Sayt test holatida ishlamoqda!
14 Iyul, 2025   |   19 Muharram, 1447

Toshkent shahri
Tong
03:21
Quyosh
05:02
Peshin
12:34
Asr
17:40
Shom
19:59
Xufton
21:33
Bismillah
14 Iyul, 2025, 19 Muharram, 1447

Islom.uz portali Navoiy hazratlarining asari asosida tanlov o'tkazmoqda

22.01.2021   1637   3 min.
Islom.uz portali Navoiy hazratlarining asari asosida tanlov o'tkazmoqda

Islom.uz portali she'riyat mulkining sultoni Alisher Navoiyning xalqaro miqyosda nishonlanayotgan 580 yilligini munosib qarshilash maqsadida «Arba'in» nomli tanlov e'lon qildi.

Tanlov ikki yo'nalishda o'tkaziladi:

Birinchi yo'nalish:

— To'rtlikni ifodali o'qib berish.

— Hadislarning o'zbekcha tarjimasini aytib berish.

Ikkinchi yo'nalish:

— Hadisning arabcha matnini o'qib berish.

— To'rtlikni ifodali o'qib berish.

— Hadislarning o'zbekcha tarjimasini aytib berish

— Hadisning roviysini aytish.

Har ikki yo'nalishda ham ishtirokchilar bilet tanlashadi. Tanlab olingan biletda keltirilgan hadis raqamiga ko'ra, (har bir biletda to'rtta raqam bo'ladi va shu raqamda ko'rsatilgan hadislarni aytish kerak) ishtirokchilardan o'sha hadisni aytib berish talab etiladi. 

Rasululloh sollallohu alayhi vasallam: «Kim ummatimga din ishlari borasida qirqta hadisni muhofaza qilib bersa, Alloh uni Qiyomat kuni faqih qilib tiriltiradi, Qiyomat kuni men unga shafoatchi va guvoh bo'laman» deganlar.

Imom Bayhaqiy va boshqalar rivoyat qilgan.

Mazkur hadisi sharifning ilhomi, undagi va'daga umidvorlik bilan nafaqat muhaddis va ulamolar, balki ko'pchilik musulmon shoirlar ham «Arba'in»lar yozganlar. «Arba'in» so'zi «qirq» degani bo'lib, bu asarlarda fazilatli amallarga, Islom axloqiga doir qirqta qisqa-qisqa hadislar she'riy to'rtliklar shaklida tarjima qilingan. Jumladan, buyuk olim Abdurrahmon Jomiy rahmatullohi alayh fors tilida, mumtoz shoir Alisher Navoiy turkiy tilda «Arba'in» asarlarini yozganlar.

Mumtoz adabiyotimizni, xususan, Alisher Navoiyning «Arba'in» asarini chuqurroq o'rganganimiz sari uning Qur'on va sunnatdagi o'gitlarga, dinimiz ta'limotlari va g'oyasiga asoslangani tobora yaqqol ko'rina boshlaydi.

Bugun ham ana shu mo''tabar manbalarni o'rganish va ular asosida yashash dolzarbligini yo'qotgan emas. Ularsiz tariximizni, adabiyotimizni, xususan, Navoiyning ulkan merosini to'liq tushunib, anglab bo'lmaydi. Ulug' bobomiz Alisher Navoiyning asarlari qancha ko'p o'rganilsa, shuncha oz. Zero, ularning asarlari bitmas-tuganmas ziyo manbaidir.

Alisher Navoiy Allohga iymon keltirgan, Qur'oni Karimdagi har bir oyatni muqaddas deb bilgan, naqshbandiya tariqatini qabul qilgan shoir va mutafakkirdir. Uning ijodi mohiyatini anglab etmoq uchun kishi din tarixini yaxshi bilishi, Qur'oni Karimni o'qib, ma'nosini anglay olishi kerak.

Ulug' bobokalonimizning meroslarini to'la va to'g'ri tushunish hamda shunday talqin qilish, bu oltin merosni haqiqiy, sof holatda keyingi avlodlarga etkazish biz, farzandlarning sharafli burchimizdir. Bunday ulkan vazifani sharaf bilan ado qilish baxtini hozirgi ilm va ma'rifat kishilariga, alalxusus, Alisher Navoiyga o'zini avlod deb bilgan sizu bizlar – barchamizga Alloh taoloning O'zi nasib etsin!

 

azon.uz

O'zbekiston yangiliklari
Boshqa maqolalar
Maqolalar

Maktub

14.07.2025   165   3 min.
Maktub

Bir ota uzoq shaharga safar qildi. Ayoli va uch farzandi esa vatanda qolishdi. Bolalari uni juda yaxshi ko‘rishar va hurmat qilishar edi.

Otalari ularga birinchi maktubni yubordi. Lekin ular uni o‘qish uchun ochmadilar, balki har birlari maktubni peshonalariga surtib: “Bu buyuk habibimizdandir”, dedilar. Ushbu xatning ko‘rinishiga nazar qilib, uni chiroyli qutiga solib qo‘yishdi. Bolalar boshqa paytlarda maktubning changini artish uchun olishar va yana joyiga qo‘yib qo‘yishardi. Otalari oilasiga yuborgan hamma xatlarni shunday qilishdi.

Yillar o‘tdi. Ota uyga qaytdi. Lekin ulardan birgina farzand qolgandi. Ota undan so‘radi:

– Onang qayerda?

O‘g‘il dedi:

– Ular qattiq kasal bo‘ldilar. Bizda onamni davolash uchun mablag‘ topilmadi va vafot etdilar.

Ota dedi:

– Birinchi maktubimni ochmadingizmi?! Men sizlarga katta mablag‘ yuborgan edim-ku!

O‘g‘il dedi:

– Yo‘q!

Ota yana so‘radi:

– Ukang qayerda?

O‘g‘il dedi:

– Siz uning ba’zi o‘rtoqlarini tanirdingiz. Onamning o‘limidan keyin unga nasihat qiladigan va uni to‘g‘ri yo‘lga soladigan kimsa topilmadi. U do‘stlari bilan ketdi.

Ota hayratlanib dedi:

– Nima uchun?! Yomon o‘rtoqlarini tark qilib, mening oldimga kelishini yozgan maktubimni o‘qimadingizmi?

O‘g‘il javoban:

– Yo‘q, – dedi.

Ota dedi:

– La havla va la quvvata illa billah. Opang qayerda?

O‘g‘il dedi:

– Turmushga chiqish uchun maslahat so‘ragan haligi yigit bilan nikohlandi va u hozir baxtsiz yashayapti.

Ota darg‘azab bo‘lib dedi:

– Sizlarga bu yigitning obro‘si, xulqi yomonligi va bu to‘yga noroziligim haqida yozgan xatimni o‘qimadingizmi?

O‘g‘il dedi:

– Yo‘q! Biz xatlaringizni bir chiroyli qutida saqladik. Doim uni ziynatladik, peshonamizga surtdik, lekin o‘qimadik.

 

Bu oilaning ahvoli, uning birligi qanday tarqalib ketgani, otaning maktubini o‘qimay, undan manfaat olmay, balki uni muqaddaslab, unda yozilganlarga amal qilmay, hayotlarini qiyinlashtirganliklari haqida tafakkur qildim. So‘ng stol ustidagi chiroyli qutiga solib qo‘yilgan Qur’oni Karimga nazar soldim... Sho‘rim qurisin!

Albatta, men Allohning Maktubiga anavi bolalar otalarining xatlariga muomala qilganlari kabi munosabatda bo‘lyapman. Men Mus'hafni stolim ustiga qo‘yganman-u, lekin uni o‘qimayman, undagi narsalardan foydalanmayman ham. Axir, u butun hayotimning dasturi-ku!

Robbimga istig‘for aytdim. Mus'hafni ochdim va hech qachon uni tark etmaslikka qaror qildim. 

Arab tilidan Ziyoda Mirahmatova tarjimasi
Ibratli hikoyalar