— Emizikli bolam bor. Bunday holda ro'za tutsam bo'ladimi?
— Bismillahir Rohmanir Rohim. Homilador yoki emizikli ayol ro'za tutganda bolasiga yoki o'zining joniga zarar etishidan qo'rqsa, ro'za tutmaydi va keyinchalik ro'zaning qazosini tutib beradi. Bu haqda fiqhiy manbalarimizda bunday deyiladi: “Homilador va emizikli ayol o'z joniga yoki bolasiga zarar etishidan qo'rqsa, ro'zani ochadi va (imkon bo'lganda) qazosini tutadi. Ularga ro'zani ochgani uchun kafforat lozim bo'lmaydi. Zero, “Hulosa” kitobida shunday deyilgandir” (“Fatavoi hindiya”).
Boshqa bir manbada bunday deyiladi: “Homilador va emizikli ayol bolasi yoki o'ziga zarar etishidan qo'rqsa, ro'zani ochishi joiz. Bu ruxsat qiyinchilikni ketkazish uchundir. Payg'ambarimiz sollallohu alayhi vasallam: “Albatta, Alloh musofirdan ro'zaning (hammasini) va namozning yarmini, homilador va emizikli ayoldan ro'zaning (hammasini) ko'targan”, deganlar (Imom Nasaiy Anas ibn Molikdan rivoyat qilgan).
Homilador yoki emizikli ayolning ro'zani ochishi zarardan qo'rqishga bog'lab qo'yildi. Bu qo'rquv yo tajribalar natijasida paydo bo'lgan kuchli gumon bilan yoki musulmon, mohir tabibning xabar berishi bilan yuzaga keladi. “Fatavoi Zohiriya” kitobida shunday kelgan. Agar homilador yoki emizikli ayol bolasi yo o'zining joniga zarar etishidan qo'rqmasa, ro'zani ochishiga ruxsat berilmaydi” (“Bahrur-roiq”).
Demak, homilador yoki emizikli ayol ro'za tutsa bolasiga yoki o'zining joniga zarar etishini tajriba orqali bilsa, yoki buni tajribali, bilimdon musulmon (din-diyonatli) tibbiyot xodimi xabar bersa, ro'za tutmaydi. Imkon topganda qoldirilgan kunlarni har bir kuniga bir kundan qazosini tutib beradi.
Shuni ham ta'kidlab o'tish kerakki, homilador va emizikli ayollar ro'za tutmaganlari uchun fidya bermaydilar. Chunki ular kelajakda ro'zaning qazosini tutishga qodir hisoblanadilar.
Homilador va emizikli ayollar farzandi yoki joniga zarar etmaydigan bo'lsa, ro'za tutishlari shartdir. Ularga yuqoridagi ruxsatlar tegishli hisoblanmaydi. Ayniqsa bolalari taom eyishga o'rgangan emizikli ayollar bu borada taqvo bilan ish tutishlari lozim.
#xabar #mahorat #imom
Bugun, 16 iyul kuni Qoraqalpog‘iston Respublikasi, viloyatlar va Toshkent shahridagi masjidlarda faoliyat yuritayotgan 80 nafardan ziyod voiz imom domlalar uchun Diniy-ma’rifiy sohada malaka oshirish va qayta tayyorlash institutida “Zamonaviy axborot makonida diniy-ma’rifiy soha mutaxassislarining media-targ‘ibot faoliyatini takomillashtirishning dolzarb jihatlari” mavzusida 72 soatlik malaka oshirish o‘quvi boshlandi.
Shu munosabat bilan O‘zbekiston xalqaro islomshunoslik akademiyasida bo‘lib o‘tgan o‘quv kursining ochilish marosimida O‘zbekiston musulmonlari idorasi raisining birinchi o‘rinbosari Homidjon domla Ishmatbekov, Din ishlari bo‘yicha qo‘mita boshqarma boshlig‘i Muhiddin Hakimov, mazkur institut direktori Husniddin Ahmedov va tinglovchilar ishtirok etdi.
Tadbirda Homidjon domla bugungi murakkab davr barcha soha vakillari qatorida imom domlalardan ham o‘z bilim va malakalarini doimiy oshirib borish, insonlarni to‘g‘ri yo‘lga boshlash, aholi, ayniqsa, yoshlarni turli yot g‘oyalar ta’siridan asrash yo‘lida jiddu jahd qilishni talab etayotganini ta’kidladi. Shuningdek, notiqlar mazkur kursning ahamiyati haqida so‘z yuritdi.
Ikki hafta davom etadigan mazkur o‘quvda bugungi kunda dolzarb bo‘lgan mavzularda dars mashg‘ulatlari olib boriladi.
O‘zbekiston musulmonlari idorasi
Matbuot xizmati