Sayt test holatida ishlamoqda!
03 Iyun, 2025   |   7 Zulhijja, 1446

Toshkent shahri
Tong
03:09
Quyosh
04:51
Peshin
12:26
Asr
17:34
Shom
19:54
Xufton
21:30
Bismillah
03 Iyun, 2025, 7 Zulhijja, 1446

Namoz o'qish mumkin va mumkin bo'lmagan vaqtlar...

17.09.2020   15145   4 min.
Namoz o'qish mumkin va mumkin bo'lmagan vaqtlar...

Namozni o'z vaqtida o'qish farz va lozimdir. Vaqti kirmasdan o'qilgan namozlar hisobga o'tmaydi. Vaqtida o'qishga ulgurilmagan namozlarning qazosi o'qiladi. 

Aliy roziyallohu anhudan rivoyat qilinadi: «Nabiy sollallohu alayhi vasallam u kishiga: «Ey Aliy, uch narsani ortga surmagin. Namozni vaqti kirganda, janozani hozir bo'lganda va ersiz ayol tengini topganda», dedilar» 

Imom Termiziy rivoyat qilgan. 

Ibn Umar roziyallohu anhudan rivoyat qilinadi: «Nabiy sollallohu alayhi vasallam: «Namozning avvalgi vaqti Allohning roziligidir. Oxirgi vaqti Allohning afvidir», dedilar» (Imom Termiziy rivoyat qilgan). 

Alloh taolo farz qilgan namozlarning o'qish vaqti quyidagi paytlarda bo'ladi: 

1. Bomdod namozining vaqti – subhi sodiqdan (chin tong otgandan) kun chiqqunchadir. 

2. Peshin namozining vaqti – quyosh zavolga (og'ishga) ketganidan so'ng to narsalarning soyasi quyosh tikkaga kelgan paytdagi soyasidan tashqari o'z uzunligiga nisbatan ikki baravar ortguniga qadar. 

3. Asr namozining vaqti – har bir narsaning soyasi quyosh tikkaga kelgan paytdagi soyasidan tashqari o'ziga nisbatan ikki baravar ortganidan boshlab quyosh botgunchadir. 

4. Shom namozining vaqti – kun botgan paytdan boshlab kunbotar tomonda shafaq (qizg'ish nurlar) g'oyib bo'lgunchadir. 

5. Hufton namozining vaqti – shafaq batamom yo'qolgandan keyin kiradi. 

Vitr namozi vaqti esa xufton o'qilgandan keyingina kiradi. Hufton va vitr namozlarini subhi sodiqqacha o'qisa bo'ladi. 

Bomdod namozini tong yorishganda o'qish mustahab, a'loroqdir. Soat bo'yicha hisoblansa, bomdodni kun chiqishidan 40 daqiqacha ilgari o'qish mustahab vaqtiga muvofiq bo'ladi. 

Peshin namozini yoz faslida biroz kechiktirib, qish faslida esa vaqti kirishi bilan o'qish mustahabdir. 

Asr namozini quyosh tig'ini o'zgartirmay, nursiz holatga kirishidan oldinroq o'qish mustahabdir. 

Shom namozini doimo quyosh botishi bilan o'qish mustahabdir. 

Hufton namozini kechaning uchdan birining oxirida o'qish afzal va nihoyatda a'lo bo'ladi. Vitr namozini esa tun oxirida uyg'onishga qodir bo'lgan kishilar subh oldidan o'qisalar, mustahab amal qilgan bo'lishadi. 

Havo bulutli kunlarda asr va xufton namozlarini avvalgi vaqtlarida o'qish hamda bomdod, peshin, shom namozlarini esa (vaqti kirgani ma'lum bo'lmasa) biroz kechiktirib o'qish maqsadga muvofiqdir. 

Quyidagi vaqtlarda namoz o'qish, tilovat sajdasi qilish, janoza namozi o'qish joiz emas (mumkin emas): 

– kun chiqayotgan paytda;

– kun qiyom (tikka)ga kelganida;

– kun botish chog'ida;

Bu paytlarda namoz o'qish, Qur'oni Karimdan sajda oyati o'qilganda sajda qilish, janoza namozini shu vaqtga to'g'rilab o'qish mumkin emas. Ammo shu kungi asr namozi kun botayotgan bo'lsa ham ado etilaveradi. 

Ibn Abbos roziyallohu anhudan rivoyat qilinadi:

«Menga eng rozi bo'lingan kishilar guvohlik berdilar. Ularning ichida eng rozi bo'lingani Umardir. «Albatta, Nabiy sollallohu alayhi vasallam bomdod namozidan keyin to quyosh chiqquncha va asrdan keyin (quyosh) botguncha namoz o'qishdan qaytarganlar», dedi»

Imom Buxoriy, Muslim, Abu Dovud, Termiziy va Nasoiy rivoyat qilishgan. 

Nafl (ixtiyoriy) namozlarni imom xutba o'qish uchun minbarga chiqqanida, subhi sodiqdan kun chiqqunicha, asrni o'qigan kishi shom namozini o'qiguncha ado etishi makruhdir, ya'ni joiz emas.

 

azon.uz

Maqolalar
Boshqa maqolalar

Mening onam ekanliklarini Robbim biladi... (hayotiy voqea)

23.05.2025   8432   3 min.
Mening onam ekanliklarini Robbim biladi... (hayotiy voqea)

Saudiyalik bir shifokor ayol hikoya qiladi: "Muhammad ismli yoshi taxminan o‘ttizlarda bo‘lgan bir yigit qabulimga keldi. Uning yonida onasi bor edi — u undan qochmoqchi bo‘lar, u esa uni bag‘riga bosardi. 
Onasi ro‘molini uloqtirardi, u esa qaytadan joyiga to‘g‘irlab qo‘yardi. Uning qo‘llarini tishlar, tirnardi, yuziga tuflardi — u esa jilmayardi.

Onasi shifoxonaga kirdi-yu, ro‘molini uloqtirib, aqli yo‘q majnun odam kabi kulib, shifokorning stoli atrofida yugurib aylana boshladi.

Shunda men so‘radim:
— Bu kim?
— Onam, — dedi u.
— Unga nima bo‘lgan?
— Ular shu hollarida, aqlsiz tug‘ilganlar, — dedi u.
— Unday bo‘lsa, siz qanday tug‘ilgansiz?
— Bobom ularni otamga olib bergan ekanlar, shoyad farzandli bo‘lar deb. Otam bir yildan so‘ng uni taloq qilgan ekanlar. Onam menga homilador bo‘lgan ekanlar. So‘ng men tug‘ilganman.

— Qachondan beri ularga qaraysiz, parvarish qilasiz?
— O‘n yoshimdan beri. Ularga ovqat tayyorlayman, qarayman. Uxlamoqchi bo‘lsam, chiqib ketib qolsalar qidirib yurmayin deb oyog‘imni oyoqlariga bog‘lab uxlayman...
— Nega bugun bu yerga olib keldingiz?
— Ularning qon bosimlari yuqori, qandli diabet kasallari bor.

Onasi kulib:
— Kartoshka ber, — dedi.
U berdi. Onasi yuziga tufladi. U kulib, yuzini tozaladi.
Shunda men so‘radim:
— U sizga ona ekanini biladilarmi, sizni taniydilarmi?
— Yo‘q, vallohi, men o‘g‘lilari ekanimni bilmaydilar. Lekin Yaratgan Robbim biladiki, u zot mening onamdirlar.

Onasi qarab turib:
— Ey o‘g‘lim, sen yolg‘onchisan! Nega meni Makkaga olib bormayapsan? — dedi.
U esa:
— Payshanba kuni olib boraman deb aytmadimmi, onajon? Payshanba kuni boramiz — dedi.
Men so‘radim:
— Uning zimmasidan (aqli joyida emasligi sabab) soqit bo‘lsa, Makkaga olib borish kerakmi?
U javob berdi:
— Opa, onam bilan Robbimning huzuriga hisobda turganimizda: “Muhammad, nega meni Makkaga olib bormagan eding?” — deyishini xohlamayman.
 Men Robbimga qarata: “Robbim, men onamni yelkamda opichlab ko‘tardim, tavof qildirdim, zamzam ichirdim, Ka’baga qaratib qo‘ydim”, deyishni xohlayman. 
   Yana: “Allohim! Garchi ularning aqllari bo‘lmagan bo‘lsada, mening onam ekanlarini albatta Sen bilguvchisan!”, deyishni istayman”, dedi. 

Men jim bo‘lib qoldim, ko‘zim yoshga to‘ldi. So‘ngra unga:
— Onangga ko‘rsatgan bu ehtiroming uchun Alloh senga ajru mukofotlar ato etsin! Bugungiday ota-onaga yaxshilik qilishni ko‘rmaganman.
U esa javob berdi:
— Men bu ishimni (kuni kelib) farzandlarim ham menga shunday muomala qilishlari umidila qilapman. Chunki birrul volidayn (albatta qaytadigan) qarzdir".