«Gazeta Polska» gazetasida pol'shalik Yevrodeputat Rishard Charnetskining "Markaziy Osiyo: Prezident Shavkat Mirziyoev davrida O'zbekiston islom merosi zamonaviylik bilan hamohang ekanini dunyoga ko'rsatmoqda" nomli maqolasi chop etildi, xabar bermoqda “Dunyo” axborot agentligi.
Muallifning ta'kidlashicha, O'zbekiston poytaxti va Markaziy Osiyodagi eng yirik shahar bo'lgan Toshkent boy tarixiy merosga ega. Shahar nafaqat asosiy siyosiy, balki mamlakatning sanoat, madaniy va ilmiy markazi hamdir. Zamonaviy Toshkent simbiotik tarzda islomning boy zamona merosini zamonaviylik bilan birlashtiradi.
Miloddan avvalgi I asrga oid Toshkentning paydo bo'lishining qisqacha tarixi keltirilgan bo'lib, shahar doimo, ayniqsa Temuriylar sulolasi hukmronligi davrida ilm-fan va savdo markazi bo'lganligi ta'kidlanadi. Uning madaniy merosi ayniqsa katta taassurot uyg'otadi.
Bugungi kunda mustaqil O'zbekistonning poytaxti islomning abadiy badiiy merosini o'zida aks ettiradi va boy o'rta asr madaniyatiga dahldordir. Masjidlar yoki boshqa diniy ob'ektlar va maqbaralar bu shaharda markaziy o'rinni egallaydi va qiziqarli, jumladan, mamlakat islom tarixi haqida tasavvur beradi.
Toshkentdagi yodgorliklar - Ko'kaldosh madrasasi, Hazrati Imom majmuasi, dunyodagi eng qadimiy Qur'on nusxalaridan biri – Usmon Qur'oni saqlanayotgan Mo'yi muborak madrasasi, Tilla shayx masjidi, Baroq Hon madrasasi, Yunus Hon maqbarasi va boshqalar yuksak qadrlanadi.
Muallifning fikricha, bu narsa ularning mohiyatini aks ettiradi: polyaklar xuddi xristianlikni saqlab qolganidek, musulmon dini ham asosiy yo'naltiruvchi kuch bo'lib, o'zbeklarning etnik va madaniy o'ziga xosligining belgisi bo'lib xizmat qilgan. 2007 yilda Toshkent to'rt "Islom madaniyati poytaxtlari" dan biri sifatida tanlandi.
Muallif 2016 yilda mamlakat taraqqiyoti borasidagi yangi siyosatining bir qismi sifatida Prezident Shavkat Mirziyoev turizmni rivojlantirishni o'z islohotlarining asosiy unsuri sifatida belgilaganini ta'kidlaydi. Natijada Toshkent islom merosi hozirgi kunda mahalliy va xorijiy sayyohlarning ancha keng doirasiga kirib bormoqda. Prezident Farmoni bilan Toshkent va O'zbekistonning boshqa shaharlaridagi tarixiy va diniy obidalar qayta tiklandi.
Bularning barchasi madaniy-ma'rifiy va diniy turizmni rivojlantirish dasturining ajralmas qismi hisoblanadi.
Bundan tashqari, O'zbekiston Davlat rahbarining islom merosini taqdim etishga qaratilgan tashabbuslaridan biri Islom tsivilizatsiyasi markazining qurilishidir. Unda ilgari O'zbekiston va xorijda saqlanib qolgan qadimiy qo'lyozmalar, litografik kitoblar, tarixiy hujjatlar va hujjatlar, shuningdek, din va ta'limga oid zamonaviy kitob va nashrlar, nihoyat, 100 mingdan ortiq qo'lyozmaga ega kutubxona dunyodagi eng yirik ma'lumotlar bazalaridan biri ishtirok etadi.
O'zbekiston islom merosi zamonaviylik bilan hamohang ekanini 2016 yil dekabr oyidan buyon dunyoga namoyon etib kelmoqda.
O'zbekiston musulmonlari idorasi matbuot xizmati
Savol: Men tush ko‘rdim va uyg‘onib Ibni Sirinning "Tushlar ta’biri" kitobini ko‘rsam yomonroq chiqdi va siqilib qoldim. Tush ta’biri masalalariga musulmon inson qanday qarashi kerak?
Javob: Bismillahir Rohmanir Rohiym. Avvalo shuni aytishimiz kerakki, Ibn Siriyn rahimahullohga nisbat berilgan “Tushlar ta’biri” kitobi u zotga tegishli emas. Shuning uchun bu kitobni u zotga nisbat berib bo‘lmaydi. Dinimizga ko‘ra tushlar uch xil bo‘ladi:
– Alloh taolo tomonidan bo‘lgan, tahorat bilan yotilganda, tongga yaqin ko‘riladigan, solih tushlar.
– Shaytondan bo‘lgan, aniq esda qolmaydigan, kayfiyatni tushiradigan, alahsirashga o‘xshash yomon tushlar.
– Kasbiga yoki qiziqqan narsasiga taalluqli tushlar.
Dinimizda tush ko‘rganda nima qilish kerakligi borasida aniq tavsiyalar kelgan. Agar rost tushlar shariatga mos kelsa, amal qilish mumkin, agar zid kelsa, qat’iy amal qilinmaydi. Yomon tush ko‘rgan kishi tushini birovga aytmasligi va tushning yomonligidan Alloh taolodan panoh so‘rashi kerak. Bu haqida Abdulloh ibn Qatoda roziyallohu anhu otasidan rivoyat qilgan hadisda Payg‘ambarimiz sollallohu alayhi vasallam: “Rost tush Allohdan, yomon tush shaytondan. Birortangiz qo‘rqinchli tush ko‘rsa, chap tomoniga tuflab qo‘ysin va tushning yomonligidan (Allohdan) panoh so‘rasin. Shunda yomon tush zarar qilmaydi”, deganlar (Imom Buxoriy rivoyati).
Ya’ni yomon tush ko‘rgan kishi chap tomonga yengilgina tuflab: “Robbim! Ko‘rgan tushimni yomonligidan panoh so‘rayman”, deb qo‘yadi.
Ba’zi ulamolar imkon bo‘lsa o‘rnidan turib, tahorat olib, ikki rakat nafl namoz o‘qigani hamda biroz sadaqa qilib qo‘ygani yana ham yaxshi, deyishgan.
Shuningdek, tush inson taqdirini belgilamaydi. Tushga ortiqcha baho berib, uni hayot mezoniga aylantirish to‘g‘ri emas. Biz dinimiz ko‘rsatmalariga og‘ishmay amal qilsak, ham moddiy, ham ruhiy tarafdan sog‘lom, irodamiz mustahkam bo‘ladi. Vallohu a’lam!
O‘zbekiston musulmonlari idorasi
Fatvo markazi.