Sayt test holatida ishlamoqda!
16 Iyul, 2025   |   21 Muharram, 1447

Toshkent shahri
Tong
03:24
Quyosh
05:04
Peshin
12:34
Asr
17:40
Shom
19:58
Xufton
21:31
Bismillah
16 Iyul, 2025, 21 Muharram, 1447

Payg'ambarimiz alayhissalom haqlarida G'arbning buyuklari e'tirofi

24.08.2021   2397   4 min.
Payg'ambarimiz alayhissalom haqlarida G'arbning buyuklari e'tirofi

Hazrati Muhammadning inson bolasi bo'lganlari butun odmizodga iftixordir. Chunki u zot ummiy bo'lishlari barobarida o'n asr oldin shunday qonun va asoslarni keltirdilarki, biz – ovrupaliklar ikki ming sanadan keyin ularning qiymati va haqiqatini anglab etsak, eng mas'ud, eng saodatli insonlar bo'lamiz.

Shebol, G'arb mutafakkiri.

* * *

Payg'ambar Muhammad alayhissalom hech qanday hokimiyatga ega bo'lmagan holda eng qudratli saltanatlar – Eron va Vizantiyani yagona Parvardigor nizomi bilan yashashga da'vat etgandilar.

Roje Gorodi, Farangiston Komfirqasi Markaziy Qo'mitasi a'zosi.

* * *

Biz Ovrupa millatlari madaniy imkonimiz yuqori bo'lishiga qaramay, hazrati Muhammad so'nggi pog'onasiga qadar chiqa olgan zinaning birinchi bosqichidamiz, xolos. Hech shubha yo'qki, bu musobaqada biron kimsa u zotdan yuqoriroqqa o'ta olmaydi.

Volfgang Gyote, mashhur olmon shoiri.


* * *

Alloh taoloning birligi va borligini Muso alayhissalom o'z millatiga, Iso alayhissalom o'z ummatiga, Muhammad alayhissalom esa, butun insoniyatga ma'lum qildi.

 Napoleon Bonapart, Fransiya imperatori.

* * *

Men dunyo tarixini o'rganib bir xulosaga keldim: dunyo podshohlari to'plagan jamiki saltanatu sarvat-boyliklar, shohona qasrlaru muhtasham saroylar Muhammad alayhissalomning yamoq yaktaklariga arzimas ekan.

Volfgang Gyote, mashhur olmon shoiri.

* * *

Hazrati Muhammad haqida gapirganlarimiz bir nuqta ustida to'planadi. U ham bo'lsa, u zot xulq-atvorining yuksakligi, axloqining pokizaligidir. Bular shunday ulug' fazilatlarki, u zamondagi makkaliklar orasida juda nodir edi.

Vilyam Muir, ingliz sharqshunosi.

* * *

Faylasuf, notiq, payg'ambar, faqih, sarkarda, qalblar himoyachisi, g'oyalar koshifi, imom, davlat arbobi, Yer kurrasining yigirma joyida diniy saltanat tashkil etgan zot. Muhammad (alayhissalom) ana shunday kishi edi. U kishini dunyodagi qaysi buyuk shaxs bilan tenglashtirish mumkin? Nahotki u zotning qiyoslari bo'lsa?



Luis de Lamartin, farang mutafakkiri.

* * *

Mashhur payg'ambarlar va fotihlar ichida tarixiy hayoti hazrati Muhammad tarixidek eng ko'p va hamma nuqtalarigacha batafsil o'rganilgan tarixiy shaxs yo'qdir.

 Jon Davenport, ingliz olimi.

* * *

U bir vaqtning o'zida ham Tsezar, ham Papa edi. Ammo Papa bo'lib, unda Papaning iddaolari yo'q edi, Tsezar bo'lib, unda Tsezar legionlari yo'q edi. Muntazam qo'shinsiz, tansoqchilarsiz, saroysiz, davlat daromadisiz (soliqlarsiz) agar biror shaxs men Allohning iznu ixtiyori bilan boshqardim, deya olsa, unda u Muhammadddir (sollallohu alayhi va sallam). Chunki uning qo'lida hech qanday hokimiyat vositalarisiz va asoslarisiz hokimiyat bor edi.

 Bosvort Smit, angliyalik mutafakkir.

* * *

O'z e'tiqodi yo'lida Muhammad (alayhissalom) har qanday mashaqqat va qiynoqlarga tayyor edi. U ummat etakchisi bo'lishiga qaramay, kamtar va odamiyligicha qoldi. U odamlarni qattiq hurmat qilar, sharafini joyiga qo'yar edi. Uning buyukligiga uning zafar va yutuqlari dalildir. Uning shaxsi ulug'ligi g'oyasini tarqatishda muvaffaqiyat keltirdi.

Vilyam Montgomeri Uott, ingliz sharqshunosi, “Muhammad Makkada”, “Muhammad Madinada” kitoblari muallifi.

* * *

Muhammad (alayhissalom) targ'ib qilgan ta'limotlar tufayli uning izdoshlarini Payg'ambar shaxsiyati o'ziga qattiq jalb qiladi. Zero, u odamlarni aql va din vositasida boshqarar edi.

 Edvard Gibbon, ingliz olimi.

 

Internet ma'lumotlari asosida tayyorlandi

Maqolalar
Boshqa maqolalar

Qariyani ovora qilibsan-ku

14.07.2025   3789   3 min.
Qariyani ovora qilibsan-ku

Bismillahir Rohmanir Rohiym.
Alloh taologa bitmas-tuganmas hamdu sanolar bo‘lsin.
Payg‘ambarimizga mukammal va batamom salavotu durudlar bo‘lsin.

Nihoyat, Makka fath bo‘ldi. Bir paytlar g‘ordan vahiy dahshatidan titrab-qaltirab yolg‘iz tushib kelgan bir nafargina Inson butun bir ummatga aylandi.

Tun zulmatida Quraysh o‘ldirishga qasd qilgan Inson Makkadan sodiq do‘sti bilan Madina tomon chiqib, bir necha yildan so‘ng Makkaning to‘rt darvozasidan kuppa-kunduz kuni g‘olib bo‘lib kirib keldi! Kuraysh esa, o‘sha kuni o‘zlaridan qasos olinishini kutib, u zotning oldida bosh egib o‘tirardi. Ularni nima qildi deb o‘ylaysiz?

U kishini yolg‘onchiga chiqarganlarni, aziyat berganlarni, Ka’ba atrofida sajda qilayotganida ustiga tuyaning eshini (ya’ni, ko‘p kitoblarda " سَلَى جَزُور"ni tuyaning ichak-chavog‘i deb yozishadi. Ustoz Abdul Azim Ziyouddin domla «Nurul yaqiyn» kitoblarida yozgan izohda bunday tushuntirganlar: «Imom Buxoriy rivoyatida سَلَى جَزُور va Muslim rivoyatida سَلَى جَزُور, ya’ni «tuyaning qog‘onog‘ini» deyilgan. Qog‘onoq — homilani o‘rab turuvchi shilliq parda, yo‘ldosh.) ag‘darganlarni, Abu Tolib darasida qamal qilganlarni, u kishini yolg‘onchi, sehrgar, majnun deb ayblaganlarni, so‘ngra u kishini o‘ldirish uchun har bir qabiladan bittadan kishi tanlab, u kishining qoni barchaga tarqalishi uchun birgalikda o‘ldirmoqchi bo‘lganlarni nima qildi deb o‘ylaysiz?

U zot sollallohu alayhi vasallam ulardan qasos olmadilar. Balki ularga: «Boraveringlar, sizlar ozodsizlar!» dedilar!

Abu Bakr roziyallohu anhu uyiga borib, Rasululloh sollallohu alayhi vasallam duo qilishlari va islomga kirishi uchun qartayib qolgan, oyoqlarini ko‘tarishga ham majoli yo‘q otasi Abu Quhofani olib keldi. U hali-hamon iymon keltirmagan edi. Uni ko‘rgan Rasululloh sollallohu alayhi vasallam: «Qariyani ovora qilibsan-ku, uni uyida qoldirsang bo‘lmasmidi, biz o‘zimiz uning oldiga borar edik», dedilar.

Abu Bakr roziyallohu anhu aytdi: «Yo Allohning Rasuli! Sizning borishingizdan ko‘ra otam kelishi to‘g‘riroqdir».

Nabiy sollallohu alayhi vasallam uni o‘tirishga taklif qildilar. Uning ko‘ksini siladilar va: «Musulmon bo‘l», dedilar. Abu Quhofa iymon keltirdi. Abu Bakr roziyallohu anhu yig‘ladi. Qo‘lida ko‘p sahobalar islomga kirgan, ko‘p buyuklar iymonga kirgan buyuk sahobaning otasi endi Islomga kirdi...

Rasululloh sollallohu alayhi vasallamning odoblariga qarang! U kishi yoshi bir joyga borib qolgan qariyaning huzurlariga kelishini noo‘rin bildilar. O‘zlari uning oldiga borishga tayyor ekanliklarini aytdilar. Rasululloh sollallohu alayhi vasallam doimo yoshi kattalarga shafqatli edilar. Doimo: «Sochlari oqargan musulmonni ikrom qilish Allohni ulug‘lashdandir!» der edilar.

Bir qariya Nabiy sollallohu alayhi vasallamni qidirib keldi. Sahobalar unga yo‘l berishmadi. Rasululloh sollallohu alayhi vasallam ularga: «Kichigimizga rahm qilmagan, kattamizni hurmat qilmaganlar bizdan emas!» dedilar.

Qariyalarga xuddi otamiz yoki bobomiz kabi muomalada bo‘lishimiz lozim. Onaxonlarga esa onamiz yoki buvimiz kabi muomalada bo‘lishimiz kerak. Inson qariganda o‘zining zaifligi, bemorligi va ojizligiga qarab qachonlardir yosh bo‘lganini, kuchli bo‘lgan paytlarini eslaydi, eziladi. Garchi boshqalarga ko‘rsatmasa-da, qalbida siniqlikni his qiladi. Bu siniqlikka faqatgina atrofdagilar beradigan e’tibor va hurmatgina davo bo‘la oladi! Ko‘ngil olish ibodatdir!


«Nabaviy tarbiya» kitobi asosida tayyorlandi