— Namozdagi duolarning bitta so'zini yoki biror harfini noto'g'ri o'qisa yoki talaffuz qilsa ham ma'nosi o'zgarib ketadi, deyishadi. Agar shunday xatolar bilan namoz o'qisak, namoz buzilgan bo'ladi-mi? Qabul bo'lmaydi-mi? Ko'nglimizda shunday shubha bo'lsa, nima qilish kerak? Birovlar sahv sajdasini o'qish kerak deydi. Shu haqda ma'lumot bersangiz.
— Musulmon shaxs hayotining barcha sohalarida doimiy ravishda barkamollikka erishish harakatida bo'ladi. Shuningdek, namoz kabi amallarda ham kechasidan buguni yaxshi bo'lishiga urinadi. Siz aytgan holatlarda ham namozning qiroati, duolari va amallarini to'liq qilishga intiladi.
Demak, imkon boricha to'g'ri o'qishga harakat qilishi lozim bo'ladi. Ammo bir harfini qoldirsa, namozi durust bo'lmaydi, deyilgani qiroat haqidadir, duolar borasida bunchalik emas. Nima bo'lganda ham, xatolarni to'g'rilashga va xatosiz o'qishga intilish darkor. Ibodatni albatta, meniki qabul bo'ladi, degan ishonch bilan qilish kerak. Sahv sajdasi shart bo'lmaydi.
Muhammad Ayyub HOMIDOV
“Yalla, ya hajji” – Makkadagi Masjidul Haram xodimlari tomonidan ko‘p ishlatiladigan ibora bo‘lib, “ey hoji, yuring” degan ma’noni bildiradi. Bu so‘z ikki qismdan iborat:
Shuning uchun, xodimlar “yalla, ya hajji” desa, “ey hoji, yuring!” yoki “hojilar, harakatlaninglar!” deyayotgan bo‘ladi.
Bu iborani asosan Masjidul Haramdagi xavfsizlik xodimlari odamlar oqimini boshqarish, tig‘izlikning oldini olish va ziyoratchilarning harakat ravonligini ta’minlash uchun qo‘llaydilar. Har kuni millionlab ziyoratchilar yig‘iladigan ushbu muqaddas maskanda harakatni muvofiqlashtirish juda muhim hisoblanadi.
Xavfsizlik xodimlari ba’zan “Yalla, hajji, tariyq!” deb ham murojaat qiladi. Bunisi “hoji, yuring, yo‘l bering!” degan ma’noni anglatadi. “Tariyq” (طريق) so‘zi “yo‘l” yoki “yo‘l bering” ma’nosida qo‘llanadi.
Haj va umra safarlariga borayotgan ziyoratchilar uchun arabchadagi ayrim iboralarni bilib olish juda foydali. Bu nafaqat xavfsizlik xodimlarining ko‘rsatmalariga to‘g‘ri amal qilishga yordam beradi, balki harakat jarayonidagi tartibni ham ta’minlaydi.
“Yalla hajji” – bu oddiy so‘z emas, balki Makkadagi tartib va hamjihatlik ramzidir. U hojilarni bir yo‘nalishda harakatlantirish, ularning xavfsizligini ta’minlash va ibodat muhitini osoyishta saqlash uchun qo‘llaniladigan iboradir.
T.Azimov