Kechagina bizni o‘ziga mushtoq qilib, sog‘intirgan mohi ramazonning so‘ngi dahasida turibmiz. Qalbimizda cheksiz quvonch bilan birga bizni tark etayotgan oyning hasrati ham bor.
Ruknimizning galdagi suhbatdoshi tijoratchi birodarimiz Muhammad Said Ibrohimov.
“Tijoratchi bo‘lganim sababmi, dunyo tashfishlari bilan bo‘lib, ramazonni qanday kelib qolganligini sezmay ham qolibman. Ilk kunidan oilaviy ro‘za tutdik. Saharlikdan so‘ng bomdod namozi vaqtigacha otam Shayx Muhammad Sodiq Muhammad Yusuf hazratlarining “Hadis va hayot”, “Odoblar xazinasi” kitoblaridan o‘qib beradilar. Diqqat bilan eshitamiz. Lekin, tongda yana do‘konga boramanu qalbimni dunyo ishlari egallab oladi.
Do‘konga har kuni har turli odam keladi. Bazan charchoqdan, bazan jahldan ko‘plari bilan tortishib qolamiz... Iftorga yaqin uyga qaytaman. Yaqinda otam navbatdagi mutolaaning birida: “Batahqiq, jahannam uchun ko‘plab jin va inslarni yaratdik. Ularning dillari boru tushuna olmaslar. Ko‘zlari boru ko‘ra olmaslar. Quloqlari boru eshita olmaslar. Ana o‘shalar chorva hayvonlari kabidirlar. Balki ulardan ham battarroqdirlar. Ana o‘shalar g‘ofildirlar”, (A’rof-179. Tafsiri hilol) oyati hamda “Kishining mol-dunyo va sharafga bo‘lgan hirsi uning dini uchun, qo‘yga qo‘yib yuborilgan ikki och bo‘ridan ham hatarliroqdir”, hadisini sharhlari bilan o‘qib berdi.
Meni shu ondanoq bir o‘y o‘ziga tortdi. Yuqoridagi oyat va hadis go‘yo to‘g‘ri menga qarata aytilgandek. Ehtimol shuning uchun qulog‘imga nasihat, oyat va hadis kirmayotgandir. Balki shuning uchun qalbimda halovat va tilimda zikr bo‘lmayotgandir. Shu sabab bilib bilmay odamlarning diliga ozor berayotgandirman. Tuni bilan saharlik vaqtigacha tavba qilib, istig‘for aytib chiqdim. Ammo, ko‘nglim to‘kis halovat topmadi...
Ulamolar: “Inson Allohga osiy bo‘lsayu tavba qilsa kechiradi. Ammo, bandaning bandadagi haqqini Alloh taolo kechirmaydi to o‘zaro rozilashmaguncha” deya ta’kidlagan ekanlar.
Tongdan ko‘chaga chiqdimu qancha tanishim bo‘lsa barchasidan chin qalbdan kechirim so‘rab, rozilik so‘radim. Men uchun mo‘jiza sodir bo‘ldi. Tanishlarim, mendan xafa bo‘lganlar hayratga tushishdi, hatto bazilari ko‘ziga yosh oldi. Keyin uyga kelib meni hafa qilganlarni hammasini kechirdim...
Shu ondan qalbimda orom paydo bo‘ldi. Alhamdulillah! Bu yilgi ramazon men uchun o‘zgacha ruhda keldi.
Azizlar siz ham odamlardan rozilik so‘rang va odamlarni kechiring! Halovat va orom ko‘nglingizni hushnud etadi.
Saidabror Umarov suhbatlashdi
Madina shahrida Payg‘ambarimiz Muhammad sollallohu alayhi va sallam bilan bog‘liq bo‘lgan bir necha o‘nta muqaddas joylar mavjud. Ulardan biri — Banu Unayf masjidi bo‘lib, u Kubo masjididan janubiy-g‘arbiy tomonga, al-U’sba mahallasiga 500 metrdan yaqinroq bo‘lgan masofada joylashgan.
IQNA axborot agentligi Saudiya Arabistonining “VAS” agentligiga tayanib xabar berishicha, ushbu tarixiy masjid o‘z nomini Kubo ahli bilan ittifoqchi bo‘lgan Bali qabilasining tarmog‘i — Banu Unayf qabilasi nomi bilan atagan.
Ba’zi tarixchilar ushbu masjidni ”As-Subh” yoki “Al-Musabbah” nomlari bilan ham bilishadi. Masjid o‘zining asl va sodda me’morchiligi bilan tanilgan: u qora tusli vulqon toshlaridan qurilgan va uning tom qismi yo‘q. Masjid maydoni taxminan 37,5 kvadrat metrni tashkil qiladi.
Madina mintaqasini rivojlantirish boshqarmasi tomonidan Payg‘ambarimiz sollallohu alayhi va sallam bilan bog‘liq joylarni saqlash va Saudiya Arabistonidagi “Nigoh – 2030 dasturi” maqsadlariga muvofiq ravishda ushbu masjid kapital ta’mirdan chiqarildi.
Banu Unayf masjidi madaniy va diniy turizm loyihalariga kiritilgan bo‘lib, Madina mintaqasini rivojlantirish boshqarmasi uni amalga oshirishni nazorat qilmoqda. Bu esa ziyoratchilarni Madinadagi tarixiy va diniy joylar bilan tanishtirishga qaratilgan kompleks yondashuvning bir qismi sanaladi.
Manbalar asosida
Ilyos Ahmedov tayyorladi