Bismillahir Rohmanir Rohiym.
Alloh taologa bitmas-tuganmas hamdu sanolar bo'lsin.
Payg'ambarimizga mukammal va batamom salavotu durudlar bo'lsin.
Imom ibn Qoyyim rahimahulloh dedi: «O'nta zoye bo'ladigan, behuda narsa borki, ulardan manfaat yo'qdir:
1. Amal qilinmaydigan ilm.
2. Ixlos bo'lmagan va (sunnatga) iqtido qilinmagan amal.
3. Undan infoq qilinmaydigan mol-dunyo. Uning jamlovchisi dunyoda (baxillik qilib) bahramand bo'lmaydi va oxirati uchun ham o'zidan oldinga (sadaqotlar ko'rinishida) taqdim etmaydi.
4. Allohning muhabbatidan xoli bo'lgan, Unga intilib shavq qilmaydigan va U bilan sirdosh bo'lmaydigan qalb.
5. Uning toati va xizmatidan ajralgan jism.
6. Mahbubning rizosiga bog'lanmagan va uning amrlariga muvofiq yurmaydigan muhabbat.
7. Behuda ketayotgani idrok qilinmagan, yaxshilik va qurbatni g'animat bilinmagan vaqt.
8. Bekorchi, foydasi bo'lmagan narsalarga mashg'ul bo'lgan fikr.
9. Unga xizmat qilish seni Allohga yaqinlashtirmaydigan va dunyoingga salohiyat bo'lib qaytmaydigan insonni xizmatini qilish.
10. Tutqichi Allohning qo'lida bo'lgan bir bandadan qo'rqishing va umid qilishing. U Uning qabzasida asir bo'lsa va hatto o'zigada zarar yoki foyda, o'lim yoki hayot bera olmasa. Bularning bari foydasiz va zoye narsalardir.
Manba: @arabicuz
Savol: O‘qilgan namozimdan ko‘nglim to‘lmadi. Shu namozni qayta o‘qishim kerakmi?
Javob: Bismillahir Rohmanir Rohiym. Bu masalaning biroz tafsiloti bo‘lib, unga ko‘ra namoz quyidagi holatlarda qayta o‘qilishi lozim:
• Namozda biror farz amal bajarilmay qolib ketgan bo‘lsa;
• Namozda biror vojib amal qasddan bajarilmay qolib ketsa;
• Namozda biror vojib amal unutib bajarilmasa va namoz oxirida sajdai sahv ham qilinmay tugatilgan bo‘lsa.
Agar namozda sunnat amallar tark qilingan bo‘lsa yoki namoz makruhlik bilan o‘qilgan bo‘lsa, u holda namozni qayta o‘qish vojib emas, balki mustahab (chiroyli sanalgan) ish hisoblanadi. Ushbu holatda qaytadan o‘qimasa ham gunohkor sanalmaydi.
Savolda so‘ralgan holatga kelsak, ko‘ngil to‘lmasligi yuqorida sanab o‘tilgan farz yoki vojib amal tark qilingan holatlar sababli bo‘lsa, namoz qayta o‘qilishi kerak. Ammo haqiqatda sobit bo‘lmagan shubha-gumonlar, vasvasalar sababli ko‘ngil to‘lmayotgandek bo‘lsa, u holda namozni qayta o‘qilmaydi. Chunki ko‘p hollarda “ko‘nglim to‘lmayapti”, deb namozni qayta-qayta o‘qiyverish insonni o‘ziga bo‘lgan ishonchini yo‘qotadi va vasvasa kasaliga chalinishiga olib keladi.
Shunday ekan, namozda bajariladigan farz, vojib, sunnat amallar haqida yaxshi o‘rganish, eng asosiysi turli xayollarga chalg‘imasdan namozni e’tibor bilan ado etish lozim bo‘ladi. Vallohu a’lam.
O‘zbekiston musulmonlari idorasi
Fatvo markazi.