Hajjatul vado' yilida Sa'd ibn Abi Vaqqos roziyollohu anhu qattiq betob bo'ldi. Hatto shu kasallik bilan o'lsam kerak, deb o'yladi. Nabiy sallollohu alayhi va sallam uni ko'rgani keldilar. Sa'd dedi:
-Ey Allohning Rasuli! Ko'rib turibsiz, menga kasallik etdi. Mening molim bor. Menda faqatgina bittagina merosxo'r qizim bor. Molimning uchdan ikkisini sadaqa qilsam bo'ladimi?
Rasululloh sallollohu alayhi va sallam:
-Yo'q, dedilar.
-Yarmini sadaqa qilsam bo'ladimi?
-Yo'q.
-Uchdan birini sadaqa qilsam bo'ladimi?
-Uchdan biri ham ko'p ey Sa'd! Sen farzandlaringni birovlardan tilanib yuradigan faqir qilib qoldirganingdan, ularni boy qilib qoldirganing afzaldir. Allohning rizosi uchun qilgan har-bir nafaqangga savob olasan. Hattoki, xotining og'ziga solgan luqmangga ham!
Kishining o'z merosxo'rlari haqida ham qayg'urishi Nabiy sallollohu alayhi va sallamnning ko'rsatmalaridir. Ularga qiyinchilik paytida foydalanadigan mol qoldirishi mashru'dir.
Dunyo o'zgarib turadi. Uning kulfatlaridan hech kim qochib qutula olmaydi. Bu degani, inson faqat mol yig'sin, degani emas. U o'zini ham unutmasligi lozim. Yaxshilik qilish, munosib joylarga sadaqa ehsonlar qilish lozim. Joni halqumga kelganda merosxo'rlariga “buni mening nomimdan falon joyga sadaqa qilinglar, mana buni mening nomimdan sadaqayi joriya qilinglar” deyishi yaxshi emas. Bu ishlarni ko'zi ochiqligida, sog'-salomat yurganida o'z qo'llari bilan qilishi matlubdir.
Sahifangni o'zing to'ldir. O'zing sadaqa qil. Alloh tomon U senga bergan narsalar bilan musobaqa qil. Mol jamlab, uni bolalarga qoldirib, so'ngra uning hisobini yolg'iz o'zing berma.
Niyat odatlarni ibodatga aylantiradi. Niyatlaringni doimo Alloh uchun qilgin. Oilang uchun sotib oladigan oziq-ovqatingni kundalik zarurat deb emas, bunda ajr bor deb qilgin. Har bir ho'l jigarda ajr bordir. Ota-onangga sarflaydigan molingni kishilarning gapidan qo'rqib burch tushunchasi bilan bog'lama. Unda yaxshilik his qil. U bilan Allohga yaqinlash. “Ota-onanggizga yaxshilik qiling!”, degan oyatni xotirjam bo'lib tilovat qil.
Yangi farzand ko'rgan singling ziyoratini urf-odatga, ijtimoiy munosabatlarga bog'lama. Bundagi silai-rahmni his qil. Silai-rahm Arshga bog'langanini, uni kim bog'lasa Alloh uni bog'lashini, uni kim uzsa Alloh uni ham uzishini esla.
Qo'shni bilan almashadigan bir tovoq ovqatingni qadimgi odatlarimizga bog'lama. Bu ishda Jabroil alayhis salomning Rasululloh sallollohu alayhi va sallamga qo'shni haqida ko'p gapirganlarini, Rasululloh salollollohu alayhi va sallam bundan hatto qo'shni meros ham olsa kerak, deb o'ylab qolganlarini esla.
Insonlarning amallari bir-biriga o'xshaydi. Ammo ularning niyatlari farqlidir. Niyatingda doimo Alloh bo'lsin!
Abdulqodir Polvonov
Osmonlaru yerni yaratgan Zotning qarshisiga ma’siyatlar ila chiqa ko‘rmang, g‘azabiga toqatingiz, iqobiga sabringiz va azobiga qudratingiz yetmaydi.
Doktor Abdul Muhsin Ahmad o‘zining bir qarindoshi bilan bo‘lgan voqeani aytib berdi. Voqeaga ko‘ra bir yigit ukasiga doim “Allohga hamd aytgin” desa, ukasi: “Nima uchun Allohga hamd aytishim kerak?” – der, Yaratganga bo‘yin eggisi kelmasdi.
Axir uning bu gapini olamlar Rabbi bo‘lgan Zot eshitib turibdi! Alloh uni ikki oyog‘i bilan yurg‘izib qo‘yibdi, qancha odamlar yura olishmaydi. Necha-necha insonlar ko‘rish ne’matidan mosuvo bo‘lganida, uning ko‘zlari ko‘rib turibdi.
Vaqt o‘tib yigit avtohalokatga uchraydi. Uning a’zolari qattiq shikastlanadi. Operatsiyadan so‘ng doktor Abdul Muhsin Ahmad uni bir umr nogiron bo‘lib qolganligini, tanasining yarmi ishlamasligini, aniqrog‘i, bir o‘limdan qolganligini aytadi.
Alloh buyuk! Uning ne’matlari cheksiz. Biz bandalar doim shukrda bo‘lmog‘imiz lozim. Zero, Alloh taolo aytadi: «...Albatta, Uning ushlashi alamli va shiddatlidir»[1].
Tasavvur qiling, bordi-yu, siz do‘zaxiylardan bo‘lsangiz, u yerdagi azobga chiday olasizmi?! Albatta, yo‘q.
Shunday ekan Allohga tavba qiling! U Zotga xush kelmaydigan ishlardan qayting. Solih amallar ila Rabbingizga yaqinlashing.
Alloh bergan ne’matlarga shukr qiling. Gunoh va ma’siyatning kichikligiga qaramang. Allohning buyukligini nazaringizdan qochirmang.
Alloh buyuk! U Zot sizni kutilmaganda ushlamasidan avval qalbingizni qo‘rquv ila to‘ldiring. Qazoingiz yaqinlashmasidan avval poklaning. O‘lim kelgandagi pushaymondan naf yo‘q va buning uchun imkon berilmas...
Hasson Shamsiy Poshoning
“Jannat bo‘stonidagi oilaviy oqshomlar” nomli kitobidan
G‘iyosiddin Habibulloh, Ilhom Ohund, Abdulbosit Abdulvohid tarjimasi.
[1] Hud surasi, 102-oyat.