Muqaddas dinimizda ekin ekishlik ulug' va savobli amallardan xisoblanib, erni obod qilish masalasiga aloxida e'tibor berilgan. Ekilgan ko'chat va daraxtlar xamda o'simliklar doyimo Allox Taologa tasbix aytib turadi. Inson erning go'zalligini nafaqat asrab avaylashi, balki uning yanada gullab yashnashi uchun o'z xissasini qo'shmog'i lozim. Atrof-muhitni muhofaza qilish, kelajak avlodga tabiiy boyliklarini bus-butun etkazish, ekologik muammolarni bartaraf etishga hissa qo'shish oldimizda turgan muhim vazifalardan biri hisoblanadi.Ko'chat ekish, dehqonchilik qilish fazilati va ahamiyati nechog'li ulug'dir, muborak kitoblar ko'chat ekuvchilarning Alloh dargohida erishadigan ajr-savoblaridan xabar beradi. Ushbu amal insonga nafaqat tirikligida, balki vafotidan so'ng ham manfaat etkazib turadi, ya'ni qiyomat kunigacha sadaqai joriy sifatida banda foydasiga xizmat qiladi.
Mo'min yaxshi niyat bilan ko'chat eksa ulug' ajr-savobga ega bo'ladi. Jobir (roziyallohu anhu)dan rivoyat qilinadi: “Rasululloh (sollallohu alayhi va sallam): “Qaysi musulmon ekin eksa, undan eyilsa unga sadaqa bo'ladi. O'g'irlangani ham uning uchun sadaqadir. Yirtqichlar egani ham uning uchun sadaqadir. Qushlar egani ham uning uchun sadaqadir. O'sha ekindan birortasi manfaat olsa uning uchun sadaqa bo'ladi”, dedilar” (Imom Muslim rivoyati). Hadisdan ko'chat ekish, dehqonchilik qilish nechog'lik ulug' va fazilatlik kasb ekani ma'lum bo'ladi. Ko'chat ekmoqchi bo'lgan kishi nafaqat o'zini, balki, yon atrofdagilar, kelajak avlodlarni ham manfaatini o'ylashi kerak. Bu amalning dehqonga nafaqat tirikligida, balki, vafotidan so'ng ham manfaati etib turadi.
Rasululloh (sollallohu alayhi va sallam) ummatlarini ko'chat o'tkazish va ekin ekishga targ'ib qilganlar. Anas ibn Molik (roziyallohi anhu)dan rivoyat qilinadi: “Rasululloh (sollallohu alayhi va sallam): “Agar qiyomat bo'lib qolsa va birontangizning qo'lida xurmo daraxti bo'lsa, uni ekib qo'ysin”, dedilar (Imom Ahmad rivoyati).
Atrof muxitni muxofaza qilish, tabiatni, ekin va daraxtlarni asrab avaylash oldimizda turgan muxim vazifalardan biri xisoblanadi.
Yangiyo'l tuman “Imom Sulton”
jome masjidi imom xatibi Narzullayev Odiljon.
Osmonlaru yerni yaratgan Zotning qarshisiga ma’siyatlar ila chiqa ko‘rmang, g‘azabiga toqatingiz, iqobiga sabringiz va azobiga qudratingiz yetmaydi.
Doktor Abdul Muhsin Ahmad o‘zining bir qarindoshi bilan bo‘lgan voqeani aytib berdi. Voqeaga ko‘ra bir yigit ukasiga doim “Allohga hamd aytgin” desa, ukasi: “Nima uchun Allohga hamd aytishim kerak?” – der, Yaratganga bo‘yin eggisi kelmasdi.
Axir uning bu gapini olamlar Rabbi bo‘lgan Zot eshitib turibdi! Alloh uni ikki oyog‘i bilan yurg‘izib qo‘yibdi, qancha odamlar yura olishmaydi. Necha-necha insonlar ko‘rish ne’matidan mosuvo bo‘lganida, uning ko‘zlari ko‘rib turibdi.
Vaqt o‘tib yigit avtohalokatga uchraydi. Uning a’zolari qattiq shikastlanadi. Operatsiyadan so‘ng doktor Abdul Muhsin Ahmad uni bir umr nogiron bo‘lib qolganligini, tanasining yarmi ishlamasligini, aniqrog‘i, bir o‘limdan qolganligini aytadi.
Alloh buyuk! Uning ne’matlari cheksiz. Biz bandalar doim shukrda bo‘lmog‘imiz lozim. Zero, Alloh taolo aytadi: «...Albatta, Uning ushlashi alamli va shiddatlidir»[1].
Tasavvur qiling, bordi-yu, siz do‘zaxiylardan bo‘lsangiz, u yerdagi azobga chiday olasizmi?! Albatta, yo‘q.
Shunday ekan Allohga tavba qiling! U Zotga xush kelmaydigan ishlardan qayting. Solih amallar ila Rabbingizga yaqinlashing.
Alloh bergan ne’matlarga shukr qiling. Gunoh va ma’siyatning kichikligiga qaramang. Allohning buyukligini nazaringizdan qochirmang.
Alloh buyuk! U Zot sizni kutilmaganda ushlamasidan avval qalbingizni qo‘rquv ila to‘ldiring. Qazoingiz yaqinlashmasidan avval poklaning. O‘lim kelgandagi pushaymondan naf yo‘q va buning uchun imkon berilmas...
Hasson Shamsiy Poshoning
“Jannat bo‘stonidagi oilaviy oqshomlar” nomli kitobidan
G‘iyosiddin Habibulloh, Ilhom Ohund, Abdulbosit Abdulvohid tarjimasi.
[1] Hud surasi, 102-oyat.