Bismillahir Rohmanir Rohiym
Zulqa'da nima degani? Lug'atda “makonga qaytadigan”, “joylanib olinadigan” degan ma'noni anglatadi.
Zulqa'da – shahrul harom.
Zulqa'da oyi to'rt harom oylardan biri bo'lib, bu oyda jang va urushlar harom qilingan. (To'rt harom oylar zulqa'da, zulhijja, muharram va rajab). Johiliyat davrida ham bu oyda urush boshlamasdilar. Hatto farzand o'z otasining qotilini ko'rganda ham bu oyning hurmatidan unga biror so'z aytmasdi.
Zulqa'da – hijriy taqvimning o'n birinchi oyi. Bu oy shavvoldan keyin va zulhijjadan oldin keladi.
Bu yilgi Zulqa'da oyi qachondan boshlanadi?
Bu yil (2024) Zulqa'da oyining birinchi kuni 9 may kunidan boshlanishi kutilmoqda, inshaAlloh.
Qur'oni karimda Zulqa'da oyi...
Alloh taolo Qur'oni karimda bunday marhamat qiladi: “Albatta, Allohning kitobida oylarning soni Allohning huzurida osmonlaru erni yaratgan kuni o'n ikki oy qilib belgilangan. Ulardan to'rttasi (urush qilish) harom (oylar)dir. Mana shu to'g'ri dindir. U(oy)larda o'zingizga zulm qilmang. Mushriklarga qarshi jam bo'lib, ular sizga qarshi jam bo'lib urushayotgandek, urush qiling. Va bilingki, albatta, Alloh taqvodorlar bilandir” (Tavba surasi, 36-oyat).
Hadisi sharifda Zulqa'da oyi...
Rasululloh sollallohu alayhi vasallam: “Albatta, zamon Alloh taolo osmonlar va erni yaratgan paytdagi holiga qaytdi. Bir yil o'n ikki oydir. Ulardan to'rti harom oylardir. Uchtasi birin ketin: zulqa'da, zulhijja va muharram hamda(to'rtinchisi) jumadi (as-soniy) va sha'bon orasidagi muzarning rajabi (bu oyni hurmat qilganlari uchun muzar qabilasining nomi bilan atalgan)”, dedilar (Imom Buxoriy rivoyati).
Bu oyda qanday amallarni bajarish lozim?
Allohdan mag'firat so'rashni, istig'for aytishni ko'paytiring.
Imkon qadar infoq, ehson sadaqa qiling.
Har kuni Mulk surasini o'qing.
Insonlarga zulm qilmang.
G'azabingizni yutishga odatlaning.
Zuho namozini o'qing.
Ko'proq Qur'on tilovat qiling.
Nafl ro'zalarni tuting.
Davron NURMUHAMMAD
Abdulaziz YO‘LDOSHEV/«Xalq so‘zi». Samarqand shahrida «Moturidiylik — bag‘rikenglik, mo‘tadillik va ma’rifat ta’limoti» mavzusida xalqaro ilmiy-amaliy konferensiya o‘tkazilyapti. Unda 20 dan ortiq mamlakatdan yetmishdan ziyod ulamo va olimlar, xalqaro tashkilot rahbarlari, muftiylar, ilmiy tadqiqotchilar qatnashyapti.
Konferensiya ishtirokchilari 29 aprel kuni ko‘hna va hamisha navqiron Samarqand shahridagi muborak qadamjolarni ziyorat qilib, tarixiy obidalar va ziyoratgohlardan katta taassurot oldi.
Xorijiy ulamolar bu diyor dunyo sivilizatsiyalar markazi bo‘lgani, Islom tamadduni rivojiga ham muhim hissa qo‘shgani, ko‘plab olimu ulamolarni yetishtirib berganini e’tirof etdi.
Bugun konferensiya ishtirokchilari Imom Moturidiy va moturidiylik ta’limoti mohiyati, moturidiylik namoyandalari va asarlari, moturidiylik ta’limotiga oid zamonaviy tadqiqotlar, globallashuv jarayonida mo‘tadil islom ta’limotining ahamiyati, zamonaviy islomshunoslik tadqiqotlari singari muhim ilmiy masalalarni muhokama qiladi.
xs.uz