O'tgan davr mobaynida Qo'mitaga jismoniy va yuridik shaxslardan jami 861 ta murojaat kelib tushgan. Shundan, 249 tasi O'zbekiston Respublikasi Prezidentining Halq qabulxonalari va Virtual qabulxonasi orqali, 158 tasi Prezident Administratsiyasi, Oliy Majlis, Vazirlar Mahkamasi orqali, 66 tasi turli tashkilotlardan, 388 tasi bevosita fuqarolardan kelib tushgan.
Murojaat yo'nalishlari quyidagicha:
– diniy tashkilotlarni davlat ro'yxatidan o'tkazish bo'yicha 521 ta;
– dinshunoslik ekspertizasi o'tkazish bo'yicha – 161 ta;
– Haj va Umra ziyoratiga doir masalalar bo'yicha – 24 ta;
– diniy ta'lim masalasida – 26 ta;
– noislomiy konfessiyalar yo'nalishida - 30 ta;
– boshqa masalalarda – 99 ta.
Murojaatlar sonining o'sish, pasayish dinamikasiga e'tibor qaratadigan bo'lsak, 2020 yil yanvar'-sentyabr' oylari davomida kelib tushgan murojaatlar soni 660 tani tashkil etgan bo'lsa, joriy yilning mos davriga nisbatan ushbu ko'rsatkich 861 tani tashkil etib, 201 taga ko'payganini ko'ramiz.
Joriy yilning 1-2-3 choragi davomida Qo'mita tomonidan oyiga o'rtacha 95 ta murojaat ro'yxatga olingan. Ularning aksariyat qismi Toshkent, Andijon, Farg'ona, Surxondaryo, Qashqadaryo, Samarqand viloyatlarida yashovchi fuqarolardan kelib tushgan.
Murojaatlarda ko'tarilayotgan asosiy masalalar.
Qo'mitaga kelib tushgan 861 ta murojaatning 521 tasi Diniy-ma'rifiy tashkilotlar va diniy soha xodimlari bilan ishlash bo'limi tomonidan ko'rib chiqilgan. Ularda asosan diniy tashkilotlarni davlat ro'yxatidan o'tkazish, yangi diniy tashkilot qurilishiga ruxsat olish masalalari ko'tarilgan.
Mazkur masalalar yuzasidan O'zbekiston Respublikasining
2021 yil 5 iyulda qabul qilingan “Vijdon erkinligi va diniy tashkilotlar to'g'risidagi” Qonuniga muvofiq diniy tashkilotlar adliya idoralari tomonidan davlat ro'yxatidan o'tkazilishi, ushbu jarayonning tartiblari va shartlari haqida fuqarolarga batafsil ma'lumot berilgan.
Dinshunoslik ekspertizasi bo'limi tomonidan 161 ta murojaat o'rganib chiqilgan. Ularda asosan fuqarolarning respublika hududiga diniy mazmundagi adabiyotlarni olib kirish, ularni tayyorlash va tarqatish masalalari yuzasidan amaldagi qonunchilik talablari asosida tegishli javoblar berilgan.
Shuningdek, o'tgan davr mobaynida Haj va Umra ziyoratlari bilan bog'liq 24 ta murojaat o'rganib chiqilgan. Murojaatchilarga belgilangan tartibda javoblar berilgan.
Qolaversa, Diniy ta'lim olish bilan bog'liq 26 ta murojaat hamda Noislomiy konfessiyalar faoliyati bilan bog'liq 30 ta murojaat tegishli bo'limlar tomonidan o'rganib chiqilgan va har bir murojaat bo'yicha fuqarolarga ma'lumot berilgan.
Qolgan turli masalalar bo'yicha kelgan 99 ta murojaat ham o'rganib chiqilib, Qo'mita tomonidan murojaatchilarga asoslantirilgan javob xatlari yuborilgan.
Shu o'rinda, murojaatlarning ko'rib chiqilish natijalari haqida ma'lumot berib o'tsak.
Qo'mitaga kelib tushgan 861 ta murojaatdan 615 tasiga huquqiy ma'lumot berilgan, 187 tasi ijobiy hal qilingan, jismoniy va yuridik shaxslarning murojaatlari to'g'risidagi Qonunning 29-30 moddasiga asosan, 4 tasi rad etilgan, 29 tasi bo'yicha o'rganish jarayoni davom etmoqda.
Osmonlaru yerni yaratgan Zotning qarshisiga ma’siyatlar ila chiqa ko‘rmang, g‘azabiga toqatingiz, iqobiga sabringiz va azobiga qudratingiz yetmaydi.
Doktor Abdul Muhsin Ahmad o‘zining bir qarindoshi bilan bo‘lgan voqeani aytib berdi. Voqeaga ko‘ra bir yigit ukasiga doim “Allohga hamd aytgin” desa, ukasi: “Nima uchun Allohga hamd aytishim kerak?” – der, Yaratganga bo‘yin eggisi kelmasdi.
Axir uning bu gapini olamlar Rabbi bo‘lgan Zot eshitib turibdi! Alloh uni ikki oyog‘i bilan yurg‘izib qo‘yibdi, qancha odamlar yura olishmaydi. Necha-necha insonlar ko‘rish ne’matidan mosuvo bo‘lganida, uning ko‘zlari ko‘rib turibdi.
Vaqt o‘tib yigit avtohalokatga uchraydi. Uning a’zolari qattiq shikastlanadi. Operatsiyadan so‘ng doktor Abdul Muhsin Ahmad uni bir umr nogiron bo‘lib qolganligini, tanasining yarmi ishlamasligini, aniqrog‘i, bir o‘limdan qolganligini aytadi.
Alloh buyuk! Uning ne’matlari cheksiz. Biz bandalar doim shukrda bo‘lmog‘imiz lozim. Zero, Alloh taolo aytadi: «...Albatta, Uning ushlashi alamli va shiddatlidir»[1].
Tasavvur qiling, bordi-yu, siz do‘zaxiylardan bo‘lsangiz, u yerdagi azobga chiday olasizmi?! Albatta, yo‘q.
Shunday ekan Allohga tavba qiling! U Zotga xush kelmaydigan ishlardan qayting. Solih amallar ila Rabbingizga yaqinlashing.
Alloh bergan ne’matlarga shukr qiling. Gunoh va ma’siyatning kichikligiga qaramang. Allohning buyukligini nazaringizdan qochirmang.
Alloh buyuk! U Zot sizni kutilmaganda ushlamasidan avval qalbingizni qo‘rquv ila to‘ldiring. Qazoingiz yaqinlashmasidan avval poklaning. O‘lim kelgandagi pushaymondan naf yo‘q va buning uchun imkon berilmas...
Hasson Shamsiy Poshoning
“Jannat bo‘stonidagi oilaviy oqshomlar” nomli kitobidan
G‘iyosiddin Habibulloh, Ilhom Ohund, Abdulbosit Abdulvohid tarjimasi.
[1] Hud surasi, 102-oyat.