Sayt test holatida ishlamoqda!
12 Iyul, 2025   |   17 Muharram, 1447

Toshkent shahri
Tong
03:19
Quyosh
05:01
Peshin
12:34
Asr
17:41
Shom
20:01
Xufton
21:34
Bismillah
12 Iyul, 2025, 17 Muharram, 1447

Ilmning ziyoda bo'lishi kitob bilan

13.01.2021   2489   4 min.
Ilmning ziyoda bo'lishi kitob bilan

 

Kelajak avlod bo'lmish yoshlarda bolalik chog'idan kitobga mehr uyg'otish, mustaqil fikr va keng dunyoqarashni shakllantirish ularning hayot yo'llarida mustahkam zamin bo'ladi.

 

Alloh taolo O'zining irodasi, ilmi va rahmati bilan inson zotini aql-idrokli qilib yaratdi va uning er yuzida hayot kechirishi uchun lozim bo'lgan barcha sharoitlarni ham muhayyo qildi. Inson mana shu aql-idrok, ilmu odobi bilan o'zi yashab turgan jamiyatdagi boshqa insonlarga manfaat etkazishi kerak, chunki ilm o'z egasini ikki dunyo saodatiga erishtiradi.

Payg'ambarimiz Muhammad sollallohu alayh vasallamga Hiro g'orida nozil bo'lgan ilk vahiy «O'qi!» degan amr edi. Ilk vahiyning o'qishga, ilm olishga da'vat bilan boshlanishining, Alloh oxirgi dinini o'qish-yozishni bilmaydigan ummiy kishi orqali insoniyatga etkazishni iroda qilganining buyuk hikmati bor edi. Alloh taolo ilmni qiyomatgacha bandalar uchun ma'rifatga erishish, haqiqatni topish, ikki dunyo saodatiga muyassar bo'lish vositasi qildi.

Ilmsizlik esa insoniyatni tubanlikka, halokatga olib borishini bildirdi. Insonlarni ilm olishga va bu orqali Parvardigorini tanishga buyurdi. «Ilm» so'zi Qur'oni karimning sakkiz yuz o'n bir joyida turli ma'nolarda kelgan. Qur'on va sunnatda ilm insoniyatni turli axloqsizliklar, haromlar, yomon yo'l va amallardan qaytarishi zikr etilgan.

Abdulloh ibn Abbos roziyallohu anhu aytadilar: “Alloh taolo Sulaymon alayhissalomga ilm, mol-dunyo va podshohlikdan birini tanlashni buyurganda, u zot ilmni tanladilar. Natijada, ilm tufayli mol-dunyo va podshohlikka ham erishdilar”.

 

Payg'ambarimiz Muhammad sollallohu alayhi vasallam ilmni iymonning mevasiga qiyoslab bunday deganlar: “Iymon yalang'och bir narsa bo'lsa, uning libosi taqvo, ziynati hayo, mevasi esa ilmdir”.

Hazrat Ali karramallohu vajhahu aytadilar: “Ilm mol-dunyodan ko'ra yaxshiroqdir. Chunki ilming seni asraydi, mol-dunyoni esa sen asrashing kerak bo'ladi. Mol-dunyo sarf qilinsa kamayadi, ilm esa o'zgalarga o'rgatish bilan yana ziyoda bo'laveradi”.

Ilm talab qilish va uning yo'lida chekilgan zahmat tufayli xatolarning kechirilishi Rasululloh sollallohu alayhi vasallamning: “Hamma narsalar, hatto daryodagi baliqlar ham tolibi ilmning gunohlari mag'firat qilinishini so'raydilar”, degan hadislarida o'z ifodasini topgandir.

Darhaqiqat, qaysi jamiyatda ilmga tashnalik susaysa, ilm o'rganishga e'tibor kamaysa, kishilar fikrlashdan to'xtasa yoki ularning fikri sayozlashsa, o'sha jamiyat taraqqiyotdan ortda qoladi. Eng yomoni, u ma'naviy inqirozga, halokatga yuz tutadi.

Har qanday jamiyatning olimlari, ziyolilari millatning ma'naviy dunyosi qashshoqlanmasligi, axloqining tubanlashmasligi, soxta va buzg'unchi e'tiqodlar va madaniyatlar ta'siriga tushib qolmasligiga mas'uldirlar. Agar ular bu ishda loqaydlikka yo'l qo'yishsa, shunchaki tomoshabin bo'lib qolishsa, o'sha millatning holiga voy bo'ladi.

Prezidentimizning yoshlar ma'naviyatini yuksaltirish, ularning bo'sh vaqtini mazmunli tashkil etish bo'yicha muhim vazifalarni belgilab: “Yoshlarda bolalik chog'idan kitobga mehr uyg'otish, mustaqil fikr va keng dunyoqarashni shakllantirish ularning hayot yo'llarida mustahkam zamin bo'ladi” deb alohida ta'kidladilar.

Ma'rufxon ALOHODJAYeV,

Namangan shahri “Abdulqodir qori” jome masjidi imom-xatibi

Maqolalar
Boshqa maqolalar
Maqolalar

Dunyo va oxiratdagi tashvishlardan qutilish yo‘li

11.07.2025   1204   1 min.
Dunyo va oxiratdagi tashvishlardan qutilish yo‘li

Bismillahir Rohmanir Rohiym

 Alloh taolo aytadi: “Kim Allohga taqvo qilsa, U unga (tashvishlardan) chiqish yo‘lini (paydo) qilur”, (Taloq surasi, 2-oyat).

Izoh:
- Ibn Abbos roziyallohu anhu oyati karimaning “chiqish yo‘li” qismini “dunyo va oxiratdagi har turli tashvishlardan uni qutqaradi”, deb tafsir qilganlar.

- Ali ibn Solihga ko‘ra, “chiqish yo‘li” Alloh taoloning o‘sha bandaga rizq berish bilan uni xushnud etishidir. 

- Kalbiy oyatni bunday tafsir qiladi: “Kim musibat paytida sabr qilib, Allohdan qo‘rqsa, Parvardigor unga do‘zax otashidan jannat sari bir chiqish yo‘li ko‘rsatadi”.

- Abul Oliya oyatni: “Turli mashaqqat va tashvishlardan chiqish yo‘li”, deya sharhlagan bo‘lsa,

- Rabi’ ibn Haysam: “Odamni siqadigan hamma narsadan unga chiqish yo‘li ko‘rsatadi”, shaklida tafsir qilgan.

- Husayn ibn Fazlga ko‘ra, oyat tafsiri bunday: “Kim farzlarni ado etish borasida Allohdan qo‘rqsa, Alloh unga jazolanishdan qutulish yo‘lini ko‘rsatadi”.

Maqolalar