Muqaddas dinimizda ekin ekishlik ulug' va savobli amallardan xisoblanib, erni obod qilish masalasiga aloxida e'tibor berilgan. Ekilgan ko'chat va daraxtlar xamda o'simliklar doyimo Allox Taologa tasbix aytib turadi. Inson erning go'zalligini nafaqat asrab avaylashi, balki uning yanada gullab yashnashi uchun o'z xissasini qo'shmog'i lozim. Atrof-muhitni muhofaza qilish, kelajak avlodga tabiiy boyliklarini bus-butun etkazish, ekologik muammolarni bartaraf etishga hissa qo'shish oldimizda turgan muhim vazifalardan biri hisoblanadi.Ko'chat ekish, dehqonchilik qilish fazilati va ahamiyati nechog'li ulug'dir, muborak kitoblar ko'chat ekuvchilarning Alloh dargohida erishadigan ajr-savoblaridan xabar beradi. Ushbu amal insonga nafaqat tirikligida, balki vafotidan so'ng ham manfaat etkazib turadi, ya'ni qiyomat kunigacha sadaqai joriy sifatida banda foydasiga xizmat qiladi.
Mo'min yaxshi niyat bilan ko'chat eksa ulug' ajr-savobga ega bo'ladi. Jobir (roziyallohu anhu)dan rivoyat qilinadi: “Rasululloh (sollallohu alayhi va sallam): “Qaysi musulmon ekin eksa, undan eyilsa unga sadaqa bo'ladi. O'g'irlangani ham uning uchun sadaqadir. Yirtqichlar egani ham uning uchun sadaqadir. Qushlar egani ham uning uchun sadaqadir. O'sha ekindan birortasi manfaat olsa uning uchun sadaqa bo'ladi”, dedilar” (Imom Muslim rivoyati). Hadisdan ko'chat ekish, dehqonchilik qilish nechog'lik ulug' va fazilatlik kasb ekani ma'lum bo'ladi. Ko'chat ekmoqchi bo'lgan kishi nafaqat o'zini, balki, yon atrofdagilar, kelajak avlodlarni ham manfaatini o'ylashi kerak. Bu amalning dehqonga nafaqat tirikligida, balki, vafotidan so'ng ham manfaati etib turadi.
Rasululloh (sollallohu alayhi va sallam) ummatlarini ko'chat o'tkazish va ekin ekishga targ'ib qilganlar. Anas ibn Molik (roziyallohi anhu)dan rivoyat qilinadi: “Rasululloh (sollallohu alayhi va sallam): “Agar qiyomat bo'lib qolsa va birontangizning qo'lida xurmo daraxti bo'lsa, uni ekib qo'ysin”, dedilar (Imom Ahmad rivoyati).
Atrof muxitni muxofaza qilish, tabiatni, ekin va daraxtlarni asrab avaylash oldimizda turgan muxim vazifalardan biri xisoblanadi.
Yangiyo'l tuman “Imom Sulton”
jome masjidi imom xatibi Narzullayev Odiljon.
Bismillahir Rohmanir Rohiym
Savol: Namozdan keyin imom «Oyatal kursiy»ni boshidan o‘qiganda jamoat qolganini ichida davom ettiradimi yoki boshidan boshlaydimi? Zikrlarni aytishdachi?
Javob: Bismillahir Rohmanir Rohiym. Namozdan keyin oyatal kursiy va tasbehlarni aytish mustahab amal sanalib, ularni imom ham, jamoat ham o‘qishlari mandub, ya’ni go‘zal va savobli ish hisoblanadi. Shuning uchun imom boshlab berganidan keyin jamoatdagilar ham oyatal kursiyni boshidan o‘qiydilar.
Shuningdek, tasbehlarni 33 tadan aytadilar. Imom ularni ovoz chiqarib boshlab berishining sababi jamoatga aytiladigan zikrni eslatish uchundir.
Payg‘ambarimiz alayhissalom farz namozlardan keyin «Oyatal kursiy»ni o‘qishning fazilati haqida bunday deydilar: “Kim har bir farz namozidan keyin Oyatal kursiyni o‘qisa, keyingi namozgacha Alloh taoloning zimmasida bo‘ladi” (Imom Tabaroniy rivoyatlari).
Boshqa bir hadisi sharifda bunday deyiladi:
“Kim har bir farz namozning ortidan Oyatal kursiyni o‘qisa, uni jannatga kirishdan faqatgina o‘lim to‘sib turadi” (Imom Nasoiy rivoyati).
Namozdan keyin tasbehlarni aytish borasida Abu Hurayra roziyallohu anhudan rivoyat qilingan hadisda: Rasululloh sollallohu alayhi vasallam: “Kim har namozdan keyin o‘ttiz uch marta Allohga tasbeh aytsa, o‘ttiz uch marta Allohga hamd aytsa, o‘ttiz uch marta Allohu akbar”, desa hammasi to‘qson to‘qqiz bo‘ladi. Yuzinchisida “Laa ilaha illallohu vahdahu laa shariyka lahu lahul mulku va lahul hamdu va huva ala kulli shayin qodiyr”ni aytsa, uning gunohlari dengiz ko‘piklaricha bo‘lsa ham mag‘firat qilinadi”, deyilgan (Imom Muslim rivoyati).
Shunga ko‘ra imom domla “Subhanalloh”, “Alhamdulillah”, “Allohu akbar” deyishi o‘zi uchun hisobga o‘tadi. Jamoatdagi namozxonlar 33 tadan o‘zlari aytishlari kerak bo‘ladi. Vallohu a’lam.
O‘zbekiston musulmonlari idorasi
Fatvo markazi.