Allox taolo insoniyatni barcha mavjudodlar ichada eng ulug'i qilib yaratdi. Ularga halol ne'matlardan rizq va chorpo hayvonlaridan ulovlar berdi. Qolaversa, eng buyuk ne'mat aql va idrok bilan boshqa mavjudodlardan fazilatlik qilib qo'ydi.
Shunday ekan, odam farzandi shu ulug'ligiga yarasha hayot kechirmog'i lozim bo'ladi.
Hozirgi shunday tinchlik xotirjamlik, to'qchilik zamonasida ham ba'zi insonlarning o'rtasida dushmanlik, o'zaro arazlashish va hasad qilish holatlari kuzatilmoqda. Vaholanki, Rasululloh sollallohu alayhi vasallam: “Bir-biringizni yomon ko'rmang. Bir-biringizga hasad qilmang. Bir-biringizga qarshi tadbir qilmang. Ey Allohning bandalari! Birodar bo'ling! Musulmon uchun o'z birodaridan uch kechadan ortiq arazlash halol emas”, dedilar.
Demak, mo'min-musulmon kishilar bir-birlarini yomon ko'rishlari mutlaqo mumkin emas. Axir mo'minlarni Qur'oni Karim birodar deb atagan. Ular qanday qilib bir-birlarini yomon ko'rishlari mumkin.
Ato ibn Yazid al-Laysiy roziyallohu anhudan rivoyat qilingan hadisda esa, Rasululloh sollallohu alayhi vasallam bunday deganlar:
“Biror kishiga o'z birodari bilan uch kechadan ortiq arazlashish mumkin emas, halol emas, harom. Ikkovlari uchrashib qolsa, biri u yoqqa, biri bu yoqqa qarab, teskari bo'lmasin. Ikkovidan yaxshisi birinchi salom berganidir”.
Bu hadisi sharifda arazlashib qolganlarni yarashtirishning juda bir ajoyib uslubi o'rgatirmoqda. U ham bo'lsa, arazlashib qolgan ikki kishi uchrashib qolsa, shu erda bir tomon savob umidida yaxshilikni bo'yniga olib, salom berishi kerak ekan. Salom bergan odamning gunohi to'kiladi. Chunki u Allohning amrini bajargan, Payg'ambarimiz sollallohu alayhi vasallamning sunnatlariga amal qilgan hisoblanib, arazlashganlik gunohidan forig' bo'ladi. Narigi odam alik olsa, ikkovlari ham bu gunohdan qutuladi. Alik olmay ketgan bo'lsa, gunoh unga bo'ladi. Shuning uchun Rasululloh sollallohu alayhi vasallam: “Birinchi bo'lib salom bergani yaxshisi”, - deganlar.
Har birimiz ushbu hadisni yaxshi o'zlashtirib olishimiz kerak. Alloh ko'rsatmasin, mabodo bir bilan arazlashib qoladigan bo'lsak, arazdan keyingi birinchi uchrashuvdayoq yarashib ketishga odatlanishimiz kerak. Albatta, bu ish arazdan uch kun o'tmasdan oldin yuz berishi lozim.
Mu'oza roziyallohu anhudan rivoyat qilinadi, Hishom ibn Omirdan eshitdim: “Rasululloh sollallohu alayhi vasallam aytdilar: “Musulmon kishi uchun boshqa bir musulmondan aloqasini uch kundan ortiq uzishi halol emas. Agar ikki kishi orasidagi aloqa uzilgan holida davom etsa, ikkovi ham haqdan chetlagan bo'ladi. Agar ulardan qaysi biri avval qaytsa, bu amali uning gunohlariga kafforot bo'ladi. Agar aloqalari uzilgan holda vafot etsalar, ikkovlari ham abadiy jannatga kirmaydi. Agar biri salom bersa, ikkinchisi uning salomiga alik olishdan bosh tortsa, salom berganga farishta alik oladi. Alik olishdan bosh tortgan odamga esa shayton gapiradi”.
Demak, biriga farishta, ikkinchisiga shayton do'st bo'ladi deganidir.
Buni har bir mo'min-musulmon juda yaxshi bilib olishi kerak, mo'min-musulmonlar bir-biri bilan urishib, o'zaro aloqani uzib, dushman holatda yursa, ikki tomon ham to'g'ri yo'ldan chetda yurishar ekan.
Alloh taolo hammamizni to'g'ri yo'lda bardavom qilsin!
Farg'ona viloyati Oltiariq tumani
“Poloson” jomi masjidi imom xatibi
Otabek domla Mamadiyev
Do‘stona va samimiy ruhda o‘tgan uchrashuvda Markaz rahbari O‘zbekiston Prezidenti Shavkat Mirziyoyev tashabbusi bilan yurtimizda bunyod etilayotgan O‘zbekistondagi Islom sivilizatsiyasi markazi haqida jumladan, Markaz doirasida amalga oshirilayotgan tadbirlar, barcha ilmiy va tashkiliy ishlar haqida ma’lumot berdi.
– O‘zbekiston Islom ilmi, fiqh va hadis sohasida yuksak merosga ega. Bu zaminda mashhur ulamolar, buyuk faqihlar, muhaddislar, mutafakkirlar va san’atshunoslar yetishib chiqqan, – dedi Islom uyushmasi bosh kotibi. – Ushbu merosning Islom olamidagi ahamiyati va dolzarbligini ko‘rsatishda O‘zbekistondagi Islom sivilizatsiyasi markazi muhim o‘rin tutadi. Bu yurtning taniqli va mashhur allomalari tufayli Islom sivilizatsiyasining asl mohiyati xususan, insonparvarlik va bag‘rikenglik qadriyatlari bugungi kunga qadar saqlanib qolgan. Mazkur megaloyiha bu boy merosni jahon hamjamiyatiga tanitishda asosiy ahamiyatga ega. Biz Butunjahon Islom uyushmasi nomidan ushbu sa’y-harakatlarni to‘liq qo‘llab-quvvatlaymiz. O‘zbekiston Prezidentining madaniyat va ma’rifatga qaratgan e’tibori barcha musulmon mamlakatlar uchun namuna bo‘ladi. Markaz bilan hamkorlik qilishdan benihoyat mamnunmiz! – deya ta’kidladi Shayx Muhammad Abdulkarim Al-Issa.
Uchrashuv davomida Shayx Muhammad Abdulkarim Al-Issa O‘zbekistonda olib borilayotgan islohotlar xususan, Islom sivilizatsiyasi markazining barcha tadbirlari, rejalashtirilgan turli anjumanlarga qiziqish bildirib, bu borada olib borilayotgan ishlarni yuksak baholadi va mamnuniyat bilan e’tirof etdi. Islom sivilizatsiyasi markazining ochilish marosimi qanchalik ahamiyatli ekanligiga esa alohida to‘xtaldi. Shu o‘rinda Shayx Muhammad Abdulkarim Al-Issa O‘zbekiston Respublikasi Prezidenti Shavkat Mirziyoyev Birlashgan Millatlar Tashkiloti Bosh Assambleyasining 72-sessiyasida so‘zlagan nutqidan quyidagi iqtiboslarni keltirdi: “Biz butun jahon jamoatchiligiga islom dinining asl insonparvarlik mohiyatini yetkazishni eng muhim vazifa, deb hisoblaymiz. Biz muqaddas dinimizni azaliy qadriyatlarimiz mujassamining ifodasi sifatida behad qadrlaymiz. Islom dini bizni ezgulik va tinchlikka, asl insoniy fazilatlarni asrab-avaylashga da’vat etadi. Islom sivilizatsiyasi markazining faoliyati ham shu maqsadga xizmat qiladi”. Shayx Muhammad Abdulkarim Al-Issa O‘zbekiston Prezidenti tomonidan BMT minbaridan turib ilgari surilgan mazkur ulkan tashabbus Butunjahon Islom uyushmasi nomidan qo‘llab-quvvatlashini ta’kidlab o‘tdi.
Islom sivilizatsiyasi markazi rahbari O‘zbekiston Prezidenti tashabbusi bilan Markaz tarkibida Arab-islom xattotlik maktabini ochish yo‘lga qo‘yilganini ma’lum qildi. Shayx Muhammad Abdulkarim Al-Issa ushbu loyihani to‘la-to‘kis qo‘llab-quvvatladi:
– Yangi O‘zbekiston loyihasi bo‘lmish bu xattotlik maktabi orqali Qur’oni karimning har bir surasini maxsus arab xatida, bezaklar bilan boyitilgan tarzda qo‘lda ko‘chirish maqsadga muvofiq, – deya taklif qildi Bosh kotib, – O‘zbekistondagi bo‘lajak Arab-islom xattotlik maktabi faoliyatini yo‘lga qo‘yishda, shuningdek, jahon miqyosida mashhur bo‘lgan katta tajribaga ega xattotlarni ushbu markazga jalb etish, xattotlarning ish faoliyati samarali bo‘lishi uchun ularni rag‘batlantirish va umuman maktab faoliyatini rivojlantirishda astoydil hamkorlik qilishga tayyormiz.
Delegatsiya a’zolari Makka shahrida joylashgan Hiro madaniyat dahasi, Vahiy muzeyi, “Burj as-sa’a” minorasida joylashgan shu nomdagi muzey, Ka’ba kisvasi uchun qirol Abdulaziz majmuasi va Madina shahridagi “Bo‘ston” muzeyi, Payg‘ambarimiz (s.a.v) siyratlari va Islom sivilizatsiyasi muzeyi, Jidda shahridagi Islom san’ati muzeyi va kutubxonasiga tashrif buyurdi va hamkorlik bo‘yicha muzokaralar olib bordi.
Bundan tashqari, Islom sivilizatsiyasi markazi delegatsiyasi a’zolari muzey va kutubxonalarga qilgan tashriflari jarayonida Payg‘ambarimizning faoliyat va turmush tarzlarini ifodalovchi videolavhalar O‘zbekistondagi Islom sivilizatsiyasi markaziga taqdim etilishi masalasini ham ko‘rib chiqishdi.
Shuningdek, uchrashuvda O‘zbekiston Prezidenti tashabbusi bilan Samarqandda yangidan bunyod etilayotgan Imom Buxoriy majmuasi ziyoratchilari uchun qulay shart-sharoitlar yaratish masalasida ham fikr almashildi. Bu borada Saudiya Arabistoni tajribasidan foydalanish maqsadida Butunjahon Islom uyushmasi Tadbirlar va konferensiyalar bo‘limi boshlig‘i Shokir Saloh al-Advaniy bilan muloqot o‘tkazildi. Muloqot davomida Islom uyushmasi vakili bu masalada Saudiya Arabistonining yetakchi tashkilotlaridan biri “Ilm” kompaniyasi ko‘mak berishini bildirdi. Keyingi muhokamalar videokonferensiya shaklida davom ettirilishiga kelishib olindi.