“Oqil”  arabcha so'z bo'lib, u o'zbek tilida “aqlli”, “aql egasi”, “farosatli” degan ma'nolarni anglatadi. “Oqil” so'zi “O'zbek tilining izohli lug'ati”da bunday izohlanadi: “Oqil (arabcha) - aqlli, farosatli, ba'ma'ni”. Ma'lumki, o'z aqliga suyanib ish qiladigan kishini oqil kishi deyiladi. Oqil kishining o'z fikri va xulosasi bo'ladi. U hayotdagi barcha ishlarini foyda-yu zararga qarab, har bir narsani hisob-kitob bilan bajaradi.

“Dono” so'zi esa o'zbek tiliga fors tilidan o'zlashgan so'z hisoblanadi. U o'zbek tilida “donishmand”, “bilimdon”, “hikmatli” degan ma'nolarni anglatadi. “Dono” so'zi “O'zbek tilining izohli lug'ati” da: “Dono (forscha) biluvchi, bilimdon, donishmand” deb izohlanadi. Yuqori darajada bilim, tajribaga va hikmatga ega bo'lgan kishi dono deyiladi.

Ho'sh, oqil bilan dono kishining nima farqi bor?

Oqil kishi biror yomon vaziyatga tushib qolsa, bu vaziyatdan to'g'ri xulosa chiqarib, aqlini ishlatib o'zini yomon holatdan qutqazadi. Dononing oqildan farqi shuki, dono kishi o'zini bilimi va tajribasidan kelib chiqib, o'zini  yomon vaziyatlarga tushib qolish ehtimoli bor joy va holatlardan asraydi.

R. Akbarov,

O'zbekiston musulmonlari idorasining

Qashqadaryo viloyati vakilligi xodimi