд Уструшанийнинг “Жомиъ аҳком ас-сиғор” асарининг ўзбек тилидаги илк нашри ва "Шайх Муҳаммад Содиқ Муҳаммад Юсуф" масжиди имом ноиби Ҳасанхон Яҳё Абдулмажиднинг “Йўл ҳаракати фиқҳи” китоби тақдимоти кенг жамоатчилик иштирокида бўлиб ўтди.
Маросим Қуръони карим тиловати ва дуолар ила бошланди.
Ўзбекистон мусулмонлари идораси раиси, муфтий Нуриддин домла ҳазратлари тадбирни очиб, икки муҳим асар нашр этилгани билан юртимиз илм аҳлларини, қолверса, маърифатли халқимизни самимий қутладилар. Дастлаб Муҳаммад Уструшанийнинг “Жомиъ аҳком ас-сиғор” асари XIII асрда таълиф этилган бола ҳуқуқлари борасидаги дунёдаги дастлабки асар экани, ўзбек тилига таржима қилинган ушбу китобда болаларнинг ахлоқий, ижтимоий-иқтисодий ҳуқуқлари қаторида оила, фарзанд тарбияси, покланиш, ибодат, мерос, шафелик каби масалаларга бугунги кунга мос изоҳ ва шарҳлар билан баён қилингани, асар содда ва халқчил, равон ва юқори илмий савияда ёзилгани билан ажралиб туришини айтиб ўтдилар.
Муфтий ҳазратлари нутқлари давомида “Шайх Муҳаммад Содиқ Муҳаммад Юсуф” масжиди имом ноиби Ҳасанхон Яҳё Абдулмажиднинг Ислом динида йўл қоидаларига амал қилишга бағишланган “Йўл ҳаракати фиқҳи” китобининг нашр этилиши сўнгги вақтларда атрофимизда йўл-транспорт ҳодисалари кўпайиб бораётган бир вақтда айни муддао бўлганини алоҳида қайд этиб, ушбу икки асар муаллифининг келгуси саъй-ҳаракатларига улкан муваффақиятлар тиладилар.
Тақдимотда Халқаро ислом академияси профессори Зоҳидулло Мунавваров сўзга чиқиб иштирокчиларга “Жомиъ аҳком ас-сиғор” китоби тўғрисида гапириб, Муҳаммад ибн Маҳмуд Уструшанийнинг “Жомиъ аҳком ас-сиғор” асари XIX асрга қадар жаҳонда бу каби тўплам асар ёзилмагани ва болалар ҳуқуқларига 800 йил аввал Мовароуннаҳрда эътибор берилгани, Бола ҳуқуқларини ҳимоя қилиш бўйича жиззахлик фақиҳ Уструшанийнинг 1228 йилда ёзиб тугатган “Жомиъ аҳком ас-сиғор” асари илк ҳуқуқий манба экани, асарда фиқҳга оид юздан ортиқ китобларда тарқоқ ҳолда келган болаларга тааллуқли шаръий фатволар йиғилгани, бу асар дунёга келиши учун аллома Уструшаний Ҳанафий мазҳабидаги 120 дан ортиқ фақиҳларнинг фикрларини жамлагани, Уструшаний бола ҳуқуқларига оид 1289 та фатвони 45 та устувор йўналишга бўлган ҳолда таҳлил этгани тўғрисида кенг маълумот берди.
Маърифий тадбир давомида қатнашчилар эътиборига “Жомиъ аҳком ас-сиғор” асари мазмун-моҳиятига бағишланган видеолавҳа намойиш этилди.
Шундан сўнг Тошкент шаҳридаги “Сирож Солиҳ” жоме масжиди имом-хатиби Ҳасан домла Қодиров тақдимот қилинган иккинчи китоб “Йўл ҳаракати фиқҳи” ҳақида сўзлаб, ушбу китобни ўқиган киши йўл ҳаракати қоидаларига риоя қилиш шаръан вожиб эканини англаб етиши, агар киши унга шаръий аҳком сифатида амал қилса, Ҳақ таоло ҳузурида ажру мукофот олиши ва турли зарарлардан ҳам сақланиши, одам йўлда ҳаракатланаётиб унда ўзга инсонларнинг ҳам ҳақи бор, унга хиёнат қилмаслик керак, деган мазмунда ёндошиши зарурлигини қайд этиб ўтди.
Шунингдек, тақдимотда Тошкент давлат транспорт университети профессори, техника фанлари доктори Қудратуллоҳ домла Азизов, меҳнат фахрийси Нуриддин Муҳиддинов, китобхон мухлис Мақсуд ҳожи ва бошқалар китоб ҳақида фикр мулоҳазаларини билдирди. Муаллиф Ҳасанхон Яҳё Абдулмажид тадбир ташкилотчилари ва иштирокчиларига миннатдорлик изҳор этди.
Якунда Ўзбекистон заминидан етишиб чиққан алломалар, жумладан, Муҳаммад ибн Маҳмуд Уструшаний ҳақларига хатми Қуръон бағишланди.
Ўзбекистон мусулмонлари идораси матбуот хизмати
Бир кунда беш вақт намозни ўз вақтида адо этинг! Тўғри дастлаб, бир маҳал, кейин икки, уч қилиб кўпайтираётган бўлишингиз мумкин. Бироқ беш маҳал намоз ҳар бир мусулмон зиммасидаги фарздир.
Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам Муъоз ибн Жабал розияллоҳу анҳуни Яманга жўнатаётиб: “Аллоҳ таоло беш маҳал намозни ҳар бир банданинг зиммасига фарз қилганини етказгин”, деб алоҳида таъкидлаганлар.
Демак, бир кунда беш маҳал намоз фарздир. Икки ёки уч маҳал эмас.
Барчамизга яхши маълумки, бирорта эшикни очиш учун албатта калит керак. Худди шунингдек, Жаннатга кириш учун ҳам калит талаб этилади. Агар жаннатга киришни истасангиз сизга калит керак бўлади. Ахир бу дунёда ҳам эшикдан кириш учун калит керак бўляптику.
Ҳар бир калитда ўзининг тишлари бўлади. Тасаввур қилиб кўрингчи, калитингизнинг бир тиши бўлмаса нима бўлади? Истасангиз синаб кўринг, калитингиз тишидан биттасини синдириб, очишга уриниб кўрингчи? Эшик очилармикин? Ваҳоланки, калитда биргина синган тишдан бошқа яна бир қанча бутун тишлар бор.
Яна бир мисол. Айтайлик, бир танишингизга қўнғироқ қилмоқчи бўлсангиз, унинг рақамини терасиз. Бордию биргина рақамни нотўғри терсангиз, сиз яқин одамингиз билан гаплаша олмайсиз, тўғрими?
Демак, Жаннатга тушишни истар экансиз сиз беш маҳал намозни ўз вақтида адо этишингиз керак экан.
Намоз вақти кирганда юмшоқ тўшакингизда ётган ёки аёлингиз билан бирга бозорда бўлсангиз ҳам, бирор иш билан банд ёки фарзандларингиз билан бирга ўйнаётган бўлсангиз ҳам дарҳол ҳаммасини четга суриб, намозни адо этишга киришинг!
Қанчалик кўп ишларингиз бўлмасин, сиз намозни ўз вақтида адо этсангиз Аллоҳ таолонинг Ўзи бошқа ишларингизни осон қилиб қўяди. Лекин афсуски, буни кўпчилик тушунмайди.
Одатда биз ўзимиз учун осон бўлган амалларни қиламиз. Лекин қачонки нафсимизга оғир келадиган ишга дучор бўлсак ўзимизни олиб қочамиз.
Бугунги кунда ўзининг гавдаси, мушаклари билан мақтанадиганларнинг видеолавҳаси жуда кўпайиб кетди. Бунинг сабаби ҳозирги ёшлар мушакларини ишириб олишга жуда қизиқадилар. Ўзларини бошқалардан кучли деб ҳисоблайдилар. Лекин аслида ҳақиқий кучли инсон ким? Мушаклари бақувватми? Йўқ, асло ундай эмас. Бомдод намозига туриш учун устидаги кўрпасини кўтара олган ҳақиқий кучли одамдир. Агар ўзингизни кучли деб билсангиз, бомдодга туришда синаб кўринг.
Азиз ота-оналар фарзандларимиздан бирор нарсани талаб қилишда аввало ўзимиз ўрнак бўлайлик. Токи ёшлар бир қўлида оғир тошни кўтарадиган одам кучли инсон эмас, балик, таҳажжуд ва бомдод намозларини турадиган одам ҳақиқий кучли одам эканини яхшилаб англаб етсинлар.
Аллоҳ таоло Қуръони каримда бундай марҳамат қилади: “Уларнинг ёнбошлари ўрин-жойларидан йироқ бўлур. Улар Парвардигорларига қўрқув ва умидворлик билан дуо-илтижо қилурлар ва Биз уларга ризқ қилиб берган нарсалардан инфоқ-эҳсон қилурлар” (Сажда сураси, 16-оят).
Аллоҳ таоло бу оятда кучли мўминлар ҳақида хабар қилади. Улар тунларни ибодат билан ўтказиб, оз ухлайдилар, кечалари Роббул аъламийндан қўрқиб, Унинг раҳматидан умидвор ҳолда бедор бўладилар.
Аллоҳ таоло барчамизни ана шундай гўзал хулқлар билан сифатланган бандаларидан қилсин!
Даврон НУРМУҲАММАД