Bismillahir rohmanir rohiym
Alloh taologa bitmas-tuganmas hamdu sanolar bo'lsin!
Payg'ambarimizga mukammal va batamom salavotu durudlar bo'lsin!
Inson bu dunyoda yashar ekan, ikki holatning birida bo'lishi taqozo qilinadi. Ne'matlar va xotirjamlik ichida bo'lganda, shukr qiladi yoki musibat va qiyinchiliklar vaqtida sabr qiladi. Shukr va sabr sohibi qaram bo'lib emas, o'ziga hokimlik hissi bilan yashaydi. Bu fazilatlar toqatli bo'lish, vazminlik, bosiqlik kabi insoniy xislatlarni o'zida jamlaydi. Bu xislatlar insonni ezgulikka, ezgulik esa komillikka etaklaydi. Shuning uchun inson etuklikka erishishi, turmushining mazmunli o'tishi, hayot ma'nosini teran tushunishi uchun sabrli va shukrli bo'lishi juda muhim sanaladi.
Kishi nafs talabi, ko'ngil orzularini sabr orqaligina chegaralay oladi. Shu bois, hadisi sharifda sabr imonning yarmidir, deyiladi. Sabr va shukr ikki dunyo saodatining kaliti hisoblanadi. Agar har bir kishi qilayotgan ishida sabr va shukrni dastur qilsa, albatta, muvaffaqqiyatga erishadi. Zero, hadisi sharifda “musibat etganda sabr qiluvchi, berilgan ne'matlarga shukr qiluvchi, birovlarning qilmishlarini kechiruvchi, o'zi birovga zulm etkazsa, tavba qiluvchi kishilarga xotirjamlik va hidoyat ado etilur” deyiladi.
Inson har bir ishni sabr bilan olib borsa, boriga shukr, yo'g'iga qanoat qilsa maqsadiga erishadi, tinch va osuda hayot kechiradi. Insoniylik qadrini saqlash bilan birga, turli noinsoniy yo'llarga kirib ketmaydi. Inson o'z etukligiga erishishi, turmushining farovon bo'lishi, umrining mazmunli o'tishi, hayotning ma'nosini chuqurroq bilishi uchun ham bu xislatlardan nasibador bo'lishi kerak. Shuning uchun shukr va sabr kishi ma'naviyati xazinasining asosi bo'lib, bunga erishish izzat va sharaf yo'li sanaladi.
Ulug'larimiz “g'alaba sabr bilan birgadir” deyishadi. Sabr g'alaba sari etaklaydi. Inson sabr qilgani sayin haq ustida tobora muqimroq o'rnashadi. Hayot turli-tuman musibat va qiyinchiliklar bilan to'la. Kishi ular qarshisida sabot-matonat bilan turmas ekan, o'zini yo'qotib qo'yishi turgan gap. Imonning afzali-sabr va bag'rikenglikdir.
Payg'ambarimiz alayhissalom uch xil narsaga qasamyod qiladilar: 1. Sadaqa qilgan bilan bandaning moli kamayib qolmaydi. 2. Qaysi bir bandaga zulm bilan uning moliga xiyonat qilinsa-yu, u unga sabr aylasa, albatta Alloh taolo uning izzat va sharafini ziyoda etadi. 3. Qaysi bir banda tilamchilik eshigini ochib qo'ysa, Alloh taolo unga faqirlik eshigini ochib qo'yadi.
Umuman, bu hayotda inson uchun sabrdek muhim va zarur ehtiyojni topmoq mushkul. Biz toat-ibodat qilishda ham, gunoh-ma'siyatlarni tark etishda ham, balo-kulfatlarga bardosh berishda ham sabrga muhtojmiz. Shu bois, sabr barcha quvvatlardan ustun qo'yildi. Allohning sabrli bandalari sabr ziyosi ostida mangu haq yo'l sohiblariga aylanadilar. Shukr va fikr qilish sabr-qanoatning chirog'i bo'lib, halqimizda “Sabr tagi sariq oltin” degan maqol bejizga aytilmagan.
Normurod ShOIMOV,
Qashqadaryo viloyati Kitob tumani “Sevaz” jome masjidi imom-xatibi
Diyorimizga ulug‘ ayyom kirib kelmoqda. Qutlug‘ Iydul Azho vatandoshlarimizni xayru saxovat, mehr-oqibat sari chorlaydi. Bu bayram chin ma’noda odamiylik ayyomi. Insonlarga mehr, o‘ksik ko‘ngillarga shodlik ulashish fursati.
Qalblari himmat va karam ne’matidan bobahra xalqimiz bu muazzam kunlarni boy bermaslik uchun fursatni g‘animat biladilar va savobdan bahramand bo‘lib qolishga harakat qiladilar.
Dinimiz ko‘rsatmalari, shariat hukmlarini ustivor tutgan qodir vatandoshlarimiz qurbonliklar qilib, Haqni rozi qilishga, haqdorlar ko‘nglini olishga intiladilar. Yaratganning rahmati yog‘ilib turgan damlarda duolar mustajob bo‘ladi. Alloh taolo o‘zining kalomida “Parvardigoringiz uchungina namoz o‘qing va qurbonlik qiling”, - deb marhamat qiladi.
Bu borada sarvari koinot sayyidimiz ibratlari o‘rinli. Oila a’zolarimizni yo‘qlash, qo‘shnilar holidan xabar olishda, miskinlarni sevintirish-u, xastalar ahvolidan ogoh bo‘lishda ularning hadisi muboraklari bizga nurli yo‘l, deymiz.
Amallar ko‘p. Ularga beriladigan savoblarning darajasi amalga qarab belgilanadi. Eng savobi ko‘p amal bu farz hisoblansa, boshqalarga yaxshilik ulashish undan keyingi o‘rinda turadigan ulug‘ ibodatdir!
Payg‘ambarimiz sollallohu alayhi vasallam muborak hadislarida boshqalarga qilinadigan yaxshilikni farzdan keyingi o‘rinda turishini bayon qilib shunday dedilar: “Farzlarni ado qilishdan keyingi o‘rinda turadigan Allohga eng suyukli bo‘lgan amal bu musulmoning qalbiga xursandchilikni kiritishdir”.
Shuning uchun Shayx Abdulloh Hoshim rahmatullohi alayh qozilikdan kelgan maoshning teng yarmiga shirinlik sotib olib, o‘zlari bilan olib yurar va har doim uchratgan bolaga shirinlikdan berib, uni xursand qilar edilar.
Ulug‘ kunlarda turibmiz. Har damni g‘animat bilishlik, bir birimizga saxovatda ibrat bo‘lishimiz savobli amallar ekanini his qilmog‘imiz lozim. Bu kunda isrofgarchilikdan xoli dasturxonlar yozish, borimizni boshqalar bilan bo‘lishishga intilishimiz darkor. Xayrni, yaxshilikni gunohga almashtirib qo‘ymaslik uchun ham uyg‘oq ko‘ngil bo‘lish talab etiladi.
Bugun muazzam kunlar og‘ushidamiz, dedik. Vatandoshlarimiz ulug‘ safarlarni ixtiyor etganlar. Ayni fursatlarda hojilarimiz Mino, Arofat vodiylarida, Muzdalifada – duolar qabul bo‘ladigan makonlarda, zamonlarda ibodatlar qilib, elu yurtga tinchlik, osoyishtalik so‘ramoqdalar. Bu duolar barakotidan diyorimiz ahliga qancha yaxshiliklar yetishadi, inshaalloh. Ibodatlar huzurini totgan odamlarning qalbi salim, ehsonu, muruvvatda peshqadam bo‘lishlari bu eng katta yaxshilik aslida. Hojilarimiz safar odoblarini tushunib, ulug‘ dargohlardan nasibador bo‘lib qaytadilar. Diyorimizga qaytganlaridan so‘ng esa yoshlarimiz ma’naviyatiga kamarbasta bo‘ladigan, Haq va haqiqat yo‘lida sidqidil xizmat qiladigan xolis Haq xizmatchilariga aylanadilar, degan umidimiz bor. Bunday ulug‘ ziyoratlar insonni qaysi yoshda bo‘lmasin, ezguliklarga xayrixox qiladi. O‘zgalar qalbini tushunishga, vatan va xalq manfaati yo‘lida sa’y-harakatga chorlaydi.
Bu kunlarning Yaratgan dargohidagi o‘rni musharraf. Hayit kechalarida duolar qabul bo‘ladi. Qurbonlik go‘shtlaridan nasibador oilalarga xursandchilik kiradi. Bu ehsonlar ortida ham mehr-oqibat, o‘zaro bag‘rikenglik maqsadi mujassam. Biz bu makonda yasharkanmiz, turli millatlar vakillari yagona O‘zbekistonning fuqarolarimiz. O‘zaro tenglik, adolat hukm surgan yurtda birodarlik, yaxshi qo‘shnichilik an’analarini qadrlab yashamoqdamiz. Mahallalarda hamkorlik bilan obodlik sari yo‘l ochilyapti. Vatanimiz kundan- kunga farovon, xalqimiz turmushi chiroyli bo‘lib boryapti. Bu ne’matlarga shukrona qilish, to‘g‘ri yo‘lda sobitqadam bo‘lish ma’rifatimiz, ma’naviyatimiz kamolidan darak beradi.
Xalqimizga saodat va sano ayyomi – Qurbon hayiti muborak bo‘lsin! Barchamizni Yaratgan xayru xursandchiliklar ustida bardavom qilsin. Vatanimiz tinch, yurtdoshlarimizning oilalari farovon bo‘lsin.
Xolmurod MAMAJONOV,
Farg‘ona shahar “Ummul quro” masjidi imom-xatibi