Sayt test holatida ishlamoqda!
22 Iyul, 2025   |   27 Muharram, 1447

Toshkent shahri
Tong
03:31
Quyosh
05:09
Peshin
12:35
Asr
17:37
Shom
19:54
Xufton
21:24
Bismillah
22 Iyul, 2025, 27 Muharram, 1447

Qaysarlikning oqibati – halokat

23.10.2023   1573   4 min.
Qaysarlikning oqibati – halokat

Bugungi kunda terrorchilik, ekstremizm, radikalizm butun dunyoga xavf solayotgan, insoniyatning tinch va osuda yashashi uchun to'sqinlik qilayotgan jiddiy muammolardan biridir. Qo'poruvchilikni kasb qilib olgan bunday razil kimsalar tinchlik va omonlik dini bo'lgan Islomni niqob qilib olgani g'ayridinlar o'rtasida islomofobiyaning urchishiga sabab bo'lyapti.

Ana shunday yovuz kuchlar va buzg'unchi firqalardan biri 1953 yili Yaqin Sharqda asos solingan “Hizbut tahrir” oqimi bo'lib, uning tarafdorlari har qanday boshqacha fikrlashni inkor etadi, o'zining mafkuraviy va diniy qarashlarini qo'pol ravishda majburlab qabul ettirishga harakat qiladi. Ular o'z tarafdorlaridan ularning har bir buyruqlarini so'zsiz bajarishni, ularga ko'r-ko'rona ishonishni talab etadilar.

Bu oqim a'zolari Islom dini haqida etarlicha ma'lumotga ega bo'lmagan kishilar, xususan, yoshlar ongiga xalifalikni tiklash g'oyasini singdirib, ularni ushalmas orzu-umidlar yo'lida o'z mollari, kuch-quvvatlari, hatto jonlarini ham qurbon qilishga targ'ib etadilar va buni “shahidlik” deb baholaydilar.

Vaholanki, xalifalik o'ttiz yil davom etishini Payg'ambarimiz bashorat qilib, bunday deganlar: “Halifalik mendan so'ng o'ttiz yildir, keyin podshohlik bo'ladi”1.

Yaqin Sharqda paydo bo'lganiga etmish yildan oshgan bo'lsa-da, hech kim qabul qilmagan bu oqimni ayrim ilmsiz kishilar, Islom dinining haqiqatidan bexabar ayrim yoshlar qabul qilgani, oqibatda ming pushaymon bo'lgani ayni haqiqatdir.

Alloh taolo Qur'oni karimda barcha musulmonlarni juda zarur ish – ittifoqlikka, hamjihatlikka buyurib, bunday marhamat qiladi: «Hammangiz Allohning “arqoni”ni (Qur'onini) mahkam tuting va firqalarga bo'linmang hamda o'zaro adovatda bo'lgan paytlaringizda dillaringizni (tutashtirib) oshno qilib qo'ygan Allohning ne'matini yodda tuting...»2 (Oli Imron surasi, 103-oyat).

Ushbu oyatda Alloh taolo bizni, avvalo, Qur'on ko'rsatmasiga amal qilgan holda birlikda, hamjihatlikda yashashimizga, ikkinchidan, firqalarga bo'linmaslikka buyuradi. Oyatdagi “bo'linmanglar” degan buyruqni Islom nomini niqob qilib olgan birorta guruh yoki oqimga kirmanglar, aralashmanglar, aqidangizga sodiq qoling, deb tushunishimiz kerak3.

“Hizbut tahrir” oqimi a'zolari musulmonlarning oralarini buzib, o'zlaricha: “Biz alohida hizbmiz, alohida bir guruhmiz”, deydilar. Ularning har biri Alloh taoloning “firqaga bo'linmanglar”, degan buyrug'iga qarshi chiqish orqali Islom ta'limotiga teskari ish tutadilar.

“Hizbut tahrir” tarafdorlari yo'llari to'g'ri ekanini isbotlash maqsadida Oli Imron surasining 104-oyatini buzib talqin qiladilar. Oyatdagi “Sizlardan bir ummat bo'lsin...” buyrug'ining ma'nosini o'zgartirib, “Alloh taolo sizlardan hizb bo'lsin” demoqda, deyishadi.

Mufassirlarimiz oyatdagi “ummat”dan murod ulamolar jamoasi ekanini ta'kidlashgan4. “Imom” degan so'z “ummat” so'zidan kelib chiqqan bo'lib, uning vazifasi o'z qavmini Qur'on ta'limotiga chaqirish, yaxshilikka buyurish, yomonlikdan qaytarishdir.

Hizbchilar o'zlaricha “Hizbut tahrir” bir jamoatdir, u Taqiyyuddin Nabaxoniyning ijtihodidir. Unga xohlagan odam kirishi mumkin, deb da'vo qiladilar. Lekin hizb a'zolaridan birortasi adashganini tushunib qolib, hizbdan chiqsa, ahdini, qasamyodini buzgani uchun malomatga qoladi, deydilar. Vaholanki, adashganini Islom ta'limoti asosida anglab etgan kishining haqiqatni topib, noto'g'ri yo'ldan qaytishi katta saodatdir.

Hulosa sifatida mashoyixlarimizning quyidagi so'zlarini keltirishni lozim topdik: “Kishilar to'rt xil bo'ladi: 1) hamma narsani biladi va bilishini o'zi ham biladi. U kishi olimdir, unga ergashish zarur; 2) biladi, lekin bilishini o'zi bilmaydi. U go'yo uyquda, uni uyg'otish kerak; 3) hech narsani bilmaydi va bilmasligini o'zi ham biladi. U johildir, unga o'rgatish lozim; 4) hech narsani bilmaydi va hech narsani bilmasligini o'zi ham bilmaydi. U ahmoqdir, undan uzoq bo'lish kerak”.

“Hizbut tahrir” mashoyixlarimiz aytgan to'rtinchi toifaning aynan o'zginasidir. Ularni to'g'ri yo'lga solish uchun qanchalik harakat qilinmasin, baribir o'z bilganlaridan qolmaydi. Ularning bu qaysarliklari Iso alayhissalomning mashhur gapini esga soladi: “Men Allohning izni bilan qanchadan-qancha bemorlarni davoladim, ko'rlarning ko'zini ochdim, o'liklarni tiriltirdim. Ammo ahmoqlarni yo'lga sola olmadim” (“Tarixi Kabir”).

 G'olib NURIDDINOV

MAQOLA
Boshqa maqolalar
Yangiliklar

Shahrisabzning Butunjahon merosi ro‘yxatidagi maqomini saqlab qolish bo‘yicha ijobiy qaror qabul qilindi

21.07.2025   1543   1 min.
Shahrisabzning Butunjahon merosi ro‘yxatidagi maqomini saqlab qolish bo‘yicha ijobiy qaror qabul qilindi

Parij shahrida YUNЕSKO Butunjahon merosi qo‘mitasining 47 sessiyasi o‘tkazildi. Sessiya yig‘ilishida Shahrisabz shahrining Butunjahon merosi ro‘yxatidagi maqomini saqlab qolish bo‘yicha ijobiy qaror qabul qilindi.


Madaniyat va san’atni rivojlantirish jamg‘armasi axborot xizmati O‘zAga ma’lum qilishicha, qo‘mita O‘zbekistonning ushbu obyektni asrash bo‘yicha sa’y harakatlarini yuqori baholab, YUNЕSKO Butunjahon merosi markazi hamda IKOMOS (Yodgorliklar va diqqatga sazovor maskanlarni asrash bo‘yicha xalqaro kengash)  bilan samarali hamkorlik muhimligini alohida qayd etdi.


Kelgusi bosqich sifatida O‘zbekistonga takroriy nominatsiyani tayyorlash uchun uch yil muddat berildi. Unda Shahrisabzning siyosiy, madaniy va diniy markaz sifatidagi betakror tarixiy rolini aks ettiruvchi temuriylar davri me’moriy merosiga alohida urg‘u qaratiladi.


Shaharning tarixiy qismi bufer hudud sifatida belgilanishi rejalashtirilgan, bu uning madaniy qiymatini yanada samarali asrash imkonini beradi. Mazkur qaror xalqaro hamkorlik doirasida olib borilgan tizimli va ochiq muloqotlar natijasi bo‘ldi.


Anjumanda O‘zbekiston Madaniyat va san’atni rivojlantirish jamg‘armasi raisi Gayane Umerova boshchiligidagi delegatsiya ishtirok etib, YUNЕSKO, IKOMOS va barcha xalqaro hamkorlarga bildirilgan ishonch va ko‘rsatilgan qo‘llab-quvvatlov uchun minnatdorlik bildirgan. 


Behruz XUDOYBЕRDIYEV,

O‘zA

O'zbekiston yangiliklari