Sayt test holatida ishlamoqda!
15 Oktabr, 2025   |   23 Rabi`us soni, 1447

Toshkent shahri
Tong
05:16
Quyosh
06:35
Peshin
12:14
Asr
15:59
Shom
17:46
Xufton
18:58
Bismillah
15 Oktabr, 2025, 23 Rabi`us soni, 1447

Munosabat: Ijtimoiy tarmoqlarda tarqatilayotgan ayrim xabarlar xususida

07.09.2021   1820   4 min.
Munosabat: Ijtimoiy tarmoqlarda tarqatilayotgan  ayrim xabarlar xususida

 

Shu kunlarda ba'zi saytlar va ijtimoiy tarmoqlarda O'zbekiston musulmonlari idorasi raisi, muftiy vazifasiga kim saylanishi va nomzodlar haqida turli xabarlar e'lon qilinmoqda. Hatto ayrim ijtimoiy tarmoq yurituvchilari falon ulamo muftiy vazifasiga tayinlandi, degan mazmundagi asossiz axborotni ham tarqatib, aholini yolg'on ma'lumotlar bilan chalg'itayotgani kuzatilmoqda. Natijada, shunday gap-so'zlarni tarqatish orqali el-yurt hurmat qiladigan va ehtirom ko'rsatadigan ulamolarning ruhiyatiga salbiy ta'sir ham o'tkazilmoqda.

O'zbekiston musulmonlari idorasi yurtimiz fuqarolarini asl holat va mavjud vaziyatni bilmay turib, haqiqatga to'g'ri kelmaydigan xabarlarni tarqatishdan saqlanishga chaqiradi. Shuningdek, hammani o'zimga qarataman yoki kuzatuvchilarim soni ko'payadi, deya arzon shuhratga uchib, yolg'on axborot tarqatish esa jurnalistik etikasiga ham, ijtimoiy tarmoq yuritish odobiga ham, dinimiz ta'limotiga ham zid ekanini ma'lum qiladi.

Shu bilan birga, O'zbekiston musulmonlari idorasi mazkur mavzu atrofida asossiz bahs-munozarani hayotini xalqimiz va muqaddas dinimiz xizmatiga bag'ishlagan marhum muftiy Usmonxon Temirxon o'g'li hazratlarining vafotidan ko'p o'tmagan bir davrda ko'paytirishni diniy, milliy va oddiy insoniylik qadriyatlari nuqtai-nazaridan odobsizlik sifatida baholaydi hamda fuqarolarimizni bunday ishlar qilmaslikni so'raydi.

Ta'kidlash joizki, O'zbekiston musulmonlari idorasi respublika hududida rasmiy faoliyat olib borayotgan islomiy diniy tashkilotlarning markaziy boshqaruv organi bo'lib, musulmonlarning e'tiqodiy birligini ta'minlashga xizmat qiladi. Shu maqsadda, fiqhda Hanafiy mazhabi va aqidada Imom Moturidiy ta'limoti asosida mo'min-musulmonlar uchun barcha shart-sharoitlarni yaratadi. Shuningdek, Islom ma'rifatini keng yoyish, masjid-madrasalar ta'sis etish, diniy adabiyotlar nashr etish, xalqaro tashkilotlar va taniqli ulamolar bilan hamkorlikni amalga oshiradi.

Qayd etish lozimki, O'zbekiston musulmonlari idorasi Ustavining tegishli bandiga asosan Diniy idora raisi, muftiy Ulamolar Kengashi yig'ilishida besh yil muddatga saylanadi. Muftiy lavozimiga saylanayotgan shaxs O'zbekiston Respublikasi fuqarosi, oliy diniy ma'lumotli, kamida o'n yil O'zbekiston musulmonlari idorasi tizimida ishlagan,ulamolar hamda xalq orasida obro' va ishonch qozongan bo'lishi lozim.

Ayni kunlarda muftiy lavozimiga munosib nomzodlarni atroflicha ko'rib chiqish, mehnat faoliyatlarini o'rganish, bilim salohiyatlarini mezonga solish, ish tajribalarini kuzatish va xalq orasidagi obro'-e'tiborlariga baho berish ishlari olib borilmoqda. Mazkur jarayonlarning yakuni to'g'risida O'zbekiston musulmonlari idorasining rasmiy matbuotida e'lon qilinadi.

O'z navbatida aytish kerakki, bu masalada internetdagi betizgin erkinlik sababli islomiy me'yorlarni esdan chiqarish ham durust emas. Alloh taolo Qur'oni karimda: “U (inson) biron so'zni talaffuz qilmas, magar (talaffuz qilsa) uning oldida hoziru nozir bo'lgan bir kuzatuvchi (farishta u so'zni yozib olur), deb bayon qilgan (“Qof” surasi, 18-oyat).

Ushbu oyati karimadan bugun yozganlarimiz ertaga o'zimizning foydamiz yoki zararimizga hujjat bo'lishi ayon bo'lmoqda. Har bir so'zimizni yozishga chog'lanar ekanmiz, ongimizda Alloh taolo va Uning Rasulining bizni ogohlantirgan kalomlari, Islom dini ko'rsatmalari paydo bo'lsa, so'z aytish mas'uliyatini yanada teranroq anglagan bo'lar edik...

Haq taolo barchamizni to'g'ri yo'lda sobitqadam qilsin.

 

O'zbekiston musulmonlari idorasi Matbuot xizmati

O'zbekiston yangiliklari
Boshqa maqolalar
Maqolalar

Ona sutining foydalari

15.10.2025   4059   3 min.
Ona sutining foydalari

Alloh taolo Qur’oni karimda: “Onalar bolalarini to‘la ikki yil emizadilar. (Bu muddat) emizishni kamoliga yetkazishni istovchilar uchundir” (Baqara surasi, 233-oyat), deya marhamat qilgan.

 

Darvoqe, go‘dak sog‘lom unib-o‘sishi uchun zarur bo‘lgan barcha oziq moddalarni Alloh taolo ona suti tarkibiga joylab qo‘ygan. Ona suti tarkibidagi mikroelementlar miqdori go‘dak tanasidagi ehtiyojga ko‘ra ko‘payib yo kamayib turadi. Ayniqsa, go‘dak olti oylik bo‘lgunga qadar uning oziqaga bo‘lgan ehtiyoji faqat ona suti hisobiga ta’minlanadi.

 

Noyob xususiyatlari

1. Mikroblar tushish ehtimoli mavjud emas.

2. 36–37 darajada bo‘lib, bolaning tana haroratiga muvofiq.

3. Oshqozonga asta-sekin va oz-ozdan tushadi, tarkibiy qismi to‘la holda parchalanmay so‘riladi.

4. Tarkibida yuqumli kasalliklardan himoyalovchi immun tanachalar hamda hazm jarayonini yaxshilovchi fermentlar bor.

 

Ko‘payishi uchun

 

Abu Ali ibn Sino emizikli ayolning suti ko‘payishi uchun, eng avvalo, uning asabi tinch bo‘lishi va ko‘p uxlashi kerakligini aytgan. Yana sut ko‘pa­yishi uchun emizikli ayollar sut mahsulotlarini ko‘proq iste’mol qilishlari zarur. Sutni shirchoy qilib, ichiga yog‘ yoki yong‘oq solib ichish juda foydali. Emizishdan 20 daqiqa oldin, albatta, biror-bir suyuqlik ichish zarur. Kunda kamida ikki mahal issiq suyuq ovqat iste’mol qilishga odatlanish ham ona sutini ko‘paytiradi. Guruchli taomlar, ayniqsa, palov hamda moshli taomlar ona sutini ko‘paytirish xususiyatiga ega.

 

Ona suti bilan oziqlangan bolalar har tomonlama yaxshi rivojlanadi. Raxit, kamqonlik, oshqozon-ichak faoliyatining buzilishi kabi xastalik­lar ularda deyarli kuzatilmaydi. Shunga qaramay, keyingi yillarda onalar har xil sabablarga ko‘ra farzandlarini sun’iy oziqlar bilan ulg‘aytirmoqda. Ba’zilari mehnat faoliyatidan ajrab qolmasligi, ayrimlari qomatlarini saqlab qolish maqsadida... Suti yo‘qligi yo yaroqsizligi sabab bo‘layotganlari ozchilikni tashkil etadi.

 

Ziyod Sahmiy roziyallohu anhudan rivoyat qilinadi: “Rasululloh sollallohu alayhi va sallam (bolani) esi past ayolga emizishdan qaytardilar (albatta, sut egasiga o‘xshaydi) (Imom Abu Dovud rivoyati).

 

Ushbu hadis chaqaloqlarni sun’iy oziqlar bilan boqishdan ham qaytaradi. Chunki u tarkibi, oziqaviyligi, jismoniy va ruhiy salomatlikka ko‘rsatadigan ta’siri jihatidan esi past onaning sutidan ko‘ra bolaga zararliroq.

 

Sun’iy sutning oqibati

 

Ona sutining mo‘jizaviylik xususiyatlari bilan sun’iy sut va bo‘tqalar tarkibi solishtirilib o‘rganib chiqilgan. Tadqiqotlar natijasidan bittasini keltirish kifoya: ona suti tarkibida qandning 150 turi mavjud. Ma’lum bo‘lishicha, mazkur qand moddalari hazm jarayoni va keyingi jarayonda muhim ahamiyat kasb etadi. Sun’iy sutlarning birortasida bu ko‘rsatkich bir yoki ikki turdan ortiq emas. Sun’iy oziqalar  kunda-kunora bolalarda qab­ziyat paydo qiladi. Ko‘p hollarda buni bartaraf etish uchun kimyo­viy dorilar qo‘llanadi.

 

Ona suti – Alloh tomonidan go‘daklar uchun yaratilgan tabiiy-fitriy ofiyat qo‘rg‘oni. Ana shu mo‘jizakor sutdan uzrsiz foydalanmaslik esa Yaratgan tomonidan berilgan imkoniyatdan voz kechish demak.

 

Aziza RAHMATOVA,

Samarqand tumani bosh otinoyisi

(Mo‘minalar” jurnali 2024 yil 5-son )

 

Maqolalar