Sayt test holatida ishlamoqda!
08 Dekabr, 2025   |   17 Jumadul soni, 1447

Toshkent shahri
Tong
06:11
Quyosh
07:36
Peshin
12:20
Asr
15:13
Shom
16:58
Xufton
18:16
Bismillah
08 Dekabr, 2025, 17 Jumadul soni, 1447

MUBAYYaN VA NASRIY BAYoNI: Ishorat iymonning natijavu foyidasig'a (Qirq beshinchi mavzu)

05.03.2021   1949   3 min.
MUBAYYaN VA NASRIY BAYoNI: Ishorat iymonning natijavu foyidasig'a (Qirq beshinchi mavzu)

OZ-OZ O'RGANIB DONO BO'LUR...
* * *
Zahiruddin Muhammad Bobur xazinalari
* * *
MUBAYYaN VA NASRIY BAYoNI
* * *
IYMON-E_''TIQOD KITOBI
* * *
NAZM

Kimki iymon bularg'a keltursa,
Ushbu deganlar ustida tursa,
Qutular bandaliqtin, o'lmaktin,
Talamoqtin, jihotiy bo'lmaktin.
Dunyaviydur, bularni yod olingiz,
Uxraviyni deyin, quloq solingiz.
Jovidoniy azob ila mehnat
Ko'rmasu oqibat borur jannat.

NASRIY BAYoN

Iymonning natijayu foyidasi haqida

Kimki bularga (Allohga, oxirat kuniga, farishtalariga, Kitoblariga, payg'ambarlariga, taqdirga) iymon keltirsa, shu aytilgan narsalar ustida tursa, u qul bo'lishdan, o'lishdan, talanmoqdan, jihotiy bo'lmoqdan, ya'ni birovning qo'lida mulk bo'lmoqdan qutuladi.

Bular iymonning dunyoviy (bu dunyodagi) natija va foydalaridir, yod olingizlar. Endi uxroviy (oxiratdagi) natijalarini aytayin, quloq solingizlar.
(Iymonning oxiratdagi foydasi shuki,) u inson abadiy azob bilan mehnat-qiynoqda qolmaydi va oqibatda jannatga erishadi.

IZOH. Mo''minlarning jannatga kirib, u erda abadiy qolishiga dalillar.

Baqara surasi, 25-oyat ma'nosi: “(Ey Rasulim!) Iymon keltirgan va solih amallar qilgan zotlarga ular uchun ostidan anhorlar oqib turguvchi jannatlar (tayyorlab qo'yilgani)dan xushxabar bering! U erda ularga qachon rizq qilib bir meva berilsa: «Bu – bundan oldin (dunyoda) bizlarga rizq qilib berilgan narsa-ku!» – derlar. Ularga (ta'mi, lazzati butkul o'zgacha go'zallikda bo'lishi bilan birga, dunyodagi mevalarning) o'xshashlari berilgani uchun (shunday derlar). Ular uchun u erda pokiza juftlar ham bordir. Va ular u erda abadiy qolurlar”.

“Solih amallar” «Solih» so'zi «yaxshi» degan ma'noda bo'lib, istilohda «solih amal», “Alloh uchun qilingan hamda savob qozonishga vasila bo'lgan ibodat va ishlar”dir. Mu'oz ibn Jabal roziyallohu anhu: «Solih amalda ilm, niyat, sabr va ixlos bo'lishi lozim», deganlar.

“Pokiza juftlar” – hayz, kir, noxush hid, yomon xulq kabi narsalardan tamoman pok bo'lgan juftlar bordir (Bayzoviy).

Baqara surasi, 82-oyat ma'nosi: “Iymon keltirib, solih amallar qilgan kishilar esa jannat ahlidirlar, ular u erda abadiy qolurlar”.

Niso surasi, 122-oyat ma'nosi: “Iymon keltirib, solih amallar qilgan kishilarni esa ostidan anhorlar oqib turadigan jannatlarga kiriturmiz, u erda abadiy qolurlar. Allohning va'dasi haqdir (qat'iy bir haqiqatdir), Allohdan ko'ra to'g'ri so'zlaguvchi kim bor?”.

Gunohkor mo''minlar do'zaxda abadiy qolmasligiga esa ushbu oyati karimalar dalildir (ma'nolari):

Oli Imron surasi, 152-oyat ma'nosii: “Alloh mo''minlarga nisbatan behad fazlu karam sohibidir”.

Maryam surasi, 72-oyat ma'nosi: “Keyin muttaqiy bo'lgan (ibodat va itoat bilan gunohlardan saqlangan) kishilarni qutqarurmiz (jannatga kiriturmiz). (Bayzoviy izohi).

Nasriy bayon va sharh muallifi:
Mirzo KYeNJABYeK.

Maqolalar
Boshqa maqolalar
Maqolalar

O‘zbekiston xalqiga bayram tabrigi

07.12.2025   3894   5 min.
O‘zbekiston xalqiga bayram tabrigi

Qadrli vatandoshlar!

Siz, azizlarni, ko‘pmillatli butun xalqimizni 8 dekabr – O‘zbekiston Respublikasi Konstitutsiyasi kuni bilan chin qalbimdan samimiy muborakbod etib, barchangizga o‘zimning chuqur hurmatim va ezgu tilaklarimni izhor etaman.

Ushbu qutlug‘ ayyomda barcha huquq va erkinliklarimiz, yurtimizdagi tinchlik va barqarorlik, birlik va hamjihatlik, ortga qaytmas demokratik islohotlarimiz kafolati bo‘lgan Asosiy qonunimizning hayotimizdagi o‘rni va ahamiyatini yanada chuqur his etmoqdamiz.

Hech shubhasiz, xalqimiz siyosiy-huquqiy tafakkuri hamda yuksak xohish-irodasining ifodasi bo‘lgan Konstitutsiyamizda muhrlab qo‘yilgan qoida va tamoyillar Yangi O‘zbekistonni barpo etishda barchamiz uchun beqiyos kuch-g‘ayrat, ishonch va ilhom manbai bo‘lib xizmat qilmoqda.

Bu haqda so‘z yuritganda, avvalo, yanada keng vakolat va mas’uliyatga ega bo‘lgan milliy parlamentimiz hamda ilk marta mahalliy Kengashlar deputatlari orasidan saylangan raislar boshchilik qilayotgan viloyat Kengashlari, jamiyat boshqaruvida o‘rni va nufuzi tobora ortib borayotgan mahalla instituti faoliyati misolida xalq davlat hokimiyatining birdan-bir manbai ekani haqidagi konstitutsiyaviy qoidaning amaliy tasdig‘ini ko‘ramiz.

Ayniqsa, yangi parlamentimiz tomonidan joriy yilda sudlar faoliyati hamda fuqarolarning huquq va erkinliklari kafolatlarini kuchaytirishga oid qonunlar hamda yurtimizda do‘stlik, hamjihatlik muhitini mustahkamlash, inklyuziv jamiyat, yoshlar, xotin-qizlar masalalari, kam ta’minlangan insonlar manfaatlarini himoya qilish, kambag‘allikni qisqartirish, milliy qadriyatlarimizni asrab-avaylash bo‘yicha ko‘plab muhim qarorlar qabul qilinganini ta’kidlash lozim.

Mahalliy kengashlar ham o‘z hududlaridagi dolzarb ijtimoiy muammolarni hal etish bo‘yicha faol ish olib bormoqda. Ular tomonidan o‘tgan davrda 25 mingdan ziyod masala muhokama qilinib, tegishli qarorlar qabul qilingani, mansabdor shaxslarga 14 mingga yaqin deputatlik so‘rovlari yuborilgani ham shundan dalolat beradi.

Vakillik organlarini chinakam xalq minbari, xalq ovoziga aylantirishga qaratilgan islohotlarimizning davomi sifatida 2026 yilning 1 yanvaridan tuman va shaharlarda ham hokim va Kengash raislari vazifalarini alohida ajratish bo‘yicha tegishli chora-tadbirlarni amalga oshiramiz.

Bir so‘z bilan aytganda, xalq hokimiyatchiligi, vakillik demokratiyasi, Konstitutsiya va qonun ustuvorligi kabi konstitutsiyaviy prinsiplarga bundan buyon ham sodiq qolib, ushbu yo‘nalishdagi islohotlarimizni yanada qat’iy davom ettiramiz.

Hurmatli do‘stlar!

Ma’lumki, so‘nggi yillarda mamlakatimizda inson qadri, aholining huquq va manfaatlarini ta’minlash har qachongidan ham muhim ahamiyat kasb etmoqda. “Konstitutsiya – inson qadri, erkinlik, tenglik va adolat garovi!” degan ezgu g‘oya asosida o‘tkazilayotgan bu yilgi bayram tadbirlari orqali shu yo‘lda erishgan yutuqlarimiz chuqur tahlil qilinib, yangi va dolzarb vazifalar belgilab olinmoqda.

Keyingi vaqtda barcha soha va tarmoqlarda qo‘lga kiritayotgan natijalarimizga shu nuqtayi nazardan baho berar ekanmiz, ularning zamirida, eng avvalo, insonparvarlik va xalqparvarlik tamoyillari mujassam ekanini va ular o‘z samarasini berayotganini alohida qayd etish o‘rinlidir. Misollarga murojaat qiladigan bo‘lsak, joriy yilda aholi jon boshiga daromad 3 ming 500 dollarni tashkil etgani, maktabgacha ta’limda qamrov 78 foiz, oliy ta’limda esa 42 foizga yetgani, odamlarimizning o‘rtacha umr ko‘rish darajasi 73,8 yoshdan75,1 yoshga uzaygani va boshqa raqamlarni keltirish mumkin.

Konstitutsiyamizga asosan davlat zimmasiga yuklatilgan ijtimoiy majburiyatlarni bajarish hamda yurtimizda ijtimoiy davlat barpo etish borasida ham ulkan ishlar amalga oshirilmoqda. Xususan, 1 million nafardan ziyod fuqaro kambag‘allikdan chiqarildi, kambag‘allik darajasi 6,6 foizga tushirildi.

Iqtisodiyotni barqaror rivojlantirish, xalqimiz uchun munosib turmush darajasini ta’minlash, mustahkam huquqiy tizim va ochiq jamiyat barpo etish yo‘lidagi keng ko‘lamli islohotlarimiz dunyo jamoatchiligi tomonidan e’tirof etilmoqda.

Masalan, 2025 yilda Barqaror rivojlanish maqsadlari indeksida O‘zbekiston 19 pog‘ona yuqori ko‘tarilib, Sharqiy Yevropa va Markaziy Osiyo mintaqasida eng jadal rivojlanayotgan mamlakat sifatida qayd etildi. Global innovatsiya indeksida yurtimiz Markaziy va Janubiy Osiyo mamlakatlari bo‘yicha kuchli uchlikdan joy oldi. “S&P”, “Fitch” va “Moody's” kabi nufuzli xalqaro agentliklar tomonidan O‘zbekistonning suveren kredit reytingi oshirildi.

Nufuzli xalqaro anjuman – YUNЕSKO Bosh konferensiyasi so‘nggi 40 yil davomida birinchi marta Parijdan tashqarida, ya’ni, Samarqandda muvaffaqiyatli o‘tkazilgani ham jahon hamjamiyati tomonidan muhim voqea sifatida e’tirof etilmoqda.

Aziz va muhtaram yurtdoshlar!

Islohotlarimiz hal qiluvchi bosqichga kirayotgan bugungi kunda biz Konstitutsiyamizning har bir normasini davlat va jamiyat hayotida amaliy faoliyat mezoniga aylantirishimiz zarur. Ayniqsa, yoshlarimizga Asosiy qonunimizning mazmun-mohiyatini chuqur o‘rgatish, ularni konstitutsiyaviy qadriyatlar asosida yuksak ongli va vatanparvar fuqarolar, siyosiy tafakkur va huquqiy madaniyat egalari etib tarbiyalash oldimizda turgan g‘oyat muhim vazifadir.

Faqat Konstitutsiya va qonunlarimizga chuqur hurmat, puxta huquqiy bilim va amaliy tajriba asosidagina biz davlat va jamiyat boshqaruvida faol ishtirok etib, Vatan va xalq oldidagi farzandlik burchimizni sharaf bilan ado eta olamiz. Shundagina Bosh qomusimizning hayotbaxsh kuchi, bunyodkorlik salohiyati amalda yanada yorqin namoyon bo‘ladi.

Barchamiz uchun milliy mustaqilligimiz, g‘urur va iftixorimiz timsoli bo‘lgan Konstitutsiyamiz sharaflanadigan ushbu quvonchli ayyom munosabati bilan sizlarni yana bir bor chin dildan tabriklayman.

Siz, aziz yurtdoshlarimga sihat-salomatlik, baxt va omad, oilalaringizga tinchlik-totuvlik va farovonlik tilayman.

Konstitutsiyamiz va barcha yutuqlarimizning ijodkori bo‘lgan mard va olijanob xalqimiz doimo omon bo‘lsin!

 

Shavkat Mirziyoyev,

O‘zbekiston Respublikasi Prezidenti

MAQOLA